YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/11282
KARAR NO : 2023/15860
KARAR TARİHİ : 25.10.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1820 E., 2023/147 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 7. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/28 E., 2022/94 K.

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa bağlı işyerinde çalıştığını, 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, alt işveren bünyesinde çalışmakta iken ücretinin asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini ve ödendiğini, kadroya geçerken … … sözleşmesi imzaladığını ve ücretinin yine asgari ücretin belirli bir oran fazlası olarak belirlendiğini, ancak davalı tarafından eksik ödeme yapıldığını ileri sürerek ödenmeyen ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı, fazla çalışma ücreti ile … bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının kadroya geçiş sonrası Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve uygulamaya konulan toplu … sözleşmesi hükümleri dikkate alınarak ücretin belirlendiğini, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağının düzenlendiğini, geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu … sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümleri gereğince belirlenen ücrette indirimin veya hukuka aykırı bir uygulamanın söz konusu olmadığını, dava dilekçesinde iddia edilenin aksine davacının ücreti 2019 yılı asgari ücret seviyesine çekilerek bu ücrete %4 zam uygulanmayıp, davacının 2018 ücreti korunarak % 4 oranında zam yapıldığını, bu durumda ücret düşümünün söz konusu olmadığını, davacı tarafça talep edilen faiz oranına ve faiz başlangıç tarihlerine itiraz ettiklerini savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının 01.04.2018 tarihinde … Kâtip Çelebi Üniversitesi … Eğitim ve Araştırma Hastanesi işyerinden işe girişinin bildirildiği ve bu işyerindeki çalışmasının dava tarihi itibarıyla devam ettiği, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrosuna Geçirilen İşçilerin Ücret ve Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri’nde kadroya geçiş yapılan alt işveren işçilerinin ücretlerinin dönemsel olarak nasıl belirleneceğinin düzenlendiği, 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesinde yer alan düzenleme ve konuya ilişkin Yargıtay içtihadı çerçevesinde konunun değerlendirilmesi neticesinde, taraflar arasında imzalanan … sözleşmesi ile davacının ücretinin her ay için asgari ücretin %18 fazlası olarak kararlaştırıldığı, bu düzenlemenin her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlayacağı ve 4857 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi uyarınca taraflarca imzalanan … sözleşmesi ile belirlenen ücretin işveren tarafından … taraflı olarak işçi aleyhine değiştirilemeyeceği, davacının denetime elverişli bilirkişi raporunda hesaplanan tutarlarda fark ücret, fark ilave tediye ve fark ikramiye alacaklarına hak kazandığı, davacı tarafın fazla çalışma dair iddiasını ispatlayamadığı ve reddi gerektiği, fiilen çalıştığı … bayram ve genel tatil günleri karşılığı kendisine ödenmesi gerekli ek yevmiyelerden; bir günlük yevmiyesi aylık ücret içerisinde ödendiğinde toplu … sözleşmesi hükümlerine göre iki 2 gün ilave yevmiye şeklinde hesaplanan alacağının, ücret bordrolarında “tatil çalışma tutarı” adı altında tahakkuk ettirilen ücretlerin mahsup edilmesi neticesinde bakiye … bayram ve genel tatil ücret alacağının bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf başvurusunda; davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, ücretin düşürülmesi söz konusu olmadığından davacının dava dilekçesinde talep ettiği alacaklara hak kazanamayacağını, 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeleri uyarınca 02.04.2018 tarihinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartların Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesi hükümleri esas alınmak sureti ile belirlendiğini ve Bakanlıkça 12.04.2018 tarihinde ilan edildiğini, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün görüşü de dikkate alınarak toplu … sözleşmesinin ücret zammı maddesinde 01.01.2019 tarihindeki ücretlere yüzde dört oranında zam yapılacağı belirtildiğinden müvekkili Bakanlıkça 01.01.2019 tarihinden geçerli olmak üzere asgari ücret üzerine yüzde dört oranında zam yapıldığını, sürekli işçi kadrolarına geçirilen personelin, o günkü aldıkları ücret ve mali hakları baz alınarak herhangi bir hak kaybı olmaksızın ilgili kurumların sürekli işçi kadrolarına geçirildiklerini, tüm ücret hesaplamalarının, ilgili KHK kapsamında, sürekli işçilerin kadroya geçişte yer olan ücretleri baz alınarak yapıldığını ve geçişten önce hizmet alım sözleşmesiyle çalışırken aldıkları ücretten fazla olmamak üzere ödenmesinin sağlandığını, dolayısıyla kadroya geçişten sonraki ücretlerinin, geçişten önceki ücretlerinden fazla olmasının mümkün olmadığını ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; eldeki davanın, kısmi dava olarak açıldığı, dava tarihi dikkate alındığında talep konusu alacakların zamanaşımına uğramadığı, somut uyuşmazlıkta taraflar arasında imzalanan 02.04.2018 başlangıç tarihli belirsiz süreli hizmet sözleşmesinin 7 nci maddesinde, “işçiye her ay brüt asgari ücretin %18 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılacağı” şeklindeki düzenlemeye yer verildiği, 4857 sayılı Kanun’un 62 nci maddesinde yer alan düzenleme uyarınca, … taraflı olarak ücretin ortadan kaldırılması yahut düşürülmesinin söz konusu olamayacağı, çalışma koşullarında işverenin yapacağı esaslı değişikliğin 4857 sayılı Kanun’un 22 nci maddesi uyarınca işçiye bildirilmesi ve 6 işgünü içinde yazılı onayının alınması gerektiği, davalı tarafça ücret değişikliğine ilişkin davacıya bir teklifte bulunulduğuna ve davacının bu teklifi kabul ettiğine ilişkin herhangi bir belge dosyaya sunulmadığı, İlk Derece Mahkemesice hükme esas alınan bilirkişi raporunda taraflar arasındaki sözleşmeye göre davacının aldığı ücretin yüzdelik oranına karşılık gelen ücret tespit edilerek bu ücrete % 4 oranında zam uygulanmak suretiyle fark ücret, fark ilave tediye, fark ikramiye ve fark … bayram ve genel tatil alacağının hesaplandığı anlaşılmakla kararda herhangi bir isabetsizlik bulunmamadığı gerekçeleriyle davalının istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin birinci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz başvurusunda; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek ayrıca davacının belirsiz süreli … sözleşmesinde bir oran belirtilmiş olsa bile asgari ücret farkının her yıl yeniden uygulanması durumunda bir işçinin ücretinin asgari ücretin altında kalması mümkün olmadığını, bu nedenle belirsiz süreli … sözleşmelerinde yapılan ücret değerlemesinin bir defaya mahsus olduğunun anlaşıldığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark alacaklara hak kazanıp kazanmadığı ve arabuluculuk ücretinden sorumluluğa ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 326 ncı maddesi, 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.

2. 4857 sayılı Kanun’un 22, 32 ve 34 üncü maddeleri, 696 KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun’un 1 vd. maddeleri.

3. 7036 sayılı … Mahkemeleri Kanunu’nun 3 üncü maddesinin on dördüncü fıkrası şu şekildedir:
“Arabuluculuk faaliyeti sonunda taraflara ulaşılamaması, taraflar katılmadığı için görüşme yapılamaması veya iki saatten az süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâllerinde, iki saatlik ücret tutarı Tarifenin Birinci Kısmına göre Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. İki saatten fazla süren görüşmeler sonunda tarafların anlaşamamaları hâlinde ise iki saati aşan kısma ilişkin ücret aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde Tarifenin Birinci Kısmına göre karşılanır. Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır.”

4. 696 sayılı KHK kapsamında kadroya geçen işçilerin geçiş aşamasındaki ücretlerinin tespiti ile … … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükmünün ileriye etkisine ilişkin ilke ve esaslar, Dairemizin 03.05.2023 tarihli ve 2023/3001 Esas, 2023/6593 Karar sayılı kararında şu şekilde açıklanmıştır:
“…
2. 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü madde çerçevesinde sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler ile işveren arasında imzalanan … sözleşmesinin ücrete ilişkin hükümlerinin doğru değerlendirilmesi son derece önemlidir. Dairemiz uygulamasına göre kadroya geçiş sırasında düzenlenen … sözleşmesinde ücretin sadece asgari ücretin belli bir oranda fazlası yahut geçiş öncesindeki hizmet alım sözleşmesinde öngörülen ücret veya bu ücretin katları olarak belirlenmesi hâlinde, bu ücretin işçinin kadroya geçiş aşamasındaki ilk (temel) ücreti olduğu, taraflar arasında sonraki dönemler yönünden işvereni ücret artışı yapmakla yükümlü kılan bir düzenleme olmadığı kabul edilmektedir. Diğer taraftan … sözleşmesinde ücretin her ay için asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceğine yönelik hükümler ileriye etkili hükümler olarak değerlendirilmeli, bu hükümlerin sonraki dönemlere ilişkin ücret artışları yönünden işvereni bağlayacağı kabul edilmelidir.”

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

3. Somut uyuşmazlıkta, tarafların dava şartı arabuluculuk kapsamında arabuluculuk faaliyetinde bulundukları ve sürecin sonunda anlaşamadıkları görülmektedir. Kararı İlgili Hukuk bölümünün (3) numaralı paragrafında yer verilen Kanun hükmü uyarınca arabuluculuk gideri yargılama gideri olup 6100 sayılı Kanun’un 326 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre yargılama giderlerinin tarafların haklılık durumuna göre paylaştırılması gerekir. Mahkemece anılan yasal düzenlemeler dikkate alınmaksızın arabuluculuk ücretinin tamamının davalı üzerinde bırakılması hatalıdır.

Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın diğer temyiz itirazlarının reddine,

2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı tarafın temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının hüküm kısmının arabuluculuk ücretine ilişkin dokuzuncu bendinin hükümden tamamen çıkartılarak yerine; “Hazine tarafından karşılanan 680.00 TL arabuluculuk giderinin davanın kabul ret oranına göre hesaplanan 621,99 TL’sinin davalıdan, bakiyesinin davacıdan alınarak hazineye gelir kaydedilmesine” ibarelerinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

25.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.