YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1124
KARAR NO : 2023/3910
KARAR TARİHİ : 14.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
DAVA TARİHİ : 02.03.2015
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Davalılar vekilleri
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesince Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 2002 yılından beri davalı Şirket bünyesinde çalıştığını, daha sonra Şirketin yönlendirmesiyle 15.02.2003 tarihinde davalı Üniversitede çalışmaya başladığını, 08.01.2015 tarihine kadar kesintisiz şekilde, Şirketler değişse de Üniversite bünyesinde çalışmaya devam ettiğini, emeklilik nedeniyle … sözleşmesini feshettiğini, davalı Şirket ile Üniversite arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğunu, bu nedenle işçilik alacaklarından birlikte sorumlu olduklarını ileri sürerek kıdem tazminatı ile yıllık izin, fazla çalışma, hafta tatili ile … bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde ve husumet itirazında bulunarak, davacının Üniversite çalışanı olmadığını, diğer davalı Şirket çalışanı olduğunu, müvekkili Üniversitenin herhangi bir tazminattan sorumlu olmadığını, Üniversiteye ibraz edilen belgelere göre 1 yıldan az çalışması olduğundan kıdem tazminatına hak kazanmadığını, … sözleşmesinin davacı tarafından haklı nedenle feshedilmediğini, davacının işyerindeki S. K. isimli bayan çalışanı telefonla rahatsız etmesi nedeniyle savunması alındıktan sonra diğer davalı Şirket tarafından … sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, çalışma saatlerinin 08.30-17.45 saatleri arasında olduğunu, bir saat yemek molası verildiğini, bu nedenle davacının fazla çalışma yapmadığını, müvekkili Üniversitenin bir eğitim kurumu olduğunu, … bayram ve genel tatil günlerinde çalışma yapılmadığını, yıllık izinlerini kullanıp kullanmadığı hususunda müvekkili Üniversitenin bir bilgisinin bulunmadığını, ancak yıllık izin ücreti alacağı bulunsa dahi, Üniversite ile diğer davalı Şirket arasında imzalanan sözleşme gereğince bundan müvekkili Üniversitenin sorumlu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Şirket vekili cevap dilekçesinde; davacının 01.08.2014 tarihinde Şirket nezdinde çalışmaya başladığını ve … sözleşmesinin 08.01.2015 tarihinde davacı tarafından feshedildiğini, müvekkili Şirket nezdindeki çalışma süresine göre kıdem tazminatına hak kazanamadığını, diğer davalı Üniversitenin asıl işveren konumunda olduğunu, tüm kıdeminden Üniversitenin sorumlu olduğunu, davacının fazla çalışma yapmadığını, … bayram ve genel tatillerde çalışmadığını, istisnai olarak çalıştığında buna ilişkin ücretin banka kanalıyla ödendiğini, çalışma süresi 1 yıldan az olduğu için yıllık izne hak kazanmadığını, taleplerin zamanaşımına uğradığını, davacının işyerinde çalışan bir bayan işçiye uygunsuz davranışlarda bulunduğu için görev yerinin değiştirildiğini, bunun üzerine işçinin emeklilik nedeniyle … sözleşmesini feshettiğini beyan ederek davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 30.11.2015 tarihli ve 2015/154 Esas, 2015/930 Karar sayılı kararı ile davacının fiili çalışmasının 08.08.2003-08.01.2015 tarihleri arasında 11 yıl 5 ay 6 gün çalışmasının olduğu, … sözleşmesini emekliliğe hak kazanması nedeniyle haklı nedenle feshettiği, yıllık izin kullanmadığı, haftalık 5 saat fazla çalışma yaptığı, hafta tatili ile … bayram ve genel tatillerde çalıştığını ispat edemediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 27.03.2019 tarihli ve 2017/21123 Esas, 2019/6714 Karar sayılı kararıyla davacının çalıştığı alt işverenlere ait tüm kayıtların ve davalı Üniversiteden ihale ile … alan şirket kayıtlarının getirtilerek çalışma süresinin tereddüte yer vermeyecek şekilde belirlenmesi gerektiği, ayrıca 11 yıllık çalışma süresinde hiç yıllık izin kullanılmadığının kabulü hayatın olağan akışına aykırı olduğundan, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 31 inci ve 194 üncü maddelerine göre davacının beyanı alınarak sonucuna göre karar verilmesinin yerinde olacağı gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda yapılan araştırma ve 21…..2022 tarihli ek bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, davacının 08.08.2003-15.02.2005 ve 16.11.2005-08.01.2015 tarihleri arasında davalı Üniversiteden ihale ile … alan güvenlik şirketleri bünyesinde 3340 gün süre ile çalıştığı, en son günlük brüt ücretinin 40,05 TL olduğu, günlük yol ve yemek bedeli dahil giydirilmiş günlük brüt ücretinin 43,38 TL olduğu, emeklilik nedeniyle … sözleşmesinin davacı tarafından feshedilmesi sebebiyle bilirkişi raporundaki hesaplama resen düzeltilerek bozma dışı kalan hususlarda aynı şekilde olmak üzere davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Üniversite vekili temyiz başvuru dilekçesinde; davalı Üniversitenin harçtan muaf olduğunu, davacının 16 saat çalışıp 36 saat dinlendiğini ve hafta tatiline hak kazanamadığını, kullanılan izinlerin yıllık izin olduğunu, fazla çalışma yapmadığını, kıdem tazminatına hak kazanamadığını ileri sürmüştür.
2. Davalı Şirket vekili, davacının bir gün çalışıp bir gün dinlenmekle hafta tatili alacaklısı olmadığını, yaklaşık 2 ay izin kullandığını ifade etmesine rağmen 9 yıl hiç yıllık izin kullanmamış gibi hesap yapılmasının hatalı olduğunu, Şirketteki çalışma süresinin 1 yıldan az olması nedeniyle kıdem tazminatından sorumluluklarının bulunmadığını ileri sürerek hükmü temyiz etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının çalışma süresi ve yıllık izin ücretine hak kazanıp kazanmadığının tespiti ile davalı Üniversiteye harç yükletilip yükletilemeyeceğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi, 4857 sayılı … Kanunu’nun 41, 44, 46, 47, 53, 59 ve 120 nci maddeleri, 492 sayılı Harçlar Kanunu’nun 13 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalılar vekillerinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Mahkemenin bozma öncesindeki kararında, tanık beyanlarına göre davacının çalışma şeklinin, her çalışma gününden sonra 36 saat dinlenme şeklinde olduğu, bu çalışma düzeninde davacının hafta tatillerinde çalışmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiştir.
3. Bozmaya uyularak yıllık izin yönünden alınan beyanında davacı işçi; çalıştığı süre boyunca hiç yıllık izin kullanmadığını, örnek verecek olursa çarşamba … başı yaptığında perşembe sabahı saat 08.00’e kadar çalıştığını ve bu sistem ile hafta tatili izinlerini kullanmadığını, yani bir dolu bir boş sistemi ile çalıştıklarını, Üniversitenin kendilerine hafta tatili izinlerini okulların kapalı olduğu Temmuz ve Ağustos aylarında kullandırdığını, bu aylarda kullanılan 20 gün, 35 günlük izinlerin hafta tatili izinlerine denk geldiğini, bu nedenle yıllık izinlerini hiç kullanmadığını belirtmiştir. Davacının bu beyanına göre okulların kapalı olduğu dönemde çalışmadığı ve izin kullandığı sabit ise de bu izinlerin hafta tatili izni olduğuna yönelik kabul yerinde değildir.
4. Mahkemece bozma öncesinde davacının 11 yıllık çalışma süresi boyunca hiç izin kullanmadığı kabul edilmiş; bozma ilâmı sonrasında yapılan yargılama sonucunda da 9 yıllık çalışma süresine göre hak kazandığı toplam 150 gün yıllık izin hakkını hiç kullanmadığı kabul edilerek sonuca gidilmiştir. Ne var ki davacının yukarıda belirtilen çalışma sistemine göre hafta tatili izinlerini kullandığı anlaşılmaktadır. Davacının ücretlerinin Temmuz-Ağustos aylarında da ödendiği uyuşmazlık dışıdır. Tüm dosya kapsamı ile davacının bozma sonrasındaki beyana göre Temmuz-Ağustos aylarında kullanılan izinlerin yıllık ücretli izin olarak kabulü gerekir. Şu hâlde davacının yıllık ücretli izinlerinin tamamını kullandığı anlaşıldığından yıllık izin ücreti talebinin reddi gerekirken kabulü hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
5. Davalı Üniversite, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 56 ıncı maddesinin (b) bendinin delâleti ile 492 sayılı Kanun’un 13 üncü maddesinin (j) bendi uyarınca harçtan muaf olmasına rağmen hüküm altına alınan harçlardan sorumlu tutulmuş olması da hatalı olmuştur.
V. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davalı Guts Özel Güvenlik ve Eğitim Hizmetleri Ticaret Limited Şirketine iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
14.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.