YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13164
KARAR NO : 2022/13942
KARAR TARİHİ : 01.11.2022
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : … 8. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : … 34. … Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin teknik personel olarak … sözleşmesiyle çalıştığını ve … Sağlık ve Sosyal Hizmet İşçileri Sendikası üyesi olduğunu, davacının üyesi olduğu Sendika ile Bakanlığın üyesi olduğu … Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası (…) arasında 10.08.2020 tarihli ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük süreli toplu … sözleşmesi imzalandığını, davacının yürürlükte olan toplu … sözleşmesinden yararlandığını, toplu … sözleşmesinin “Hizmet zammı” başlıklı 36 ncı maddesinde “Toplu … sözleşmesi kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerlerinin karşılığı emsali memur personele ödenen … güçlüğü, … riski temininde güçlük zammı ve özel hizmet zammı tutarı, hizmet zammı … olarak ödenir.” hükmünün yer aldığını, toplu … sözleşmesi kapsamında bulunan teknik elemanlar dışında yer alan işçilere ise hiçbir ödemeyi etkilememek kaydıyla her … çıplak ücretlerinin %13’lük tutarının hizmet zammı olarak ödeneceği hükmünün yer aldığını, davacının fiilen teknik personel olarak çalıştırılmasına rağmen işverence bugüne kadar hizmet zammının düz işçi ücretinin %13’ü olarak ödendiğini, davacının hizmet zammını teknik personel kadrosundan almadığını, toplu … sözleşmesinden kaynaklanan alacağın 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu … Sözleşmesi Kanunu’nun 53 üncü maddesi gereğince temerrüt tarihinden itibaren en yüksek işletme kredi faizi ile ödenmesi gerektiğini iddia ederek hizmet zammı farkı alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının tüm alacaklarının ödendiğini, 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (696 sayılı KHK) kapsamında davacıların kadroya geçiş işlemleri sırasında daha önce kamu kurum ve kuruluşlarında alt işveren işçisi olarak çalıştıkları döneme ilişkin herhangi bir hak ve alacaklarının bulunmadığını yazılı olarak kabul ettiklerini, davacının bordrolarda herhangi bir ihtirazı kayıtta bulunmadığını, davacının alacakların bordrolara bağlı olarak ödendiğini, davacının teknik hizmetler sınıfına mensup bir işte çalışmadığını, fiilen teknik … yapmadığı gibi bu işi yaptığına ilişkin bir keşif yahut tespit de bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının iklimlendirme görev tanımı ile özellikle klima santralleri arıza tespit, bakım ve onarım işlerinde fiilen görev yapmış olması sebebiyle davacının teknik eleman olduğu ve toplu … sözleşmesi gereği fiilen yapılan … üzerinden ücret ve sosyal haklarının ödenmesi gerektiği gerekçesiyle bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde; kanunda belirtilen zamanaşımı süresinin geçtiğini, davacının kadroya geçerken sulh ve feragatname imzaladığını, bu nedenle dava açamayacağını, davaya konu talebin belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını, davacının toplu … sözleşmesi hükümlerinden yararlanabilmesi için sendika üyesi olup olmadığını, üye ise sendika üyelik tarihinin ve dayanışma aidatının ödenip ödenmediği hususlarının tespiti gerektiğini, hizmet zammı almasını gerektirir bir işte çalışmadığını, teknik hizmetlere mensup bir kariyerinin de olmadığını … sürerek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının kadroya geçen personel olduğu, sendika üyesi olup toplu … sözleşmesinden yararlandığı, alacak talebinin kadroya geçiş sonrası döneme ilişkin olduğu hususlarının ihtilafsız olduğu, davalı tarafça sunulan belgelere göre davacının teknik eleman olarak çalıştığı ve meslek lisesi mezunu olduğu belirtilerek İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas bakımından hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekilince, istinaf dilekçesinde … sürülen gerekçelerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması talep edilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının hizmet zammı farkına hak kazanıp kazanmadığı ve … Sağlık-… Sendikası ile … arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinden yararlanmaya başlaması gereken tarih hususundadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun (657 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin “Teknik hizmetler sınıfı” başlıklı ilgili bölümü şöyledir:
” Bu Kanunun kapsamına giren kurumlarda meslekleriyle ilgili görevleri fiilen ifa eden ve meri hükümlere göre yüksek mühendis, mühendis, yüksek mimar, mimar, jeolog, hidrojeolog, hidrolog, jeofizikçi, fizikçi, kimyager, matematikçi, istatistikçi, yöneylemci (Hareket araştırmacısı), matematiksel iktisatcı, ekonomici ve benzeri ile teknik öğretmen okullarından mezun olup da, öğretmenlik mesleği dışında teknik hizmetlerde çalışanlar, Mimarlık ve Mühendislik Fakültesi veya bölümlerinden mezun şehir plancısı, yüksek şehir plancısı, yüksek Bölge Plancısı, 3437 ve 9/5/1969 tarih 1177 sayılı Kanunlara göre tütün eksperi yetiştirilenler ile müskirat ve çay eksperleri, fen memuru, yüksek tekniker, tekniker teknisyen ve emsali teknik unvanlara sahip olup, en az orta derecede mesleki tahsil görmüş bulunanlar, Teknik Hizmetler sınıfını teşkil eder ”
3.696 sayılı KHK’nın 127 nci maddesi ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’ye (375 sayılı KHK) eklenen geçici 23 üncü maddesinde belirtilen kamu idareleri ve bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar ile ve yine maddede belirtilen idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 04.12.2017 tarihi itibarıyla çalışmakta olanların, maddede öngörülen şartları taşımaları, yazılı olarak başvurmaları ve yapılacak sınavda başarılı olmaları kaydıyla sürekli işçi kadrolarına geçirilecekleri düzenlenmiştir.
4.375 sayılı KHK’nın geçici 23 üncü maddesinin ilgili bölümü şöyledir:
“…Sürekli işçi kadrolanna geçirilenlerden, geçiş işlemi yapılırken mevcut işyerinin girdiği işkolunda kurulu işyerinden bildirilenlerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin bitimine kadar bu toplu … sözleşmesinin uygulanması suretiyle oluşan ücret ile diğer mali ve sosyal haklardan fazla olamaz. Sürekli işçi kadrolarına geçirilenlerden; geçişten önce toplu … sözleşmesi bulunmadığından kadroya geçirildiği tarihte yürürlükte olan bireysel … sözleşmesi hükümlerinin geçerli olduğu işçiler ile geçiş işleminden önce yapılan ve geçişten sonra yararlanmaya devam ettiği toplu … sözleşmesi bulunmakta birlikte bu madde kapsamındaki idarelerde alt işveren işçilerini kapsayan, Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesinin bitiminden önce toplu … sözleşmesi sona … işçilerin ücreti ile diğer mali ve sosyal haklan, bu madde kapsamındaki idarelerde geçişten önce alt işveren işçilerini kapsayan Yüksek Hakem Kurulu tarafından karara bağlanan ve süresi en son sona erecek toplu … sözleşmesine göre belirlenir. … “
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. … Sağlık … Sendikası ile … arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019-31.12.2020 tarihleri arasında işyerinde geçerli olan toplu … sözleşmesinin 36 ncı maddesinin birinci ve ikinci fıkraları “Bu toplu … sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlara kariyerlerinin karşılığı emsali memur personele ödenen … güçlüğü, … riski, temininde güçlük zammı ve özel hizmet tazminatı tutarı, hizmet zammı olarak ödenir. Bu toplu … sözleşmesinin kapsamında bulunan teknik elemanlar dışındaki işçilere; hiçbir ödemeyi etkilememek kaydı ile her … aylık çıplak ücretlerinin %13’lük tutarı hizmet zammı olarak ödenir.” düzenlemesini içermektedir.
3. Somut olayda, Mahkemece davacı tarafından fiilen yapılan işin teknik elemanların yaptıkları işler kapsamında olduğu değerlendirilmiş ise de davacının meslek lisesi muhasebe bölümü mezunu olduğu, yukarıda anılı toplu … sözleşmesinin ilgili maddesinde emsali memur personele atıf yapılmakla davacının lise mezuniyeti açısından muhasebe bölümünün teknik bir bölüm olmadığı, diğer bir ifadeyle davacının muhasebe bölümünden teknik hizmetler sınıfına dâhil olabilecek şekilde tekniker olarak mezun olmadığı görülmektedir. Bu itibarla davacının 657 sayılı Kanun uyarınca aranan gerekli mesleki eğitiminin (en az orta derecede mesleki tahsil/teknik lise veya dengi okul) bulunmadığı anlaşılmaktadır. Buna göre Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olmuştur.
4. Kadroya geçirilen işçiler, 02.04.2018 tarihinde kadroya geçtikleri andan itibaren, herhangi bir sendika üyelik şartı aranmaksızın 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi kapsamına girerler.
375 sayılı KHK’nın ilgili hükmünün ve bu KHK gereğince 31.10.2020 tarihine kadar uygulanması öngörülen toplu … sözleşmesinin amacı; gerek alt işverenin taraf olduğu ve 31.10.2020 tarihinden önce sona erecek olan toplu … sözleşmesinden yararlanmakta olan, gerekse alt işverenin taraf olduğu herhangi bir toplu … sözleşmesinden yararlanmayan işçileri belli bir süre için toplu … sözleşmesi etkisinden mahrum bırakmamaktır. Bu nedenle 02.04.2018 tarihinde Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 23. Maddesi Uyarınca İdarelerce Sürekli İşçi Kadrolarına Geçirilen İşçilerin Ücret ile Diğer Mali ve Sosyal Haklarının Belirlenmesinde Esas Alınacak Toplu … Sözleşmesi Hükümleri’nden yararlanmaya başlayan yahut alt işveren nezdindeki toplu … sözleşmesinin bitimini müteakip kanun gereği kendiliğinden yararlanmaya başlayan işçilerin, aynı dönem içinde bir başka toplu … sözleşmesinden yararlanmayı talep etmeleri, 375 sayılı KHK gereği mümkün değildir. Bir toplu … sözleşmesinin geriye etkili olarak yürürlüğe konulabilmesi kural olarak mümkün olsa da sonraki toplu … sözleşmesi hükümlerinin geriye etkili olabileceği en erken süre önceki toplu … sözleşmesinin bitim tarihidir. Sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçiler yönünden yapılacak değerlendirmede de bu ilkeden ayrılmayı gerektiren bir durum bulunmamaktadır. Buna göre sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin kadroya geçirildikleri işyerinde yürürlükte bulunan bir toplu … sözleşmesinden yararlanabilmeleri için en erken tarih her hâlükârda 01.11.2020 tarihi olmalıdır.
5. Kabul şekline göre de yukarıda yapılan açıklama ile davacının davalıya bağlı işyerinde, hizmet alım sözleşmesi kapsamında alt işveren işçisi olarak çalışmakta iken 02.04.2018 tarihi itibarıyla 375 sayılı KHK’nın geçici 23 üncü maddesi kapsamında kamu bünyesinde sürekli işçi kadrosuna geçirildiğinin dosya kapsamından anlaşılması birlikte değerlendirildiğinde; sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacı bakımından … Sağlık-… Sendikası ile … arasında 10.08.2020 tarihinde imzalanan ve 01.01.2019 – 31.12.2020 yürürlük tarihli toplu … sözleşmesinden yararlanmanın en erken 01.11.2020 tarihinde mümkün olabileceği gözden kaçırılarak Ekim 2020 dönemi için de fark hizmet zammı alacağının hesaplanarak hüküm altına alınması ayrıca isabetsizdir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
01.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi