YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/16287
KARAR NO : 2022/16497
KARAR TARİHİ : 13.12.2022

I. BAŞVURU
Başvurucu vekili dilekçesinde; müvekkili davacıların davalı Kurum nezdinde planör öğretmen pilotu adayı olarak çalıştığını, davalı Kurum tarafından müvekkillerinin ücretlerinin ödenmemesi üzerine … sözleşmelerini haklı nedenle feshettiklerini, … sözleşmesinin imzalanması sırasında davalı işverence baskı ile müvekkillerine imzalatılan kambiyo senetlerinin ödeme tarihi ve ödenecek miktar bilgileri sonradan doldurularak davacılar aleyhine icra takibi başlatıldığını, müvekkillerinin ise davalı Kuruma menfi tespit davası açtıklarını, her iki yargılama sonunda da davacı işçilerin ücretleri ödenmediği için haklı nedenle … sözleşmelerini feshettikleri gerekçesiyle davacı işçilerin davalı Kuruma borçlu olmadıklarının tespitine karar verildiğini, davalı Kurumun bu kararlar aleyhine istinaf yoluna başvurduğunu, … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından yapılan inceleme sonucunda davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verildiğini, … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin ise davalının istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın mahkemesine gönderilmesine karar verdiğini, müvekkillerinin davalı Kurum aleyhine açtığı menfi tespit davalarının aynı konuya ilişkin olmasına rağmen … Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerince farklı kararlar verildiğini, Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin benzer konuya ilişkin Yargıtay incelemesine tabi olmayan kesin kararları arasında çelişki ve uyuşmazlık bulunduğunu … sürerek bu uyuşmazlığın giderilmesi için Yargıtay ilgili hukuk dairesine başvurulmasını talep etmiştir.
II. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRELERİ BAŞKANLAR KURULU KARARI
… Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 24.10.2022 tarihli ve 2022/14 Karar sayılı kararı ile uyuşmazlığa konu … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi kararında İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dosyanın mahkemesine geri gönderilmesine hükmedildiği, 7. Hukuk Dairesinin ise istinaf başvurusunun esastan reddine kesin olarak karar verdiği, böylece bölge adliye mahkemesinin farklı dairelerinin benzer konuya ilişkin kararları arasında farklılık oluşsa da kaldırma gönderme kararı ile taraflar arasında görülen dava kesin olarak sonuçlanmadığından ve dava henüz derdest olduğundan kesin karar uyuşmazlığından söz edilemeyeceği, uyuşmazlığın çözümü noktasında başkanlar kurulunun görüşünün bildirilmesinin de söz konusu olamayacağı gerekçesiyle Dairemiz içtihadı uyarınca başvuran avukatın dilekçesinde bahsedilen taleple ilgili 5. Hukuk Dairesinin kesin olmayan kararı ile 7. Hukuk Dairesinin kesin kararının ekleriyle birlikte Yargıtaya gönderilmesine karar verilmiştir.
III. UYUŞMAZLIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU KARARLAR
A. … Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesinin 17.05.2022 Tarihli ve 2020/2027 Esas, 2022/1798 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı Kurumda planör öğretmen eğitim adayı olarak çalışan davacının, pilot öğretmenliği aday eğitimi nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istediği menfi tespit davasında; davacının davalı Kuruma borçlu olup olmadığı hususunda uyuşmazlık bulunduğunu, işçiye işverence verilen eğitim sayesinde işçinin daha nitelikli hale geldiğini ve ileride daha kolay … bulabildiğini, bu nedenle işçiye masrafları işverence karşılanmak üzere verilen eğitim karşılığında, işçinin belli bir süre çalışmasının kararlaştırılmasının mümkün olduğunu, davalı tarafından sunulan eğitim gideri belgeleri, davacının çalıştığı süre ile orantılı olacak şekilde işverenin yaptığı bu masraflar dikkate alınmak suretiyle, davacının borçlu olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğini gerekçe göstererek davalının istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) numaralı alt bendi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
B. … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 10.09.2019 Tarihli ve 2018/1573 Esas, 2019/2124 Karar Sayılı Kararı
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalı Kurumda planör öğretmen eğitim adayı olarak çalışan davacının, pilot öğretmenliği aday eğitimi nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini istediği menfi tespit davasında; davacının davalı Kuruma borçlu olup olmadığı hususunda uyuşmazlık bulunduğu, taraflar arasında imzalanan … sözleşmesinin ilgili hükmü uyarınca davacı işçi taahhüdüne aykırı davranarak … sözleşmesini süresinden önce feshetmiş ise de davacının feshinin ücretinin ödenmemesi haklı nedenine dayandığı, bu durumun … sözleşmesinde davacının süresinden önce … sözleşmesini feshetmesi hâlinde ödemeyi taahhüt ettiği dava konusu eğitim masraflarının geri ödenmesinin istisnası olarak düzenlendiği bu nedenle İlk Derece Mahkemesince davacının borçlu olmadığının tespitinde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle taraf vekillerinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Başvuru konusu Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairelerinin kararları arasındaki uyuşmazlığın 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 35 inci maddesine göre giderilip giderilemeyeceği hususu uyuşmazlık konusudur.
B. İlgili Hukuk
1. Bölge adliye mahkemelerinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasındaki uyuşmazlığın giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinde yer alan düzenlemedir.
2. 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinin birinci fıkrasının (3) numaralı bendinde yer alan düzenlemeye göre; “Re’sen veya bölge adliye mahkemesinin ilgili hukuk veya ceza dairesinin ya da Cumhuriyet başsavcısının, Hukuk Muhakemeleri Kanunu veya Ceza Muhakemesi Kanununa göre istinaf yoluna başvurma … bulunanların, benzer olaylarda bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında ya da bu mahkeme ile başka bir bölge adliye mahkemesi hukuk veya ceza dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında uyuşmazlık bulunması hâlinde bu uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, kendi görüşlerini de ekleyerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesini istemek” bölge adliye mahkemesi ceza daireleri başkanlar kurulu ve hukuk daireleri başkanlar kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
3. 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinin ikinci fıkrası şu şekildedir:
“(3) numaralı bende göre yapılacak istemler, ceza davalarında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına, hukuk davalarında ise ilgili hukuk dairesine iletilir. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı uyuşmazlık bulunduğuna kanaat getirmesi durumunda ilgili ceza dairesinden bir karar verilmesini talep eder. Uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak dairece bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.”
C. Değerlendirme
1. 5235 sayılı Kanun ile bu Kanun’da sayılan kişi ve kurumlara tanınan uyuşmazlığın giderilmesini talep etme …, mutlak biçimde her uyuşmazlığın esasına yönelik … geliştirilmesine imkân vermez. Uyuşmazlığın giderilmesi talebi bir kanun yolu olmayıp böyle bir talebin varlığı hâlinde Yargıtayca temyiz incelemesine benzer bir inceleme yapılması da mümkün değildir.
2. Bölge adliye mahkemesinin benzer olaylarda kesin nitelikteki kararları arasında uyuşmazlık bulunması durumunda, 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesinde belirtilenler tarafından yapılacak gerekçeli başvuru sonrasında, mevcut başvuru hukuk daireleri başkanlar kurulunca değerlendirilerek Yargıtaydan bu konuda bir karar verilmesi istenilecektir.
3. Bu açıklamalar ışığında belirtmek gerekir ki, uyuşmazlığın giderilmesi yoluna başvurulabilmesi için bölge adliye mahkemesi kararlarının kesin hükümle sonuçlanmış olması gerekmektedir. Bununla birlikte başvurucunun talebine konu kararlar incelendiğinde; uyuşmazlığın giderilmesi istemine konu dosyalardan birisinde, toplanması gereken deliller toplanmadan ve hiç değerlendirilmeden eksik inceleme ile karar verilmesi nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırıldığı ve henüz yargılamanın derdest olduğu anlaşılmaktadır. Kesin hükümle sonuçlanmış dosya ile henüz derdest olan dosya bakımından uyuşmazlığın giderilmesi imkânı bulunmamaktadır.
4. Başvurucunun dilekçesinde belirtmiş olduğu Bölge Adliye Mahkemesi Daireleri kararları arasında 5235 sayılı Kanun’un 35 inci maddesi kapsamında bir uyuşmazlık söz konusu değildir.
5. Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular karşısında uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
V. KARAR
1. … Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kurulunun 24.10.2022 tarihli ve 2022/14 Karar sayılı kararına istinaden iletilen mevcut talep yönünden uyuşmazlığın giderilmesine yer olmadığına,
2. Dosyanın … Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri Başkanlar Kuruluna gönderilmesine,
13.12.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.