YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/5984
KARAR NO : 2022/7022
KARAR TARİHİ : 02.06.2022

BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : … 24. Hukuk Dairesi

DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : … 5. İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.

Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.

Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usuli eksikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:

I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin alt işveren bünyesinde çalışmakta iken 696 Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında 02.04.2018 tarihinde kamu kurumuna geçiş yaptığını, gerek kamuya geçilmeden önce ve gerekse kamuya geçildikten sonra 2019 yılına kadar asgari ücretin %15 ile -%200 arasında değişen oranlarda fazlası ödenmekte iken, 2019 yılından sonra davacıya asgari ücret ödendiğini, 4857 sayılı İş Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 22 nci maddesi uyarınca çalışma koşullarında muvafakati alınmadan değişiklik yapılmayacağını, bu nedenle iş sözleşmesi uyarınca fark ücret alacağının ödenmesi gerektiğini iddia ederek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla fark ücret alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.

II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı defi ileri sürerek Çalışma Sosyal Güvenlik Bakanlığınca yayımlanan 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin Geçici 23. Maddesi ile Sürekli İşçi Kadrosuna Geçenlerin Ücret ve Mali Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınan Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri doğrultusunda davacının günlük çıplak ücretine altışar aylık dönemlerle %4 oranında zam yapılarak belirlendiğini, buna göre davacının 01.01.2019 tarihinde almakta olduğu ücretin %4 artırıldığı, davacı ile imzalanan bireysel iş sözleşmesinde oran kısmının boş bırakıldığını Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 28.10.2020 tarihli ve 2020/5655 Esas, 2020/14038 karar sayılı emsal kararında haksız talebin reddine karar verildiğini savunarak hukuki dayanağı bulunmayan davanın reddini talep etmiştir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 30.12.2021 tarihli ve 2021/204 Esas, 2021/872 Karar sayılı kararı ile;
“…Dosyaya sunulan taraflar arasındaki belirsiz süreli iş sözleşmesinin 7.maddesine göre davacıya brüt asgari ücretin %20 fazlası ödeneceği hüküm altına alınmış olup dolayısıyla davalı tarafın anılan sözleşmeyi tek taraflı olarak çalışan işçinin rızasını almaksızın değiştiremeyeceği kabul edilmiş olup bu itibarla davacının almış olduğu ücret yönünden arabulucuya başvurduğu tarih olan 09/09/2020 tarihine kadar ücret alacakları yönünden eksik yapılan ödemelerin tahsili yapılması gerektiği kanaatine varılmıştır…” gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili, davacının 696 sayılı KHK ile sürekli işçi statüsünde kadroya geçtiğini, 696 sayılı KHK’nin 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 ve 24 üncü maddeler ile sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarına ilişkin şartların Yüksek Hakem Kurulunca karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesi hükümleri esas alınmak sureti ile belirlediğini, 01.01.2019–30.06.2019 tarihleri arasındaki ücret zammının, işçilerin 01.01.2019 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmak sureti ile belirleneceğinin düzenlendiğini; Bakanlığın 25.01.2019 tarihli yazısında, toplu iş sözleşmesinin ücret zammı maddesinde 01.01.2019 tarihindeki ücretlerine %4 oranında zam yapılacağı belirtildiğinden, günlük çıplak brüt ücretleri günlük 85,28 TL’nin altında kalan işçilerin ücretlerinin asgari ücret seviyesine yükseltilmesi ve bu miktarın üzerine Bakanlıkça ilan edilen toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince 01.01.2019 tarihinden geçerli olmak özere %4 oranında zam yapılması gerektiğinin belirtildiğini, toplu iş sözleşmesi hükümleri gereğince 01.01.2019 tarihinden geçerli olmak üzere %4 oranında zam yapıldığını; sürekli işçi kadrolarına geçirilen personelin o günkü aldıkları ücret ve mali haklar baz alınarak hak kaybı olmaksızın ilgili kurumların sürekli işçi kadrolarına geçirildiğini, ücret hesaplamalarının ilgili KHK kapsamında, sürekli işçilerin kadroya geçişte yer alan ücretleri baz alınarak yapıldığını, geçişten önce hizmet alım sözleşmesiyle çalışırken aldıkları ücretten fazla olmamak üzere ödenmesi sağlandığını, kadroya geçen işçilerin yaptıkları işlere uygun iş kolu ücreti ile birlikte kadroya geçirilmiş olduğunu, kadroya geçişten sonraki ücretlerinin geçişten önceki ücretlerinden fazla olmasının mümkün olmadığını; sürekli işçilerin kadroya geçiş şartlarında aynı mali haklarla kadroya geçiş yapacaklarının açıkça belirtildiğini, Mahkemenin kararını, kadroya geçen davacının ücret artış miktarını, alt işveren bünyesinde çalıştığı döneme kıyasla kadroya geçtikten sonra düşürülmüş olduğu tezine dayanarak tesis ettiğini, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun (6356 sayılı Kanun) 36 ncı maddenin birinci fıkrası ile toplu iş sözleşmesinde aksi belirtilmedikçe iş sözleşmelerinin, toplu iş sözleşmelerine aykırı olamayacağının açıkça belirtildiğini, aynı maddede toplu iş sözleşmesi ile bireysel iş sözleşmesinin uyumsuz olduğu hükümler için toplu iş sözleşmesinin uygulanacağının belirtildiğini, toplu iş sözleşmesinin emredici etkisi gereği, bireysel iş sözleşmesinin, toplu iş sözleşmesi ile çelişen hükümlerinin ortadan kalkmış olacağını; toplu iş sözleşmesi hükümleri ile bireysel sözleşme hükümlerinin çelişemeyeceğini, toplu iş sözleşmesi hükümlerinin emredici etkisini bertaraf edecek bu istisnai durumun şartlarının gerçekleşmediğini, davacı taleplerinin toplu iş sözleşmesi hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.

C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 02.03.2022 tarihli ve 2021/2854 Esas, 2022/703 Karar sayılı kararı ile ;
“…
Davalı vekilinin istinaf başvurusu yönünden yapılan inceleme neticesinde, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, ilk derece mahkemesinin objektif, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine, kararın dayandığı deliller, delillerin takdiri, karar gerekçesine göre istinaf başvuru nedenleriyle sınırlı olarak ve kamu düzeni kapsamında yapılan inceleme sonucunda, yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilerek, aşağıdaki hüküm tesis edilmiştir…” gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.

B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek temyiz isteminde bulunmuştur.

C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacağının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.

2. İlgili Hukuk
1.20.11.2017 tarihli ve 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü maddesinde belirtilen kamu idareleri ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlarda ve yine maddede belirtilen idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında, 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların, maddede öngörülen şartları taşımaları, yazılı olarak başvurmaları ve yapılacak sınavda başarılı olmaları kaydıyla sürekli işçi kadrolarına geçirilecekleri düzenlenmiştir.

2. 375 sayılı KHK’nın geçici 23 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
“…
Sürekli işçi kadrolanna geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu iş sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz. Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu iş sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel iş sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu iş sözleşmesi bulunmakta birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin bitiminden önce toplu iş sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesine göre belirlenir. …
…”

3. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri’nin ilgili bölümü şöyledir:
“375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23. maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağı düzenlemiştir. Geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu iş sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümleri aşağıda yer almaktadır.
ÜCRET ZAMMI:
…
01.07.2018- 31.12.2018 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 30.06.2018 tarihinde almakta olduklan günlük çıplak ücretlerine 01.07.2018 tarihinden itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.01.2019- 30.06.2019 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 01.01.2019 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
…”

4. 4857 sayılı İş Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) “Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi” kenar başlıklı 22 nci maddesinin birinci fıkrasının ilgili bölümü şöyledir:
“İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. …”

5. 4857 sayılı Kanun’un 34 üncü maddesi gereğince gününde ödenmeyen ücretler için mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanması gerekir.

3. Değerlendirme
Dosya kapsamı bir bütün olarak değerlendirildiğinde, somut uyuşmazlıkta davacı işçinin kadroya geçişi aşamasında işverenle imzalanan 02.04.2018 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesinin “ücret esası ve ödeme şekli ” başlıklı 7 nci maddesindeki; “iş bu sözleşme süresince işçiye her ay brüt asgari ücretin %20 fazlası üzerinden günlük olarak ödeme yapılır” şeklindeki düzenleme ile davacıya temel ücret olarak asgari ücretin %20 fazlasının ödeneceğinin açıkça kararlaştırıldığı görülmektedir. Kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan iş sözleşmesinde ücretin ileriye etkili olarak her ay asgari ücretin belli bir oranda fazlası şeklinde ödeneceği ödeneceği kararlaştırılmışsa sözü edilen kural her asgari ücret artış dönemi için işvereni bağlar. Davacının 2019 yılından itibaren anılan sözleşme hükmünün uygulanmamasından dolayı davacının fark ücret alacağına hak kazandığı anlaşılmakta olup İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının dosya kapsamına uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı … vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,

Davalı … harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,

Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,

02.06.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.