YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16330
KARAR NO : 2022/17170
KARAR TARİHİ : 20.12.2022
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : … 7. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : … 7. … Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin 02.04.2018 tarihinde 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) ile kadroya geçirildiğini, hâlen kadrolu işçi olarak davalı işyerinde çalıştığını, davacının asgari ücretin % 30-75 fazlası ile kadroya geçirildiğini, taraflar arasında 02.04.2018 tarihinde belirsiz süreli … sözleşmesi imzalandığını ve sözleşmede % kısmında oranın yazılı olduğunu, 31.12.2018 tarihine kadar asgari ücretin % fazlası oranında ücret ödendiği hâlde, 2019 yılından itibaren müvekkilinin 2018 yılında aldığı ücrete yalnızca Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının 12.04.2018 tarihinde yayımladığı 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümlerin’de öngörülen %4 zammın uygulandığını, belirsiz süreli … sözleşmesinde temel ücretin asgari ücretin % fazlası olarak belirlenmiş olması nedeni ile her asgari ücrete % fazlası eklendikten sonra %4 zamların uygulanması gerektiğini, davacının temel ücretinin … … sözleşmesindeki asgari ücretin % fazlası oranı uygulanmaması nedeni ile 2019 yılından itibaren eksik belirlendiğini, davacının temel ücretinin eksik ödenmesi nedeni ile Ocak 2019-Eylül 2019 arası ücret fark alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının davalı nezdinde sürekli işçi kadrosuna 696 sayılı KHK ile değişik 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin (375 sayılı KHK) geçici 23 üncü maddesi uyarınca geçirildiğini, kamu hukuku ilke ve kurallarına göre sürekli işçi kadrosuna geçen davacının artık kamusal bir statüye girdiğini ve bu statünün öngördüğü haklardan yararlanabileceğini, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacak toplu … sözleşmesinde, davacı tarafın iddia ettiği gibi brüt asgari ücretin % fazlası ücretin üzerine %4 oranında zam yapılmasının düzenlenmediğini, ücret bordrolarından açıkça anlaşılacağı üzere davacının 31.12.2018 tarihli ücreti korunarak bu ücretin üzerine %4’lük zam yapıldığını ve herhangi bir ücret indirimine gidilmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki kayıtlardan davacının davalı bünyesinde sürekli işçi kadrosuna atandığı 01.04.2018 tarihinden itibaren güvenlik görevlisi olarak çalıştığının anlaşıldığı, belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerinde yaptığı görev dolayısıyla ücretinin, asgari ücretin %30 fazlası kadar belirlendiği gerekçesiyle Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının tarafından bildirilen ve İdarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınması öngörülen toplu … sözleşmesi hükümleri ve … … sözleşmesi maddelerine göre hesaplama yapılan bilirkişi raporuna itibarla davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli kadroya geçirilen işçilerin ücretleri atandıkları tarih itibari ile devam etmekte olan hizmet alım sözleşmesinde her bir davacının ücreti değişen oranlarda asgari ücretin %30-75 fazlası olarak belirlenmiş olduğundan işçilerin de sürekli işçi kadrosuna bu tarihte aldıkları ücret üzerinden geçirilmiş olduklarını, mevcut ücretlerine 01.01.2019 tarhinden itibaren toplu … sözleşmesinin ücret zammı maddesi kapsamında %4 oranında zam yapıldığını, yeni dönemde ücreti asgari ücret altında kalanlar işçiler yönünden ise ücretlerinin asgari ücret seviyesine çıkarılarak toplu … sözleşmesi zammı uygulandığını ve ödemelerin eksiksiz yapıldığını, müvekkilinin uygulamasının usul ve kanuna ve ayrıca Bakanlık görüş yazılarına uygun olduğunu, … taraflı ücret düşürmenin söz konusu olmadığını, toplu … sözleşmesi zamlarının ücretlere yansıtıldığını ve haksız ve usule aykırı olarak alacağın tümü için dava tarihinden faize hükmedilmiş olduğundan faiz başlangıç tarihi ve faiz oranının da usul ve kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının sürekli işçi kadrosuna geçmesinden sonra düzenlenen … sözleşmesinde belirli bir ücret ve zam oranı belirlendiğinden, bu hükme aykırı olarak ücretlerin eksik ödenmesi sebebiyle dava konusu fark ücret alacağına hükmedilmesinin ve Mahkemece alacağın tümü için dava tarihinden itibaren faize hükmedilmesinin yerinde olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) inci alt bendi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; 696 sayılı KHK kapsamında sürekli kadroya geçirilen işçilerin ücretleri atandıkları tarih itibari ile devam etmekte olan hizmet alım sözleşmesinde her bir davacının ücreti değişen oranlarda asgari ücretin %30-75 fazlası olarak belirlenmiş olduğundan işçilerin de sürekli işçi kadrosuna bu tarihte aldıkları ücret üzerinden geçirilmiş olduklarını, mevcut ücretlerine 01.01.2019 tarhinden itibaren toplu … sözleşmesinin ücret zammı maddesi kapsamında %4 oranında zam yapıldığını, yeni dönemde ücreti asgari ücret altında kalanlar işçiler yönünden ise ücretlerinin asgari ücret seviyesine çıkarılarak toplu … sözleşmesi zammı uygulandığını ve ödemelerin eksiksiz yapıldığını, müvekkilinin uygulamasının usul ve kanuna ve ayrıca Bakanlık görüş yazılarına uygun olduğunu, … taraflı ücret düşürülmesinin söz konusu olmadığını, toplu … sözleşmesi zamlarının ücretlere yansıtıldığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 696 sayılı KHK kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı işçinin, kadroya geçişte düzenlenen belirsiz süreli … sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin tespiti ile talep edilen fark ücret alacağının bulunup bulunmadığı hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü maddede belirtilen kamu idareleri ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile ve yine maddede belirtilen idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalışmakta olanların, maddede öngörülen şartları taşımaları, yazılı olarak başvurmaları ve yapılacak sınavda başarılı olmaları kaydıyla sürekli işçi kadrolarına geçirilecekleri düzenlenmiştir.
3. 375 sayılı KHK’nın geçici 23 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir :
“…
Sürekli işçi kadrolanna geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu … sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz. Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu … sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan … … sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu … sözleşmesi bulunmakta birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin bitiminden önce toplu … sözleşmesi sona eren işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesine göre belirlenir. …
…”
4. 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri’nin ilgili bölümü şöyledir:
“375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 23. maddesinin altıncı fıkrasında; geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin, anılan madde kapsamında yer alan idarelerce sürekli işçi kadrolarına geçirilen işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklarının belirlenmesinde esas alınacağı düzenlemiştir. Geçiş işlemleri tamamlanan işçilere idarelerce uygulanmak üzere, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve 31.10.2020 tarihine kadar uygulanacak olan toplu … sözleşmesinin ücret, mali ve sosyal haklara ilişkin hükümleri aşağıda yer almaktadır.
ÜCRET ZAMMI:
…
01.07.2018- 31.12.2018 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 30…..2018 tarihinde almakta olduklan günlük çıplak ücretlerine 01.07.2018 tarihinden itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
01.01.2019- 30…..2019 tarihleri arası ücret zammı:
İşçilerin 01.01.2019 tarihinde almakta oldukları günlük çıplak ücretlerine aynı tarihten itibaren %4 (yüzde dört) oranında zam yapılmıştır.
…”
5. 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 62 nci maddesinde “Her türlü işte uygulanmakta olan çalışma sürelerinin yasal olarak daha aşağı sınırlara indirilmesi veya işverene düşen yasal bir yükümlülüğün yerine getirilmesi nedeniyle ya da bu Kanun hükümlerinden herhangi birinin uygulanması sonucuna dayanılarak işçi ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun eksiltme yapılamaz.” hükmü mevcuttur.
3. Değerlendirme
1.Yukarıda yer verilen ilgili mevzuat hükümleri ve dosya kapsamı dikkate alındığında, hizmet alım sözleşmelerinde alt işveren tarafından istihdam edilen işçilerin ücretlerinin asgari ücretin katları ya da asgari ücretin belirli bir oran fazlası şeklinde belirlenmesi, hizmet alım sözleşmesinin devam ettiği döneme ilişkin bir uygulamadır. 696 sayılı KHK ile 375 sayılı KHK’ya eklenen geçici 23 üncü ve 24 üncü maddeler uyarınca sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmeleri, geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılır. Sürekli işçi kadrolarına geçirilmeyle ilgili söz konusu düzenlemenin hizmet alım sözleşmeleri kapsamında çalışanların daha önce ücret ile diğer mali ve sosyal haklarını asgari ücretle irtibatlandıran uygulamalara son verdiği açıktır. Alt işverenler tarafından istihdam edilip de sınavla sürekli işçi kadrolarına geçen işçilerin ücret ile diğer mali ve sosyal haklarının yeni süreçte Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu … sözleşmesinin uygulanması ile oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamayacağına ilişkin yukarıda belirtilen açık ve emredici kanuni düzenleme karşısında, 4857 sayılı Kanun’un 22 nci ve 62 nci maddesi hükümlerinin ihlalinden söz edilemez. Belirtmek gerekir ki sürekli kadroya geçirildikten sonra kamu kurum ve kuruluşlarınca … … sözleşmesinin yapılmamış olması da varılan bu sonuca etkili değildir.
2. Somut uyuşmazlıkta, davacı işçinin kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan … … sözleşmesinin “Ücret ile diğer mali ve sosyal haklar ” başlıklı 2 nci maddesinde “İşçi ücreti , ayda bir ve hak kazanıldıktan sonra ödenir. İşçi Ücreti her ayın 15 inci günü ödenir. İşçinin ücreti banka aracılığıyla ödenir. İlgili mevzuat hükümlerine göre belirlenen Toplu … Sözleşmesi hükümleri uygulanır. İşçi, işveren/işveren vekili tarafından güvenlik görevlisi olarak çalıştırılması halinde asgari ücretin %30 fazlası, güvenlik şefi olarak çalıştırılması halinde asgari ücretin %40 fazlası, güvenlik amiri olarak çalıştırılması halinde asgari ücretin %50 fazlası ödenir.” hükmü bulunmaktadır. Asgari ücretin belli bir oranda fazlası dikkate alınarak belirlenen tutar davacının kadroya geçiş ücreti olarak belirlendikten sonra Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan toplu … sözleşmesi zamları uygulanmıştır. Sözü edilen uygulama Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün görüş yazısına da uygun olup hükme esas alınan bilirkişi raporunda 01.01.2019 tarihi itibarıyla artan asgari ücretin belli bir oranı üzerinden ücret tespiti ile bu ücrete %4 artış uygulanması isabetli değildir. Davacının ücreti; 2018 yılı asgari ücretinin hizmet alım sözleşmelerinde yer alan oranına göre belirlenmiş, toplu … sözleşmesi gereği 2018 yılı birinci ve ikinci dönem ücret artışları uygulanmış ve 01.01.2019 tarihindeki %4 ücret artışı da 31.12.2018 tarihinde almakta olduğu ücrete tatbik edilerek belirlenmiştir. Davaya konu uyuşmazlıkta davacı işçinin kadroya alınması ile birlikte işverenle imzalanan … sözleşmesinde, açıkça her dönem geçerli asgari ücretin belli bir oranı seviyesinde ücret ödeneceği öngörülmediğinden ve … sözleşmesinin 2 nci maddesinde öngörülen asgari ücretin belli bir oranda fazlası olarak belirlenen tutarın kadroya geçiş ücreti olarak belirlendiği nazara alındığında, davacı işçinin kadroya geçiş aşamasında işverenle imzalanan … … sözleşmesinden kaynaklı fark ücret alacağının bulunmadığı sonucuna varmak gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.