YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/10172
KARAR NO : 2023/8645
KARAR TARİHİ : 06.06.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiş bu kararın taraflar vekillerince temyiz edilmesi üzerine Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının tekrar bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin, … sözleşmesinin haksız olarak feshedildiği tarihe kadar davalı Şirketin …-… adresindeki şantiyesinde operatör olarak çalıştığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatları ile yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, … … ve genel tatil ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı ile davalı arasında imzalanmış bir sözleşme olmadığını, ücretinin davalı tarafından ödenmediğini ve davalının …-…’da bir işyerinin olmadığını, bu nedenle davalıya husumet yöneltilemeyeceğini, ayrıca davacının işvereni olan dava dışı Age … Collc. isimli Şirketin …’da kurulu olması nedeniyle Mahkemenin uyuşmazlığın çözümünde yetkili olmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte davacının talep ettiği alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.07.2019 tarihli kararıyla; yapılan yargılama sırasında toplanan deliller, davalı Şirket hakkında görülen dosyalarda dinlenen tanık beyanlarıyla örtüşen tanık beyanları, banka hesap ekstresi, yurt dışı giriş çıkış kayıtları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 01…2021 tarihli kararıyla; dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) … alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.10.2021 tarihli ilâmı ile; taraflar arasında bir hukuk seçimi anlaşması bulunduğundan uyuşmazlık hakkında … hukukunun uygulanması gerektiği, bu durumda … hukukunda uzman bir bilirkişiden de rapor alınmak suretiyle, dava konusu uyuşmazlık bakımından değerlendirme yapılmasına yönelik olarak bozma kararı verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 02…2022 tarihli kararıyla; davalı vekili tarafından … … hukukuna ilişkin metinler ve … sözleşmesi sunulduğu, bozma kararı doğrultusunda … hukukunda uzman bilirkişiden rapor alındığı, dava konusu alacakların hesaplandığı, yapılan yargılama sırasında toplanan deliller, davalı Şirket hakkında görülen dosyalarda dinlenen tanık beyanlarıyla örtüşen tanık beyanları, banka hesap ekstresi, yurt dışı giriş çıkış kayıtları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından davacının davalı Şirketin …-…’da bulunan şantiyesinde çalıştığı, … sözleşmesinin haklı ve geçerli bir neden bulunmadan feshedildiği, davacının hafta tatillerinde, … … ve genel tatil günlerinde çalıştığı, fazla çalışma yaptığı ve karşılığında ödeme yapılmadığının anlaşıldığı, bozma kararı üzerine alınan bilirkişi raporunda … hukukunda kıdem tazminatına ilişkin düzenleme bulunmadığı belirtilerek kıdem tazminatı alacağı hesaplanmamış ise de davacının … vatandaşı olduğu ve davalı Şirket ile davacının yurt dışında çalıştığı şirket arasında organik bağ bulunduğu, davalı Şirketin …’de faaliyet gösteren … hukukuna göre kurulmuş şirket olduğu dikkate alınarak düzenleme bulunmayan kıdem tazminatı alacağı yönünden … hukukunun uygulanarak bu alacağın da hüküm altına alındığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 27.09.2022 tarihli ilâmı ile; uyulmasına karar verilen bozma ilâmında belirtildiği üzere davacı ile davalı işveren arasında imzalanan yurt dışı … sözleşmesinin 14 üncü maddesi ile tarafların bir hukuk seçimi anlaşması yaptıkları ve sözleşme şartlarının … hukukuna tâbi olacağını kararlaştırdıkları, bozma sonrası hükme esas alınan bilirkişi raporunda da belirtildiği üzere uyuşmazlığa uygulanacak … hukukunda; dava konusu kıdem tazminatı alacağına ilişkin bir düzenlenme bulunmadığı, bu durumda söz konusu talebin reddine karar verilmesi gerekirken uyulmasına karar verilen bozma ilâmı ile davalı taraf lehine oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınmaksızın davacı lehine kıdem tazminatına hükmedilmesinin isabetli olmadığı gerekçe gösterilerek bozma kararı verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 24.01.2023 tarihli kararıyla; yapılan yargılama sırasında toplanan deliller, davalı Şirket hakkında görülen dosyalarda dinlenen tanıkların beyanlarıyla örtüşen tanık beyanları, banka hesap ekstresi, yurt dışı giriş çıkış kayıtları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından davacının davalı Şirketin …-…’da bulunan şantiyesinde çalıştığı, … sözleşmesinin haklı ve geçerli bir neden bulunmadan feshedildiği, davacının hafta tatillerinde, … … ve genel tatil günlerinde çalıştığı, fazla çalışma yaptığı ve karşılığında ödeme yapılmadığının anlaşıldığı, taraflar arasında imzalanan … sözleşmesinin hükmü uyarınca uyuşmazlığa uygulanan … hukukunda kıdem tazminatına ilişkin bir düzenleme bulunmadığından anılan alacağın reddine karar verildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; taraflar arasındaki … sözleşmesinin …’de imzalandığı, işçi ve işverenin … vatandaşı olduğu, sözleşmenin Türkçe hazırlandığı gözetilerek somut uyuşmazlıkta … mevzuatının uygulanmasının usul ve kanuna aykırı olduğunu, davacının kabul edilen ücretinin hatalı olduğunu, işçinin ücret konusunda işverence yanıltıldığının kabul edilmesi gerektiğini, davacının sosyal güvenlik sistemine kaydı yaptırılmaksızın çalışma izni olmadan ve zorla çalıştırma yasağının ihlali mahiyetinde çalıştırıldığını, bu nedenle … mevzuatının uygulanmasının davalının ödüllendirilmesi anlamını taşıdığını ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık, uyuşmazlığa uygulanan … hukukuna göre davacının kıdem tazminatı isteminin yerinde olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri, 5718 sayılı Milletlerarası … Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un 2, 5, 27, 40 ve 44 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
….2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.