YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/11221
KARAR NO : 2023/11180
KARAR TARİHİ : 10.07.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1790 E., 2023/641 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 68. … Mahkemesi
SAYISI : 2021/28 E., 2022/403 K.

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.

Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı … ile dava dışı alt işverenler arasında imzalanan hizmet alım sözleşmesi kapsamında davacının alt işveren işçisi olarak davalı Bakanlığa ait işyerinde belirsiz süreli … sözleşmesi ile çalışırken 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirildiğini, sürekli işçi kadrosuna geçirildikten sonra ücretinin düşürüldüğünü, bundan dolayı ücret farkı, ikramiye farkı, ilave tediye farkı alacaklarının bulunduğunu, ayrıca davacının pandemi döneminde davalı Bakanlık tarafından yayımlanan genelge çerçevesinde 7, 10 ve 15’er günlük nöbetler ile gece gündüz yirmi dört saat kapalı sistem çalıştığını, bu çalışma şeklinde fazla çalışma yaptığını ve … bayram ve genel tatil günleri ile hafta tatili günlerinde çalıştığını, gece çalışması da yaptığını; ancak bu çalışmalara ilişkin zamlı ücretlerin ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye ve ilave tediye alacakları ile fazla çalışma ücreti, … bayram ve genel tatil, hafta tatili ücreti ve gece zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalı Bakanlığın talimatları gereğince Covid-19 salgınıyla mücadele kapsamında Kuruluşlarda 02.04.2020 tarihinde öncelikle 7 günlük sabit vardiya sistemine geçildiğini, akabinde sabit vardiya sisteminin 14 gün olarak uygulanmaya başlandığını ancak test sonucu pozitif çıkan personelin yerine ikame personel çalıştırılması gerektiğinden bazı personelin vardiyalarına devam etmek zorunda kaldıklarını, sabit vardiyada çalıştırılacak personelin konaklama, yemek ve diğer ihtiyaçlarının Kuruluş tarafından sağlandığını, personelin dinlenme zamanlarını Kuruluşta geçirdiklerini, ücret politikasının hukuka uygun olduğunu ve davacının ödenmeyen alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının sürekli işçi kadrosuna geçiş sürecinde imzalanan sözleşmede asgari ücretin belirli oran fazlasına yönelik bir düzenleme bulunmadığı ve ücret bordroları, puantaj kayıtları ile yasal mevzuat dikkate alınarak hazırlanan bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davacının alacak hesabı yapılırken talep edilen tüm dönemlerin karşılanmadığını, fazla çalışma, hafta tatili, … bayram ve genel tatil ücretleri ile gece zammı alacaklarının kadroya geçiş tarihi olan 02.04.2018 tarihinden itibaren dava tarihine kadar hesaplanması gerekirken yalnızca pandemi dönemi dikkate alınarak hesaplama yapıldığını, ayrıca hesaplamaların da hatalı olduğunu, davacının ücretinin kadroya geçirilmeden önce asgari ücretin belirli bir oran fazlası üzerinden belirlendiğini, davacının ücretinin davalı işveren tarafından … taraflı düşürülmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek davanın kabulüne karar verilmek üzere İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının kadroya geçirilirken taraflar arasında imzalanan … sözleşmesinde asgari ücretin belli bir oranda fazlası üzerinden ödeme yapılacağına ilişkin düzenleme bulunmadığından fark ücret, ilave tediye ve ikramiye alacağının bulunmadığı, Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporundaki hesaplamalarda hata bulunmadığı, dava dilekçesinde fazla çalışmanın pandemi döneminde yapıldığının açıkça belirtildiği, dava dilekçesinde faiz başlangıç tarihi olarak Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu … sözleşmesi uyarınca temerrüt tarihinden itibaren faiz talep edildiği, ilgili toplu … sözleşmesinde temerrüt hükmü bulunmadığından alacaklara dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesinde bir hata bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelere dayanarak ve resen dikkate alınacak nedenlerle davanın kabulüne karar verilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark alacaklarının bulunup bulunmadığı, fazla çalışma ücreti, … bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti ve gece zammı ücreti alacaklarının ispatı ile hesap konusu döneme ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.

2. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye eklenen geçici 23 üncü madde, 4857 sayılı … Kanunu’nun 22, 32, 34, 41, 44, 46, 47 ve 68 inci maddeleri.

3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davacı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.

2. Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp ispatlanmadıkça imzalı bordroda görünen söz konusu alacakların ödendiği varsayılır.

3. Fazla çalışmasının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş ve işyerinden çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak fazla çalışmanın bu tür yazılı belgelerle ispatlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışması olup olmadığı araştırılmalıdır. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.

4. Aynı ilkeler, hafta tatili ücreti ile … bayram ve genel tatil ücreti alacağının ispatı bakımından da geçerlidir.

5. Davacı vekili dava dilekçesinde, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … bayram ve genel tatil ücreti ile gece zammı ücreti alacaklarına ilişkin olarak pandemi dönemindeki çalışma şartlarını özel olarak somutlaştırmakla beraber açıkça 02.04.2018 tarihinden itibaren tüm çalışma ve nöbet listelerinin, gece çalışma listelerinin, … bayram ve genel tatil günlerine ilişkin nöbet listelerinin de kapsama kazandırılmasını talep etmiştir. Ayrıca, dava dilekçesinde söz konusu alacakların yalnızca pandemi dönemi ile sınırlı olarak talep edildiğine ilişkin kısıtlayıcı bir ibareye de yer verilmemiştir.

6. Buna rağmen, İlk Derece Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının pandemi dönemine ilişkin açıklamalarda bulunduğu dikkate alınarak yalnızca pandemi dönemi çalışma çizelgelerinin bulunduğu dönem bakımından hesaplama yapılmıştır. Davacı tarafça bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde 02.04.2018 tarihinden itibaren işyeri kayıtlarına dayanıldığı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … bayram ve genel tatil ücreti ile gece zammı ücreti alacaklarının 02.04.2018 tarihinden itibaren hesaplanması gerektiği ifade edilmiş ise de bu itiraz dikkate alınmaksızın karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde de dava dilekçesinde fazla çalışmanın pandemi döneminde yapıldığının açıkça belirtildiği ifade edilerek bu dönemle sınırlı olarak yapılan hesaplamada herhangi bir isabetsizlik bulunmadığı değerlendirilmiştir.

7. Ancak dava dilekçesi içeriği bir bütün olarak değerlendirildiğinde, davacının fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … bayram ve genel tatil ücreti, gece zammı ücreti alacaklarına ilişkin talebinin 02.04.2018 tarihinden itibaren olduğunun kabulü gerekmektedir. Buna göre 02.04.2018 tarihinden itibaren işyeri kayıtları esas alınarak, o dönem yürürlükte bulunan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu … sözleşmesi hükümleri uyarınca talep konusu alacaklara hak kazanılıp kazanılmadığı hususunun değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

8. Kabule göre de İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiş olmasına rağmen, Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesinde hüküm altına alınan alacaklara işletilen faizin yerinde olduğu yönünde değerlendirilme yapılmış olması da isabetsizdir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,

2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,

Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,

Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

10.07.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.