YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/10819
KARAR NO : 2023/9230
KARAR TARİHİ : 15.06.2023

MAHKEMESİ :… Mahkemesi

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işkolu tespitine itiraz davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararı davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Bakanlığa yapmış olduğu işkolu tespit başvurusu neticesinde yapılan incelemede Bakanlığın, 1643856.035, 1220959.048, 1281054.006 ve 1220958,048 sicil numaralı işyerlerinin 14 sıra numaralı enerji işkolunda yer aldığını, 1196108.006 sicil numaralı işyerinin ise 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar işkolunda yer aldığını tespit ettiğini, bu tespitin 12.12.2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandığını, yapılan tespitin kanuna aykırı ve çelişkili olduğunu, enerji işkolunda olduğu tespit edilen işyerlerinin işyeri ve bağlı yer kavramlarına değinilmeden tespit edildiğini, aynı zamanda işyeri bağlı yeri olan yönetim hizmetlerinin yürütüldüğü 1196108.006 sicil numaralı işyerleri arasında işyeri ve bağlı yer kavramına dair herhangi bir tespit yapılmadığını, Yargıtay uygulamaları gereği birden fazla işyeri bulunması durumunda 4857 sayılı … Kanunu’nun 2 nci maddesi gereği bağımsız işyeri mi yoksa bir işyeri bütünlüğü içinde bağlı yerler mi olduğunun araştırılması gerektiğini, işyeri, bağlı işyeri ve işletme kavramlarını amaçta … ve yönetimde … koşullarıyla birlikte değerlendirmek gerektiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 4 üncü maddesi gereği asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin girdiği işkolundan sayılması gerektiğini, davacıya ait işyerlerinin asıl işe yardımcı işyerleri, bağlı işyerleri hususları dikkate alınmadan işkolu tespiti yapıldığını, işkolu tespiti yapılırken hizmet üretim süreci, çalışan işçilerin yaptıkları işler, yatırım niteliği ya da büyüklüğü, yapılan asıl … ve yardımcı işlerin tespit edilmesi gerektiğini ancak Bakanlıkça bu tespitin yapılmadığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle 12.12.2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2019/167 sayılı işkolu tespit kararının iptaline, davacıya ait işyerleri ve bağlı yerlerin 14 sıra numaralı enerji işkolunda olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde; 6356 sayılı Kanun’un 5 … maddesi gereği davanın işkolu tespit kararının yayımlanmasından itibaren 15 … içinde açılması gerektiğini, davacının 24.04.2019 tarihli yazısı ile Bakanlıktan işverenliğe bağlı işyerlerindeki işkollarının tespitini talep ettiğini, Bakanlıkça yapılan inceleme neticesinde 1643856035, 1220959.048, 1281054.006 ve 1220958.048 sicil numaralı işyerlerinin 14 numaralı enerji işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, işverenliğe ait 1196108.006 Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı işyerinde büro işlerinin yürütüldüğü, fiziki uzaklık nedeniyle bağlı işyeri şartlarını sağlamada işyerleri arasındaki yönetimsel birliğin sağlanmadığı, bu nedenle yapılan işlerin İşkolları Yönetmeliği’nin 10 sıra numaralı ticaret, büro, eğitim ve … sanatlar işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, buna ilişkin 2019/167 sayılı işkolu tespit kararının 12.12.2019 tarihli 30976 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandığını, işyerindeki üretim süreçleri sonunda ortaya çıkan nihai ürün ve hizmetin o işyerinin yer aldığı işkolunu belirlediğini, yapılan işin hangi işkoluna girdiğinin tespitinde mal ve hizmetler için yatırım oranı ve fazlalığı, işin genel organizasyon içindeki ağırlığı, işçilerin fiilen yaptıkları işlerin niteliğinin dikkate alındığını, söz konusu işyerinde Şirket merkezinin olduğunu, 3 işçi ile büro işlerinin yürütüldüğünü, burada çalışanların büro işçisi ve ön muhasebeci unvanı taşıdıklarını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini talep etmiştir.

2. Dâhili davalılar, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin ….07.2021 tarihli ve 2019/1301 Esas, 2021/718 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 13.12.2021 tarihli ve 2021/3221 Esas, 2021/3407 Karar sayılı kararı ile başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 02.03.2022 tarihli ve 2022/1815 Esas, 2022/2738 Karar sayılı kararı ile; işkolu tespitine itiraz davalarında, tespiti yapılan işkolunda yer … sendikaların dava sonucundan etkilenecek olmaları sebebiyle davaya dâhil edilmesinin gerekli olduğu, Mahkemece, tespit kararından etkilenecek işyerlerinde örgütlenmiş veya işkolu tespit kararında işyerinin girdiği işkolu olarak gösterilen işkolunda faaliyet gösteren sendikaların davaya dâhil edilerek göstereceği deliller ve karşı deliller toplandıktan sonra sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozma kararı verilmiştir.

B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; uyulan bozma kararı doğrultusunda taraf teşkili sağlanmış, teftiş raporunda dava konusu işyerinde 3 personelin çalıştığı, bunların büro işçisi oldukları ve ön muhasebe işlerini yaptıkları, yapılan hizmetin asıl işe bağlı büro işleri olduğu belirtilmesine rağmen sırf fiziki uzaklık nedeniyle bağlı işyeri şartını sağlamadığının kabulünün hatalı olduğu, zira diğer dört işyerinde enerji işi kapsamında kalan işlerin yürütüldüğü, bu işyerlerinin büro işlerinin yürütüldüğü Şirket merkezinin bulunduğu yerde bağlı işyeri oluşturduğu, dava konusu işyerinde görülen işlerin mahiyeti gereği teknolojik imkânlar kullanılarak fiziki uzaklığın yönetimsel … sağlamada engel teşkil etmediği, davaya konu işyerinde yürütülen faaliyetin asıl işlerin yürütülmesi kapsamında yardımcı işler kapsamında kalmakla asıl işten bağımsız bir faaliyet olarak düşünülemeyeceği, fiilen işin yapıldığı yer ile arasındaki mesafe farkına istinaden, iletişim imkânlarının çeşitliliği ve gelişmişliği göz önünde bulundurulduğunda, yapılan işi bağımsız faaliyet olarak kabul ederek farklı işkoluna dâhil etmenin yerinde bir değerlendirme olmadığı, yapılan tespitin usule aykırı ve tespite itirazın yerinde olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile; “… kolu tespit kararına konu işverenliğe ait 1196108.006 SGK sicil numaralı … yerinde yapılan işlerin … kolları yönetmeliğinin 14 sıra numaralı enerji … kolunda bulunduğunun tespitine, bu hususta … kolu tespit kararının 1196108.006 SGK sicil numaralı … yeri için yapılan tespitin iptaline,” karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı … vekili; cevap dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 sayılı Kanun’un 4 üncü ve 5 … maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.

2. 6356 sayılı Kanun’un “Kuruluş serbestisi” kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.”

3. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) sayılı cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”

4. 6356 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“Bir işyerinin girdiği işkolu bu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. İşyerindeki yardımcı işler de asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılır. Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu … artık asıl işveren yönünden yardımcı … olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl … kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir.”

5. 6356 sayılı Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 … maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş … içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) … bir toplu … sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu … sözleşmesini etkilemez.”
6. 19.12.2012 tarihli ve 28502 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“(1) Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanununun 5 … maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş … içinde dava açabilir.”

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesi ile 369 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Dâhili davalı … Büro, Eğitim, … Sanatlar, Ticaret ve Kooperatif İşçileri Sendikasının (… Büro … Sendikası) isminin gerekçeli karar başlığında “…” şeklinde yazılması, mahallinde düzeltilebilir maddi hata niteliğinde görülmüştür.

3. … Kooperatif, Ticaret, Eğitim ve Büro İşçileri Sendikası ile kısaltılmış yazımı niteliğinde olan … aynı sendika olmasına karşın, gerekçeli karar başlığında ayrı birer dâhili davalı olarak yazılması, mahallinde düzeltilebilir maddi hata niteliğinde görülmüştür.

4. Temyizen incelenen lk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesinin hukukça mümkün olmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,

15…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.