YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/10257
KARAR NO : 2023/8515
KARAR TARİHİ : 05.06.2023

MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 51. Hukuk Dairesi

Taraflar arasında … 28. … Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı ve davalı vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı firmanın yüklenici olduğu Mogadişu Büyükelçilik binaları inşaatında 20.05.2014-07.03.2016 tarihleri arasında güvenlik uzmanı olarak çalıştığını, ücretinin aylık net 4.000,00 USD olduğunu, evli ve iki çocuklu olan davacının hak kazandığı asgari geçim indirimi alacağının ödenmediğini, elçilik binası inşaat bölgesinin güvenlik işinin altı kişilik ekip ile yapıldığını, bu altı kişinin 24 saat esasında nöbet sisteminin ikişer kişilik üç grup hâlinde ….00-12.00, 12.00-18.00, 18.00-24.00, 24.00-….00 saatleri arasında uygulandığını, nöbet haricinde de terör saldırılarına karşı sürekli telsiz açık hazır beklendiğini ve davacının sık sık verilen alarm nedeni ile acil eylem durumunda belirlenen yerde hazır şekilde güvenlik işini yaptığını, dinlenmesi gereken zamanda da hazır kıta görev icra ettiğini, çalışma süresince gece …, …, hafta tatili olmaksızın çalıştığını ileri sürerek asgari geçim indirimi alacağı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile … ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacak talepleri için zamanaşımı def’inde bulunduklarını, müvekkili davalının Mogadişu’daki işyerinde günde altışar saatten toplam dört vardiya bulunduğunu, vardiyaların ….00-12.00, 12.00-18.00, 18.00-24.00, 24.00-….00 saatleri arasında olduğunu, güvenlik personelinin bir … iki farklı vardiya ertesi iki … sadece … vardiya şeklinde haftanın 6 günü çalıştığını, davacı ile imzalanan … sözleşmesinde davacının ücretinin hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti, fazla çalışma ücreti dahil 4,000,00 USD olarak belirlendiğini, bu sebeple davacının talep konusu alacaklara hak kazanamadığını, davacının belirli aralıklarla …’ye gönderilerek … zaman/denkleştirme izni kullanmasının sağlandığını, …’de bulunduğu süre içinde davacının ücretinde herhangi bir kesinti yapılmadığını, … sözleşmesinde yılda 270 saat fazla çalışmanın ücretin içinde olduğunun kararlaştırıldığını, bu sebeple 270 saat fazla çalışmanın mahsup edilmesi gerektiğini, kalan çalışmanın da kullandırılan … zamanın altında kalması sebebiyle fazla çalışma ücreti alacağının reddi gerektiğini, davacının haftanın 6 günü çalıştığını, hafta tatili alacağı bulunmadığını, davacının … … ve genel tatil ücreti alacağının da bulunmadığını, zira davacının çalıştığı süre boyunca ücretinin herhangi bir ihtirazı kayıt ileri sürmeden tahsil ettiğini, Somali ile … arasında sosyal güvenlik anlaşması bulunmadığından 21 No.lu belge türüne göre vergi düzenlendiğini, davacıya asgari geçim indirimi ödenmesinin söz konusu olmadığını; ancak iyiniyetle davacıya toplam 150,00 TL aile ve çocuk yardımı yapıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 15.01.2019 tarihli ve 2016/298 Esas, 2019/15 Karar sayılı kararı ile; davacının davalıya ait işyerinde 20.05.2014-03.04.2016 tarihleri arasında çalıştığı, tanık beyanlarından davacının bilirkişi raporunda belirtilen şekilde fazla çalışma yaptığının, … … ve genel tatiller ile hafta tatillerinde çalıştığının tespit edildiği; ancak davacının asgari geçim indirimi alacaklısı olduğu kanıtlanmadığından söz konusu alacağa hak kazanmadığı gerekçeleriyle fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti alacaklarının kabulüne; sair alacak talebinin reddine dair davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 03.02.2022 tarihli ve 2021/427 Esas, 2022/123 Karar sayılı kararı ile; davalı vekilinin esasa ilişkin istinaf taleplerinin yerinde olmadığı; ancak İlk Derece Mahkemesince hafta tatili ücreti ile … … ve genel tatil ücreti alacakları net olarak belirlenmesine rağmen hüküm kısmında fazla çalışma ücreti alacağının net olduğu hususu ifade edilmediğinden infazda karışıklığa neden olmamak için düzeltilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

2. Dairemizin 30.05.2022 tarihli ve 2022/5965 Esas, 2022/6714 Karar sayılı kararı ile; davacı tarafın dava dilekçesiyle tercih hakkını kullandığı ve borcun TL üzerinden ödenmesini istediği, bundan sonra tercihinden dönüp yabancı para üzerinden tahsil isteyemeyeceği gözetilerek TL üzerinden hüküm kurulması gerekirken alacağın yabancı para cinsinden davalıdan tahsiline karar verilmesinin hatalı olduğu, ayrıca davacının 6 saat çalışma 12 saat dinlenme esasına göre çalışma sistemine tâbi olduğu … olduğundan her … 12 saat çalışması bulunduğu kabulü ile fazla çalışma ücreti alacağının hesaplanmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.

B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmı doğrultusunda kapsama alınan ek rapor uyarınca, davacının belirtilen çalışma döngüsüne göre denkleştirme hükümleri de gözetildiğinde fazla çalışma ücreti alacağına hak kazanamadığı; ayrıca davacı vekilince seçimlik hakkın dava dilekçesinde TL’den yana kullanılması nedeniyle alacakların TL olarak hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.

B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; müvekkili dâhil 6 kişinin Somali’de davalının işyerinde silahlı güvenlik hizmeti verdiğini, tanık olabilecek davalı yanında çalışmış ve … sözleşmesi sona ermiş olan tüm kişilerin davalıya karşı davası olduğunu, bu kişiler haricinde tanık sunma şanslarının bulunmadığını, … sözleşmesi devam eden kişilerin de davalı tanığı olarak dinletildiğini ve sözleşmeleri devam ettiğinden davalı lehine beyanda bulunduklarını, müvekkilinin davalı işyerinden gece, …, …, tatil dâhil çalıştığını, … güvenliğinin bulunmadığı ve sık sık terörist saldırıların olduğu davalı işyerinde 24 saat esasına göre silahlı olarak çalıştığı gözetildiğinde 1,5 saat ara dinlenme düşülerek hesaplama yapılmasının hak kaybına yol açtığını, davanın belirsiz alacak davası olarak açıldığını, USD cinsinden karara bağlanmamasının hatalı olduğunu, 24 saat esasına göre çalışan müvekkiline fazla çalışma ücreti verilmemesinin adalete ve hukuka aykırı olduğunu, asgari geçim indirimi alacağına hükmedilmemesinin doğru olmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

2. Davalı vekili; işverene karşı davaları bulunan tanık beyanları esas alınarak hafta tatili ve … … ve genel tatil ücreti alacaklarının kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, asgari ücretin yaklaşık 10 … kadar ücret … davacının çalışma süresi boyunca aylık ücretini hiç bir ihtirazi kayıt ileri sürmeksizin tahsil etmiş olmasının kendisine ödenen ücret miktarının hafta tatili, … ve genel tatil ücretlerini de içerdiğini kabul ettiğinin en önemli göstergesi olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının fazla çalışma yapıp yapmadığına ve alacakların hangi para cinsinden hüküm altına alınması gerektiğine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.

2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 41 ve 63 üncü maddeleri, 6098 sayılı … Borçlar Kanunu’nun 99 uncu maddesi.

3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,

Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davalıya yükletilmesine,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

05…..2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.