YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/10000
KARAR NO : 2023/8513
KARAR TARİHİ : 05.06.2023
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili davacının 05.08.1986-30.09.2005 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştıktan sonra … sözleşmesinin feshedildiğini, fesihten kısa bir süre sonra yeniden belirli süreli sözleşmeler ile işyerinde çalışmaya devam ettiğini, 01.01.2013 tarihinde ise taraflar arasında belirsiz süreli … sözleşmesi yapılarak davacının başmühendis olarak görevlendirildiğini, işyerinde yürürlükte bulunan Aylık Ücretli Personel Yönetmeliği’nin (Yönetmelik) 2 nci maddesinde belirsiz süreli … sözleşmesi ile istihdam edilenlerin söz konusu Yönetmelik hükümleri ve eklerinden aynen yararlanacaklarının ifade edildiğini, buna göre davacının ücretinin Yönetmelik eki olan Ücret Yönetimi Prosedürü hükümlerine göre belirlenmesi gerekirken ilgili hükümlere aykırı olacak şekilde davacının düşük ücretle istihdam edildiğini ileri sürerek ücret farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının müvekkil Şirkette Kalite Metalurji Müdürlüğü bünyesinde şef unvanında çalışmakta iken 30.09.2005 tarihinde emeklilik gerekçesiyle işten ayrıldığını, 01.11.2005 tarihinde ise müvekkili Şirkette mühendis olarak brüt 3.840,00 TL ücret ile yeniden çalışmaya başladığını, davacı ile Şirketin ihtiyaçları doğrultusunda 16.01.2008 tarihinde başmühendis unvanı ile belirli süreli … sözleşmesi imzalandığını, işbu sözleşmede; davacının ücretinin Yönetmelik ve toplu … sözleşmesi hükümlerine dâhil olmadığının açıkça kararlaştırıldığını, Yönetmelik’in 01.01.2013 tarihinden itibaren davacının kabulü doğrultusunda … sözleşmesinin eki hâline getirildiğini; ancak davacının … sözleşmesindeki yazılı ücreti kabul ettiğini, Yönetmelik’te iddia edildiği gibi bir ücret skalasının bulunmadığını, çalışan ücretlendirmelerinin kişisel bazda belirlendiğini, davacının çalıştığı dönemde kabul ettiği ücretlere ve … şartlarına … sözleşmesinin feshinden sonra itiraz etmesinin yasal dayanağı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 15.03.2022 tarihli ve 2021/154 Esas, 2022/50 Karar sayılı kararı ile; davacının 01.01.2013 tarihinden itibaren belirsiz süreli … sözleşmesi ile istihdam edildiği, işyerinde yürürlükte bulunan Yönetmelik’in 3 üncü maddesinde belirsiz süreli … sözleşmesi ile çalışan personelin aylık ücretli personel olarak nitelendirildiği, aynı maddeye göre aylık ücretli personelin ücretinin belirlendiği ücret skalasının 18 derece ve her bir derecede 10 yan kademeden oluştuğunun görüldüğü, slab sahası başmühendisi olarak çalışan davacının bu pozisyondaki en üst derecesi olan 15 … derecede bulunduğu, bu pozisyonun birinci kademesindeki işçinin ücretinin brüt 9.533,15 TL olduğu, emsal işçilerin bordrolarında yıllara göre yapılan zamların ortalaması da dikkate alındığında davacının 01.01.2013 tarihinden fesih tarihine kadar olan süre içinde ücret farkı alacağına hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 9. Hukuk Dairesinin 28.05.2022 tarihli ve 2022/1966 Esas, 2022/2137 Kararı ile; davacının 01.01.2013 tarihinden itibaren işyerindeki Yönetmelik hükümlerine tâbi olduğu, bu anlamda davacının … ücretinin söz konusu Yönetmelik hükümleri dikkate alınarak değerlendirilmesinde hata bulunmadığı, davalı tarafından ücret skalası uygulamasının kaldırılarak ücretin kişisel bazda belirlenmesi uygulamasına geçildiği ifade edilmiş ise de davacı tarafın söz konusu değişikliğin kabul edildiğine ilişkin yazılı onayının bulunmadığı; ayrıca davacının ücret zammına hak kazanmadığına dair bir iddia ve ispat ileri sürülmediğinden ücrete yıllara göre yapılacak zammın emsal işçilerin zam oranlarının ortalamasına göre belirlenmesinde bir hata bulunmadığı gerekçeleriyle davalı vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.11.2022 tarihli ve 2022/12181 Esas, 2022/15338 Karar sayılı kararı ile; 01.01.2013 tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan Yönetmelik ekindeki Ücret Yönetimi Prosedürü’nde, işyerinde 18 seviyeden ve her bir seviyede 10 yan kademeden oluşan ücret skalasının bulunduğu belirtilmiş olmasına karşın taraflar arasındaki 01.01.2013 tarihli ve 01.03.2014 tarihli … sözleşmesilerinde ayrıca ve açıkça ücret miktarının kararlaştırıldığı, davacının 2005 yılından itibaren Yönetmelik hükümleri kapsamı dışında çalıştığı, emekli çalışan olduğu, davacının yapılan ödemelere itiraz etmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde; tarafların … iradesinin … sözleşmesinde kararlaştırılan ücret miktarının ödenmesi yönünde olduğu, belirsiz süreli … sözleşmelerinde yer … Yönetmelik ve eklerinin … sözleşmesinin ayrılmaz eki olduğu şeklindeki düzenlemenin ise taraflarca kararlaştırılan ücret miktarı dışındaki hususlara yönelik olduğu, dava dilekçesinde … sözleşmelerinde kararlaştırılan ücretin ödenmediği yönünde bir iddia da bulunmadığından, davacının ücret fark alacağına ilişkin davasının reddi yerine kabulünün hatalı olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmı doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; işçinin aynı işi yapan işçilerden daha düşük ücretle çalıştırılmasının işçinin kabul iradesine bağlanmasının mümkün olmadığını, eşit işe eşit ücret kuralının mutlak bir kamu düzeni kuralı olduğunu, işçiyi koruyucu hükümlere aykırı … sözleşmelerinin geçerli olmayacağını, işyerindeki ücret yönetmeliği ve ücret skalasının genel işlem … niteliğinde olduğunu, işçi lehine yorumlanması gerektiğini, Şirket Personel Yönetmeliği gereğince yürürlükte olan ve tüm belirsiz süreli … sözleşmesi ile çalışan personelin özlük haklarını ve ücretini düzenleyen ücret skalasından daha düşük bir ücretle çalıştırılmasının mümkün olmadığını, işçinin kanunla öngörülmüş veya hakkaniyet icabı olan bir menfaatinin düşürülmesinin işçinin rızası ile dahi mümkün olmadığını, … sözleşmesi Yönetim Kurulu onayından da geçmediğinden Yönetim Kurulu kararı ile yürürlüğe konulan Personel Yönetmeliği ve ücret skalası karşısında davalı işveren yönünden de geçerliliğinin tartışmalı olduğunu, davacının kamu düzeninden olan işçinin ücret skalası ile belirlenen ücretinden sözleşmedeki bir hüküm ile feragat etmesinin mümkün olmadığını ileri sürerek temyiz isteminde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; 01.01.2013 tarihinden itibaren belirsiz süreli … sözleşmesi ile istihdam edilen işçinin, … sözleşmesinin imzalandığı tarih itibarıyla yürürlükte bulunan Yönetmelik hükümleri gereği ücret farkı alacağına hak kazanıp kazanmadığı noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 … maddeleri.
2. 6098 sayılı … Borçlar Kanunu’nun 19 uncu maddesi, 4857 sayılı … Kanunu’nun 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 … maddesinde yer … sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05…2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.