YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/18046
KARAR NO : 2023/3975
KARAR TARİHİ : 15.03.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :… Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 28.11.2022
SAYISI : 2021/138 E., 2022/209 K.
DAVA TARİHİ : 28.12.2017
KARAR : Davanın kısmen kabulü
TEMYİZ EDENLER : Taraf vekilleri
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece … Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili ve katılma yoluyla davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince 28.11.2022 tarihli ek karar ile davalı vekilinin temyiz dilekçesinin süreden reddine karar verilmiştir.
Ek karar davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Dosya içeriğine göre İlk Derece Mahkemesince davalı vekilinin temyiz dilekçesinin süreden reddine karar verilmiş ise de davalının kanuni süre içinde katılma yoluyla temyiz başvurusunda bulunduğu, bu durumda temyiz dilekçesinin süreden reddine ilişkin ek kararın hatalı olduğu anlaşılmakla; 28.11.2022 tarihli ek kararın bozularak ortadan kaldırılması gerekir.
İlk Derece Mahkemesi asıl kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Üniverite bünyesinde Eylül 1998 ile 27.02.2017 tarihleri arasında öğretim üyeliği ve bu vasfı dışında idari personel olarak çalıştığını ve en son net 18.500,00 TL ücret aldığını, … sözleşmesinin davacı tarafından bir kısım ücretlerinin ödenmemesi ve mobbing (psikolojik taciz) uygulanması nedeniyle feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla çalışma ücreti, cezai şart alacağı ve eksik aldığı ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davalı vekili, davacının 01.09.2004 tarihinde işe başladığını, taleplerinin zamanaşımına uğradığını, … 27. … Mahkemesinde cezai şart alacağını talep ettiklerini, davanın derdest olduğunu, bazı çalışanlarla birlikte usule uygun olmayacak şekilde mütevelli heyetini toplantıya çağırıp Üniversite yönetimini ele geçiren kişilerle muvazalı sözleşmeler kurduğunu, sözleşmeyi imzalayan yönetici hakkında kamu davası açıldığını, … sözleşmesi ile idari ek hizmet sözleşmesinin davacı tarafından feshedildiğini, davacının fazla çalışma yapmadığını ve izin hakkı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25.09.2019 tarihli ve 2017/649 Esas 2019/358 Karar sayılı kararıyla; yargı yolunun caiz olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 27. Hukuk Dairesinin 02.03.2020 tarihli ve 2020/461 Esas 2020/493 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde, davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 11.03.2021 tarihli ve 2020/1953 Esas, 2021/6122 Karar sayılı ilâmıyla; taraflar arasında imzalanmış sözleşmelere idari sözleşme niteliği verecek, kamusal yetkinin getirdiği üstünlük ve ayrıcalığın bulunmaması nedeniyle idareye tanınan üstünlük ve otorite ölçütünün yokluğu, davacı ile davalı Üniversite arasında bağıtlanan sözleşmelerin … … sözleşmesi olduğunu, dolayısıyla bu … ilişkisinin özel hukuk kurallarına göre belirlenen özel hukuk ilişkisi olduğu, buna bağlı uyuşmazlığın adli yargı yolunda ve … mahkemesinde çözülmesi gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına ve dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Dairemizin bozma ilâmına uyularak yapılan yargılama sonunda toplanan kanıtlara göre ve bilirkişi raporu doğrultusunda cezai şart düzenlemesi geçersiz olduğu gibi sadece işverence … sözleşmesinin feshi durumu için öngörüldüğü, … sözleşmesinin ise davacı tarafından sonlandırıldığı, davacının ödenmeyen ücret alacağı bulunmadığı, … sözleşmesini haklı nedenle sonlandırdığını ve fazla çalışma yaptığını ispatlayamadığı bu nedenlerle kıdem tazminatı, fazla çalışma ve cezai şart taleplerinin reddi gerektiği, hesaplanan yıllık izin alacağının ise ödenen miktarın mahsubu ile hüküm altına alınması gerektiği gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve katılma yoluyla davalı vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının … sözleşmesini haklı nedenle feshettiğini, ödenmemiş işçilik alacakları olduğunu, mobbing (psikolojik taciz) iddiasının ispatlanamadığının kabulünün hatalı olduğunu, fazla çalışma ve cezai şart alacağının mevcut olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının on sekiz yıl boyunca yıllık izin kullanmamasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile katılma yoluyla temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine göre uyuşmazlık davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı ile fazla çalışma, cezai şart ve yıllık izin alacaklarının ispatına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun 24, 41, 53, 57 ve 63 üncü maddeleri ile aynı Kanun’un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte bulunan 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. 6098 sayılı … Borçlar Kanunu’nun 179 ila 182 nci maddeleri ile 420 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup taraf vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. İlk Derece Mahkemesince verilen 28.11.2022 tarihli ek kararın BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Davalı … Üniversitesi Rektörlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlerden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
15.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.