YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/13029
KARAR NO : 2022/14970
KARAR TARİHİ : 22.11.2022
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : … 8. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : … 38. … Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddi ve davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 22.11.2022 Salı günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davalı vekili Avukat … Ataçlı ile davacı vekili Avukat……geldiler.
Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Şirketin Suudi Arabistan’daki işyerinde 05.05.2016-12.07.2018 tarihleri arasında sıva ustası olarak 1.700,00 … doları (USD) ücret ile çalıştığını, üç öğün yemek ve konaklama ihtiyacının işverence karşılandığını, … sözleşmesinin işverence sonlandırıldığını, kısmen tazminat ödemesi yapıldığını, işyerinde 07.00-18.00 saatleri arası, iki haftada bir gün izin kullanarak çalıştığını, bunun haricinde dinî bayramların ilk günü hariç diğer … bayram ve genel tatil günlerinde de çalışıldığını, davalının 01.03.2018 tarihinde dolar kurunu 3,80 TL’ye sabitleyerek ücretini ödemek istediğini, müvekkilinin bu esaslı değişikliği kabul etmediğini, 2018 yılı Mart, Nisan ve Mayıs ayı ücretlerinin eksik ödendiğini ileri sürerek fark kıdem ve ihbar tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti ile … bayram ve genel tatil ücret alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; alacakların zamanaşımına uğradığını, davacının müvekkiline ait işyerinde ….05.2016-10.07.2018 tarihleri arası 4.396,55 Suudi Arabistan Riyali ücret ile çalıştığını, işlerin azalması sebebiyle … sözleşmesinin feshi sonrası 10.726,00 TL kıdem tazminatı, 7.436,10 TL ihbar tazminatı ödemesi yapıldığını, davacının iddia ettiği çalışma gün ve saatlerinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacı ile imzalanan … sözleşmesinin dördüncü maddesinde ücrete fazla çalışma, hafta tatili ile … bayram ve genel tatil ücretlerinin dâhil olacağının düzenlendiğini, … bayram ve genel tatil çalışmaları bakımından Suudi Arabistan ülkesinde geçerli olan mevzuatın dikkate alınması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile … sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanılacak şekilde sonlandırıldığı konusunda taraflar arasında ihtilaf olmadığı, taraflar arasındaki yurt dışı … sözleşmesinde ücretin USD olarak belirlendiği, dinlenen tanık beyanları, emsal ücret araştırma sonuçları, çalışmanın yurt dışında geçmiş olması bir bütün olarak değerlendirildiğinde davacının son brüt ücretinin 1.700,00 USD olduğu, yeme içme ve barınma ihtiyaçlarının işverence karşılandığı, kıdem tazminat tavanının kamu düzeni ile ilgili olduğu bu nedenle söz konusu talep hakkında … Lirası üzerinden hüküm kurulduğu, kıdem ve ihbar tazminatı taleplerinin yapılan ödemeler tenzil edilerek kabul edildiği, davalı işverence çalışma gün ve saatlerini tespite elverişli imzalı puantaj kaydı veya benzeri bir çizelge sunulmadığı, dosyaya ibraz edilen ücret bordrolarında yer alan ek tahakkuklar mahsup edilerek dosyada dinlenen tanık beyanları doğrultusunda davacının fazla çalışma, hafta tatili ile … bayram ve genel tatil ücretine hak kazandığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı Tarafın İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; kıdem tazminatı alacağının döviz olarak hüküm altına alınması gerektiğini, dava ve ıslah dilekçesinde de bu şekilde talep edildiğini, ayrıca davanın tam kabul ile sonuçlandığını, dolayısıyla davalı lehine vekâlet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı Tarafın İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçeli olmadığını, davalı tanığı olarak belirtilen H.O.K.’nın aslında davacı tanığı olduğunu, belirsiz süreli … sözleşmesindeki ücretin gerçek ücret olarak kabul edilmesi gerektiğini, davacıya Suudi Arabistan Riyali üzerinden ödeme yapıldığını, yurt dışı … sözleşmesinde taraflar arasında ikinci bir sözleşme yapılmasına cevaz verildiğini, bu doğrultuda davacı ile belirsiz süreli … sözleşmesi imzalandığını ve tarafların gerçek iradesini yansıtan sözleşmenin bu sözleşme olduğunu, davacıya tüm ödemelerin Suudi Arabistan Riyali cinsinden yapılmasına rağmen taleplerin USD üzerinden hüküm altına alınmasının hukuka aykırı olduğunu, bilirkişi raporlarına yapılan itirazların dikkate alınmadığını, davacının çalışma süresi boyunca aylık net 4.396,55 Suudi Arabistan Riyali ücret aldığını, dosyaya sunulan tüm ücret bordroları ve ödeme belgelerinde bu hususun görüldüğünü, buna rağmen emsal ücret araştırması sonucuna ve davacı tanık beyanlarına itibar edilmesinin hatalı olduğunu, banka kayıtlarındaki ödemelerin tamamının belirsiz süreli … sözleşmesi gereğince aylık net ücret, fazla çalışma, hafta tatili ve … bayram ve genel tatil ücretini kapsadığını, davacıya kıdem ve ihbar tazminatlarının ödendiğini, sözleşmede aylık ücretin hafta tatili, … bayram ve genel tatil ile fazla çalışma ücretlerini kapsadığının belirlendiğini, fazla çalışma tespitinin hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, Cidde konut projesinin Suudi Arabistan’da gerçekleştiğini, mutad işyerinin Suudi Arabistan olduğunu ve Suudi Arabistan mevzuatının uygulanması gerektiğini, döviz cinsinden talep edilen ihbar tazminatına uygulanacak faiz oranının yanlış belirlendiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesini istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“…Davacının davalıya ait Suudi Arabistan’daki işyerinde sıva ustası olarak çalıştığı, yapılan ödemeler mahsup edildiğinde bakiye kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı alacağının bulunduğu, taraflar arasında düzenlenen 2. sözleşmenin 10. maddesinde anlaşmazlıklarda … Cumhuriyeti Devletinde yürürlükte bulunan hükümlerin uygulanacağının belirtildiği, emsal ücret araştırması, tanık beyanları, emsal dosyalardaki tespitler dikkate alınarak belirlenen net 1.700 USD ücretin dosya kapsamına uygun olduğu, belirsiz süreli 2. … sözleşmesinde hafta tatili, … ve fazla mesai ücretinin aylık ücret içinde olduğu belirtilmiş ise de bu sözleşmede belirtilen ücretin gerçek ücret altında kaldığından bu hükmün dikkate alınmamasında bir hatanın bulunmadığı, hafta tatili ve … ücretinin aylık ücrete dahil edilemeyeceği, tanık beyanları değerlendirilerek yapılan tahakkuk mahsup edilerek hesaplanan fazla mesai alacağının fahiş olmadığı, dava dilekçesinde USD üzerinden talep edilen alacakların USD cinsinden hüküm altına alınmasında ve ihbar tazminatına uygulanan faiz türünde bir hatanın bulunmadığı anlaşılmakla davalı tarafından ileri sürülen istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.
Ancak; davacı tarafından dava ve ıslah dilekçesinde kıdem tazminatı USD cinsinden talep edilmesine rağmen TL olarak hüküm altına alınması, hesaplanan ve hüküm altına alınan miktarlar itibariyle dava tam kabul ile sonuçlanmasına rağmen davalı yararına vekalet ücreti takdiri hatalı…” olduğu gerekçe gösterilerek davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) inci alt bendi gereğince davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Bölge Adliye Mahkemesince benzer dosyalarda farklı kararlar verilerek hukuki güvenlik ilkesinin ihlal edildiğini, ücrete ilişkin tespitin eksik incelemeye dayandığını, davacının ücretinin Suudi Arabistan Riyali olarak ödendiğini, dava konusu fazla çalışma ve hafta tatili alacaklarının ispatlanamadığını, ihbar tazminatına ilişkin faizin hatalı olduğunu, çalışılan ülke kanunlarına göre cuma günleri ve bayram günleri çalışma yasağı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe:
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücretinin belirlenmesi, ihbar tazminatına uygulanan faiz, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil ücreti alacaklarının ispatı, ödenmesi ve hesaplanması noktalarında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun’un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı … Kanunu’nun (4857 sayılı Kanun) 120 nci maddesi hükmü atfıyla hâlen yürürlükte olan mülga 1475 sayılı … Kanunu’nun 14 üncü maddesi.
3. 4857 sayılı Kanun’un 17, 32, 41, 46 ve 47 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı yararına takdir edilen 8.400,00 TL duruşma vekâlet ücreti ile aşağıda yazılı temyiz giderinin davalı tarafa yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,22.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.