YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/12358
KARAR NO : 2023/12197
KARAR TARİHİ : 14.09.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2023/2 E., 2023/149 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin … nezdinde Akdeniz Üniversitesi Hastanesinde farklı alt işverenler bünyesinde çalıştığını, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı … Teftiş Kurulu Başkanlığının davalı işyerinde yaptığı inceleme neticesinde davalı işveren ile dava dışı alt işveren şirketler arasındaki ihale sözleşmelerine konu sağlık ve sağlık hizmetleri, genel temizlik hizmetleri, tesisatın bakım ve işletilmesi hizmetleri, hasta yakını ve ziyaretçi yönlendirme hizmetleri, bilgisayarlı veri işlem hizmetlerinin asıl işveren ile alt işverenler arasında muvazaa tanımına uygun olarak yapıldığı ve bu kapsamda istihdam edilen personelin işin başından beri davalı Üniversite işçisi sayılmaları gerektiğinin … Teftiş Kurulu Başkanlığının 26.02.2010 tarih ve İK 13 sayılı raporu ile tespit edildiğini, müfettiş raporuna itirazların … 1. … Mahkemesinin 2010/188 Esas, 2012/640 Karar sayılı kararı ile reddedilerek muvazaanın varlığının kabul edildiğini, muvazaa kararının Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiğini, buna bağlı olarak işçilerin işe başladıkları tarihten itibaren davalı Üniversitenin asıl işçisi konumuna geldiklerini ileri sürerek muvazaalı işlem nedeniyle ilave tediye alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davacı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile sözleşme yapılmadığını, Üniversitenin ihale makamı olduğunu, asıl işveren olmadığından davacının alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.02.2016 tarihli ve 2015/1132 Esas, 2016/150 Karar sayılı kararı ile; … 1. … Mahkemesinin 05.12.2012 tarihli ve 2010/188 Esas, 2012/640 Karar sayılı kararına göre işçilerin muvazaa nedeniyle baştan itibaren davalı İdarenin işçisi olarak kabul edilmesi gerektiği ve ilave tediye alacağının kapsamı bakımından taraflara uygulanabileceği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 15.10.2020 tarihli ve 2017/2530 Esas, 2020/12093 Karar sayılı kararıyla; her ihale sözleşmesinin kendi dönemi ve şartlarında değerlendirilebileceği, önceki ihale sözleşmelerinin kanuna uygun kurulmamış veya muvazaalı olmasının, sonrakilerin de aynı şekilde kanuna uygun kurulmadığı ya da muvazaaya dayandığını göstermeyeceği, daha sonra yapılan sözleşmelerin ayrıca kanuna uygunluk ve muvazaa yönünden değerlendirmeye tâbi tutulması gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. Mahkemece Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 09.09.2022 tarihli ve 2022/371 Esas, 2022/5 Karar sayılı kararı ile; müfettiş raporunda muvazaa tespitinin ihale bazında yapıldığı ve bu nedenle davacı ve ihaleye tâbi diğer işçiler açısından muvazaa tespiti yapılan ihalenin başlangıç tarihi itibarıyla davalı Üniversitenin işçisi sayılması gerektiği hususları birlikte değerlendirildiğinde; davacının bu başlangıç tarihinden itibaren ilave tediye alacağına hak kazanacağı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 24.11.2022 tarihli ve 2022/14592 Esas, 2022/15248 Karar sayılı kararı ile; kesinleşen teftiş raporu ile muvazaalı olduğu tespit edilen ihale sözleşmeleri döneminde geçen çalışması varsa bu dönem yönünden ilave tediye alacağına hak kazanacağı, belirtilen ihalelerin kapsamını ve tarihlerini aşan çalışmalar yönünden ilave tediye alacağı talebinin reddi gerektiği gerekçesiyle Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. Mahkemece İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının muvazaalı olduğu tespit edilen ihale sözleşmeleri döneminde geçen çalışma dönemi olan 13.11.2010-31.12.2010 tarihleri arası dönem yönünden ilave tediye alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; asıl işverenin sözleşme konusu işin yürütülmesini ve alt işveren işçileri üzerindeki yönetim hakkını tamamen kendi üzerine aldığını, alt işverenin üzerine aldığı işi yürütmek için bağımsız bir organizasyona sahip olmadığını, alt işverenliğin işin yürütümü esnasında işçilere emir ve talimat vermediğini, bu hususların tanık beyanlarıyla sübut bulduğununu, alt işverenlik sözleşmesinin muvazaalı olduğunu ileri sürerek Mahkeme kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının çalıştığı dava dışı işverenler ile davalı Üniversite arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin kanuna uygun kurulup kurulmadığı ve muvazaaya dayanıp dayanmadığı, davacının ilave tediye alacağına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedi, sekiz ve dokuzuncu fıkraları ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 4857 sayılı … Kanunu’nun 2 nci maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
14.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.