YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/10513
KARAR NO : 2023/9212
KARAR TARİHİ : 14.06.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/617 E., 2023/537 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 26. … Mahkemesi
SAYISI : 2022/419 E., 2022/773 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince 05.11.2021 tarihli ve 2021/2415 Esas, 2021/2943 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararının davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 27.04.2022 tarihli ve 2022/2026 Esas, 2022/5346 Karar sayılı kararı ile temyiz isteminin reddine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmek üzere Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince kaldırma kararı üzerine yeniden yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalının alt işverenlerinde çalıştığını, sendika üyesi olduğunu, alt işverenlerin taraf olduğu toplu … sözleşmesi hükümlerinin davacı hakkında uygulanmadığını, davalının asıl işveren olarak sorumluluğu olduğunu ileri sürerek ücret zammı, çocuk yardımı, öğrenim yardımı, yakacak yardımı, … yardımı ve ikramiye alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkilinin ihale makamı olduğunu, toplu … sözleşmesinden kaynaklanan alacaklardan sorumlu olmadığını, davacının alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının sendikaya üye olduğunu ve toplu … sözleşmesinden yararlandığı, davalı ile dava dışı işveren arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisi kapsamında kaldığı, bu nedenle alt işverenin taraf olduğu toplu … sözleşmesinden … yükümlülüklerden alt işveren ile birlikte asıl işverenin de sorumlu olduğu, yargılama sırasında alınan 08.01.2021 tarihli bilirkişi raporundaki hesaplamaların denetime elverişli olduğu ve hükme esas alındığı, feragat yetkisi bulunan davacı vekilinin 12.12.2022 tarihinde … olduğu dilekçe ile çocuk yardımı alacağı talebinden feragat ettiğinden bu talebin reddi gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davalının ihale makamı olduğunu, toplu … sözleşmesinden … alacaklardan sorumlu olmadığını, nitekim toplu … sözleşmesi görüşmelerinin de kamu işvereni tarafından yürütülmediğini, ihale sözleşme bedeli içinde bu ödemelerin yer almadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda davalı ile dava dışı … Yemek Hiz. Dış. Tic. Ltd. Şti. arasında 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun (4734 sayılı Kanun) 3 üncü maddesinin (g) bendi dayanak olacak şekilde bariyerli hemzemin geçitlerde bekçilik hizmetlerinin alınmasına dair hizmet alım ilişkisi bulunduğu, davacının da bu kapsamda yüklenici firma işçisi olarak çalıştığı, davalı ile dava dışı yüklenici arasında asıl işveren alt işveren ilişkisinin bulunduğu, dosya kapsamındaki bilgi ve belgelere göre toplu … sözleşmesindeki yakacak yardımı, … yardımı, ikramiye, çocuk yardımı, öğrenim yardımı alacaklarına ilişkin hükümlerin uygulanarak davacıya ödenen ücret ile ödenmesi gereken ücret tespit edilerek yapılan hesaplamanın usul ve kanuna uygun olduğu, hesaplamada istinaf sebebi yapılan ve kamu düzenine ilişkin bir hata olmadığı, serinin diğer dosyalarında Dairece başvurunun esastan reddine ilişkin kararların Dairemizin 27.04.2022 tarihli ve 2022/2149 Esas, 2022/5349 Karar sayılı ilâmı ile onandığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının toplu … sözleşmesinden kaynaklanan ücret zammı, çocuk yardımı, öğrenim yardımı, yakacak yardımı, … yardımı ve ikramiye alacaklarının bulunup bulunmadığı ve bu alacakların hesabı ile davalının hüküm altına alınan alacaklardan sorumluluğu noktalarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 2 nci maddesinin yedinci fıkrası, 4734 sayılı Kanun’un 3 üncü maddesinin (g) bendi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi.
3. Dairemizin 27.04.2022 tarihli ve 2022/2149 Esas, 2022/5349 Karar sayılı ilâmı.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Yargılama harçları kamu düzeni ile ilgili olduğundan temyiz edenin sıfatına ve temyiz nedenlerine bakılmaksızın bu hususun resen dikkate alınması gerekir. Bu sebeple İlk Derece Mahkemesi kararında davalı … Müdürlüğünün harçtan muaf olmadığı hâlde harçtan sorumlu tutulmaması hatalı olmuştur.
Ne var ki bu hatanın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun’un 370 … maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı tarafın temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasında yazılı “Davalı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,” ve “Davacı tarafından yatırılan 113,71 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,” ibarelerinin çıkartılarak yerine “Karar tarihinde alınması gerekli 169,81 TL harçtan davacı tarafından yatırılan 113,71 TL harcın mahsubu ile bakiye 56,10 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına, davacı tarafından yatırılan 113,71 TL harcın ise davalıdan alınarak davacıya verilmesine” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
14…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.