YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/11926
KARAR NO : 2023/12279
KARAR TARİHİ : 18.09.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
SAYISI : 2022/804 E., 2023/257 K.
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını, ikramiye ve ilave tediyelerinin de eksik ödendiğini iddia ederek ödenmeyen ücret farkı, ilave tediye farkı ve ikramiye farkı alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu kararı ile yürürlüğe giren toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.04.2022 tarihli kararı ile; davacı ile davalı İdare arasında imzalanan belirsiz süreli … sözleşmesinin 7 nci maddesinde, davacının ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olacağına dair düzenleme olduğundan hareketle belirsiz süreli … sözleşmesinin ve toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri uyarınca yapılan hesaplama doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 22…..2022 tarihli kararı ile; taraflar arasında imzalanmış belirsiz süreli … sözleşmesinin ve uygulanan toplu … sözleşmesinin ilgili hükümleri dikkate alındığında, incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 17.10.2022 tarihli ilâmı ile; davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (375 sayılı KHK) gereğince üyelik şartı aranmaksızın yararlandıkları toplu … sözleşmesinin süresi 31.10.2020 tarihinde sona erdiğinden, bu tarihten sonra 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu (6356 sayılı Kanun) kapsamında işveren ile yetkili sendika arasındaki toplu … sözleşmesinden yararlanmak için bu Kanun’da öngörülen şartların da gerçekleşmesi gerektiği, 6356 sayılı Kanun’un 39 uncu maddesine göre toplu … sözleşmesinin imza tarihinde sendikaya üye olanların yürürlük tarihinden, imza tarihinden sonra üye olanların ise üyeliklerinin taraf işçi sendikasınca işverene bildirildiği tarihten itibaren toplu … sözleşmesinden yararlanacağı, sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin işyerinde uygulanmaya başlanan toplu … sözleşmesinden yararlanıp yararlanamayacakları belirlenirken 31.10.2020 tarihinden önceki ve sonraki dönem bakımından yukarıda açıklanan ilke ve esaslara göre ayrı ayrı değerlendirme yapılması gerektiği, sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, üyesi olduğu … Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası (… Sağlık-…) ile … Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (…) arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinden yararlanabilmesinin en erken 01.11.2020 tarihi itibarıyla mümkün olduğu, … Sağlık-… Sendikasının taraf olduğu toplu … sözleşmesinin, işçilerin 01.01.2020 tarihinde ve 01.07.2020 tarihinde aldıkları ücrete zam uygulanması gerektiğine ilişkin hükümlerinin davacı hakkında uygulanmasının mümkün olmadığı, davacının bu tarihlerde 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Malî ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri’nden yararlandığı, bu açıklamalara göre davacının ücretine en erken 01.11.2020 tarihinde … Sağlık-… Sendikasının taraf olduğu toplu … sözleşmesi gereğince ücret zammı uygulanabileceği kabul edilse dahi 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinde davacının ücretine 01.11.2020 tarihi itibarıyla uygulanması öngörülen ücret zammına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, bu sebeple 31.10.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki döneme ilişkin ücretin, 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinin ücret zammına ilişkin hükümleri dikkate alınarak yeniden belirlenmesinin mümkün olmadığı, aksine davacının 31.10.2020 tarihinde sona eren toplu … sözleşmesine göre belirlenen ücreti korunarak, 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesabında bu ücret miktarının dikkate alınması gerektiği, diğer taraftan davacı 01.11.2020 tarihinden itibaren … Sağlık-… Sendikasının tarafı olduğu toplu … sözleşmesinin ücret zammı dışındaki hükümlerinden yararlanabileceğinden, davacının varsa 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasında anılan toplu … sözleşmesinden doğan diğer alacaklarının hesabında da 31.10.2020 tarihindeki ücret miktarı üzerinden hesaplama yapılması gerektiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının 2021 yılındaki ücretinin tespitinde, 08.09.2021 imza tarihli ve 01.01.2021 – 31.12.2022 yürürlük süreli toplu … sözleşmesinin “Ücret Zammı” başlıklı 33 üncü maddesi hükmü dikkate alınmış ise de arabuluculuğa başvurunun 2021 yılının Mart ayında yapıldığı, davanın 02.09.2021 tarihinde açıldığı, bu tarih itibarıyla imzalanmış bir toplu … sözleşmesi olmadığı gibi dava dilekçesinde de bu toplu … sözleşmesinde öngörülen ücret zammına yönelik bir talep bulunmadığı, bu açıklamalar ışığında arabuluculuk başvuru tarihindeki koşullar değerlendirilmeksizin ve talep de mevcut olmadığı hâlde 01.01.2021 tarihinden sonraya ilişkin fark ücretin hesaplanmasında, … … sözleşmesi doğrultusunda belirlenmiş temel ücrete %12 oranında ücret zammı uygulanmasının hatalı olduğu, yine arabuluculuk başvuru tarihinde henüz imzalanmamış toplu … sözleşmesinin diğer hükümlerinin de somut olayda uygulanmasının mümkün olmadığı şeklindeki gerekçe ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda bilirkişiden ek rapor aldırılmış ve davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde; sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde, işçilerin kadroya geçirilmeden önceki … … sözleşmelerinin yanı sıra alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesi hükümlerinin dikkate alındığını, davalı İdare tarafından bu düzenlemelere uygun bir şekilde ücretin belirlendiğini ve yapılan işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığını ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davacı vekili temyiz dilekçesinde; hükme esas alınan bilirkişi raporunda 2021 yılına ilişkin ödenmesi gereken ve ödenen ücret kısımlarında hata yapıldığını, 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında yürürlükte olan toplu … sözleşmesinin art etkisi gereği, fark ikramiye alacağında 2021 yılı için son tutanak tarihine kadar kıstelyevm esasıyla hesap yapılması gerekirken bu kalem alacağa eksik hükmedildiğini, davalı Kurum tarafından ilave tediye alacağının da eksik ödendiğini, faiz başlangıç tarihlerinin arabuluculuk son tutanak tarihi olması gerektiğini, hukuka aykırı değerlendirme ve hesaplama sonucu kısmen kabul kararı verilerek müvekkili aleyhine yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının ücretinin tespiti ile buna göre dava konusu fark alacakların hesap dönemi ve yöntemi hususlarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 32 nci maddesi, 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.