YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/9068
KARAR NO : 2022/10017
KARAR TARİHİ : 21.09.2022

Taraflar arasındaki toplu … sözleşmesi işlemlerinin geçersizliğinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kalmış olması sebebiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

Kararın davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile davalı Sendika arasında toplu … sözleşmesine ilişkin faaliyetler sürdürülürken 16.03.2020 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’ne dayanılarak COVID-19 tedbirleri kapsamında yetki tespiti dışında tüm sendikal faaliyetlerin durdurulduğunu, ancak bu emredici Genelge’ye rağmen … Çalışma ve … Kurumu İl Müdürlüğünce önce arabulucu görevlendirildiğini, daha sonra Sendikanın aldığı grev oylamasıyla ilgili müvekkili Şirketten işçi listesinin talep edildiğini, yapılan bu işlemlerin COVID-19 tedbirleri kapsamında yayımlanmış ve faaliyetler sırasında yürürlükte bulunan Genelge’ye aykırı olarak yapıldığını faaliyetlerin devam etmesi halinde grev oylaması yapılarak grev kararı alınması ihtimaline binaen öncelikle faaliyetin durdurulması için tedbir kararı verilmesini, davalı İdari Kurumlarca yapılan ve müvekkili ile davalı Sendika arasında yürütülen tüm … ve eylemlerin tedbiren durdurulmasını, Genelge tarihinden sonra yapılmış … ve işlemlerin durdurma nedeniyle batıl olduğunun tespitini ve işlemlerin iptalini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı Sendika vekili cevap dilekçesinde; davacının açtığı davanın taraflar arasında toplu … sözleşmesi imzalanması ile konusuz kaldığını, ayrıca verilen ihtiyati tedbir kararının kaldırılması gerektiğini, toplu … sözleşmesinin müvekkili Sendikadan celp edilmesiyle davanın konusuz kaldığının anlaşılacağını savunarak davanın konusuz kaldığının tespitine karar verilmesini istemiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın 05.10.2020 tarihinde açıldığı, … … Kurumu Genel Müdürlüğü … Çalışma ve … Kurumu İl Müdürlüğünün 26.11.2020 tarihinde Mahkemeye sunduğu üzere dava açıldıktan sonra 26.10.2020 tarihinde, Özçeliş … Sendikası ile Şark Mekanik San. ve Tic. Ltd. Şti. işyeri arasında 01.10.2020-31.12.2022 tarihleri arasındaki 1 inci dönemi kapsayan toplu … sözleşmesi imzalandığı, davanın konusuz kaldığı gerekçesiyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı Bakanlık vekili; davanın 05.10.2020 tarihinde açıldığını, dava açıldıktan sonra tarafların 26.10.2020 tarihinde toplu … sözleşmesi imzaladığını, Mahkemece verilen kararın esasına katıldıklarını ancak 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 331 inci maddesi gereği davanın açıldığı tarihteki haklılık durumunun tespiti ile müvekkili Bakanlığın yaptığı işlem hukuka uygun olduğundan Bakanlık lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini, bu yönüyle kararın hatalı olduğunu belirterek istinaf yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“…
Eldeki dava 05.10.2020 tarihinde harcı yatırılarak açılmıştır. Davacı işveren ile davalı sendika arasında 28.04.2020 tarihinde başlayan Toplu … Sözleşmesi görüşmeleri dava açıldıktan sonra 26.10.2020 tarihinde Toplu … Sözleşmesinin imzalanmasıyla sonuçlanmıştır. Taraflar arasında dava açıldıktan sonra Toplu … Sözleşmesinin yapılması sebebiyle davanın konusuz kaldığı noktasında çekişme yoktur.
Bilindiği gibi COVİD 19 salgını çerçevesinde alınan tedbirlerden olmak üzere 16.03.2020-01…..2020 tarihleri arasında sokağa çıkma kısıtlamaları uygulanmıştır. Çalışma hayatı yönünden de benzer kısıtlamalar dosyada mevcut T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 98425987-045.03.805086 sayılı yazısıyla duyurulmuştur. Toplu … Sözleşmesi görüşmeleri bütün bir süreç olup yasa ve yönetmeliklerle takvime bağlanmıştır. Somut olayda …-Kur “Karar Tutanağı” başlıklı yazıdan Toplu … Sözleşme görüşmelerinin 28.04.2020 tarihinde başladığı bu tarihin yukarıda anılan kısıtlama tarihlerinin içerisinde olduğu anlaşılmaktadır. Her ne kadar kısıtlamaların sona erdiği tarihten sonra da Toplu … Sözleşme görüşmeleri ve işlemleri arabulucu atanması gibi yapılmış ise de, bu durum görüşmenin birbirini tamamlayan işlemler bütünü olma sürecini değiştirmez. Dolayısıyla dava tarihi itibarıyla hukuki yararı bulunan davacı dava açmakta haksızdır denilemeyeceği gibi sokağa çıkma yasağı ve kısıtlamalar döneminde (16.03.2020-01…..2020) işlem icra eden davalı … yaptığı işleminde hukuka uygun olduğu sonucuna varılamaz. Tarafların ve davalı Bakanlığın işlemlerinin hukuka uygunluğu dava tarihinde değil, Toplu … Sözleşmesinin yapıldığı tarihte anlaşılmış, taraflar arasındaki uyuşmazlık iradi olarak bu tarihte çözülmüştür. Açıklanan durum karşısında HMK 331. maddesi de gözetildiğinde davalı Bakanlık lehine vekalet ücretine hükmedilmesini gerektirir bir durum yoktur. Davalı Bakanlık vekilinin bu yönü amaçlayan istinaf talebi yerinde değildir. …” gerekçesiyle davalı Bakanlık vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı Bakanlık vekili, kararın esasına katılmakla birlikte İlk Derece Mahekmesince lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmemesinin hatalı olduğunu, Bakanlık işlemlerinin hukuka uygun olması nedeniyle lehlerine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek temyiz yoluna başvurmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, COVID-19 tedbirleri nedeniyle toplu … sözleşmesi sürecinde yapılan işlemlerin geçersiz olduğunun tespitine yönelik davanın konusuz kalması sebebiyle davalı Bakanlık lehine vekâlet ücretine hükmedilmesi gerekip gerekmediğine ilişkindir.

2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 26 Mart 2020 tarihli ve 31080 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 7226 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un geçici 1 inci maddesi, 30.04.2020 tarihli ve 31114 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı, Avukatlık Asgari Ücreti Tarifesinin ilgili hükümleri.

3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.

2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Bakanlık vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

21.09.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.