YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/12054
KARAR NO : 2022/14464
KARAR TARİHİ : 07.11.2022
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : … 7. Hukuk Dairesi
İLK DERECE
MAHKEMESİ : … 1. … Mahkemesi
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı … Başkanlığı vekili ve davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı … Başkanlığı vekili ile davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı … Başkanlığından temizlik işi ihalesini alan alt işveren … İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret AŞ’de 29.08.2001 tarihinde çalışmaya başladığını, 01.01.2004 tarihinde davalı … Başkanlığı kadrosuna alındığını, belediyelerde ihtiyaç fazlası işçilerin istihdamının yeniden mevzuat ile düzenlenmesi üzerine 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6111 sayılı Kanun) gereği davalı … Başkanlığı ile ilişkisi kesilerek Kasım 2011 tarihinden itibaren de diğer davalı Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı … İl Müdürlüğü emrinde çalıştırılmaya başladığını, ancak davalı … Başkanlığından Emniyet Genel Müdürlüğü … İl Müdürlüğüne gönderilen özlük kayıtlarında müvekkilinin davalı … İnş. AŞ bünyesinde geçen çalışmalarının davalı … Başkanlığı tarafından bildirilmediğinin öğrenildiğini belirterek bu sürelerin davalı … Başkanlığı yönünden kıdeme esas süre olarak tespit edilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1.Davalı … Başkanlığı vekilinin cevap dilekçesinde; davacının 01.01.2004 – 03.11.2011 tarihleri arasında müvekkili Kurumda çalıştığını, davaya konu dönemde davacının müvekkili Kurumun işçisi olmadığı, bu döneme ilişkin ödeme yükümlülüğünün davacının çalışmasının geçtiği şirketlere ait olduğu, davacının kıdeme esas sürenin tespiti talebinde hukuki yararın bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
2. Davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre içinde açılmadığını , davacının müvekkili İdare emrine geçtikten sonra herhangi kayıt dışı bir çalışması bulunmadığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Davalı … İnşaat Malzemeleri Sanayi ve Ticaret AŞ davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
“…
Dosya kapsamında dinlenen bordro tanıkları taşeron firmalarda çalıştıkları dönemlerde emir ve talimatı belediyeden aldıklarını, ücreti de belediyeden aldıklarını, davacının yapmış olduğu görev itibariyle hangi araçta çalışacağını da belediyenin belirlediği, davacı taşeron firmanın elemanı iken davacıyla aynı işi yapan belediyenin kadrolu elemanlarının da olduğu, kullanılan çöp arabası ve zabıta arabasının belediyeye ait olduğunu, belirtmişlerdir.
13.7.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5393 Sayılı Belediye Kanunu’nun 67. maddesine göre Belediyede Belediye meclisinin Belediyeye bağlı kuruluşlarda yetkili organın kararı ile …, bahçe, sera refüj kaldırım ve havuz bakımı ve tamiri araç kiralama,kontrollük, temizlik, güvenlik ve yemek hizmetleri , makine teçhizat bakım ve onarım işleri,bilgisayar sistem ve santralleri ile elektronik bilgi erişim hizmetleri, sağlıkla ilgili destek hizmetleri, fuar, panayır ve sergi hizmetleri, baraj, arıtma ve katı atık tesislerine ilişkin hizmetler, kanal bakım temizleme, alt yapı ve asfalt yapım ve onarımı, trafik sinyalizasyon ve aydınlatma bakımı, sayaç okuma, sayaç sökme- takma işleri ile ilgili hizmetler, toplu ulaşım ve taşıma hizmetleri ile sosyal tesislerin işletilmesi ile ilgili işler süresi ilk mahalli idareler genel seçimlerini izleyen 6.ayın sonunu geçmemek üzere ihale yoluyla üçüncü şahıslara gördürülebileceği , belirtilmiştir. Davaya konu ihtilaf süresinin 2005 yılı öncesinde gerçekleşen sözleşmelerle ilgili olduğu ve ilgili belediye kanununun yürürlük tarihinden önce belediyenin uzmanlık gerektirmeyen asıl işini alt işverene vermesinin mümkün olmadığı, tanık beyanlarından da yola çıkarak davalı belediyenin taşeronlarla yapmış olduğu sözleşmesin muvazaalı olduğunun kanaatiyle davacının dava açmakta hukuki menfaati olduğu kanaatiyle aşağıda ayrıntılıca izah edildiği üzere davacının taşeron firmalarda geçen hizmetlerinin davalı … … yerinde belediye işçisi olarak geçtiğinin tespiti ile, bu hizmetlerin davalı belediyece bildirilen ihtilafsız kıdem süresine eklenmesi gerektiğinin tespitine, karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
…” gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … Başkanlığı vekili ve davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı … Başkanlığı vekili istinaf dilekçesinde; müvekkili Kurumun resmî kurum niteliği de göz önüne alındığında mevzuata aykırı şekilde işçi temininin söz konusu olmadığını, dosyada mevcut bilgi ve belgelerden davacının tespitini istediği sürede müvekkili Kurumda çalıştığına ilişkin açık, somut ve kesin bir delil bulunmadığını, davacının çalışmalarının tümünün müvekkili Kurum bünyesinde geçtiğine dair bir tespitin yapılması hukuka uygun olmayacağı gibi bu tespitin sigortayı tescil eden Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) yokluğunda yapılmasının da isabetli olmadığını, davacının diğer davalı Kuruma 6111 sayılı Kanun kapsamında bütün hak ve alacakları ile devredilmiş olup alacaklarından müvekkili Kurumun sorumlu tutulamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2.Davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece verilen kararın kabul edilmesinin mümkün olmadığını, kararın usul ve esas yönüyle incelenmeye muhtaç olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dosyadaki yazılara, hükmün Dairece de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere, bu delillerin takdirinde isabetsizlik görülmemesine ve özellikle tüm dosya kapsamına göre davacının davalı … nezdinde geçen çalışmalarının belediye işçisi olarak gerçekleştiğinin anlaşılmasına göre Mahkemece verilen hükmün usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı … Başkanlığı vekili ve davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı … Başkanlığı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davalı … Başkanlığından ihale ile … alan davalı alt işveren Şirket bünyesinde geçen çalışma süresinin davalı Emniyet Genel Müdürlüğündeki kıdemine eklenip eklenemeyeceği hususundadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 4857 sayılı … Kanunu’nun ilgili hükümleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihâi kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İlk Derece Mahkemesince davacının Belediye bünyesinde çalıştığı döneme ilişkin olarak davalı … ile alt işverenler arasındaki ilişkinin muvazaaya dayalı olduğu, bu nedenle davacının alt işveren şirketlerdeki çalışmasının Belediyeye ait işyerinde geçtiği kabul edilerek sonuca gidilmesi, Bölge Adliye Mahkemesince bu gerekçenin yerinde görülmesi hatalı ise de davacının alt işveren işçisi olarak çalışmakta iken ara vermeksizin asıl işveren tarafından işe başlatıldığı, bu hâlde alt işveren ile asıl işveren İlkadım Belediye Başkanlığı arasında bir işyeri devri gerçekleştiği, işyeri devrinde işçinin kıdeme bağlı hakları bakımından işçinin devreden işveren yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapılması gerektiği, davacının İlkadım Belediyesinde çalıştığı sırada da 6111 sayılı Kanun kapsamında diğer davalı Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı … İl Müdürlüğüne nakledildiği dosya kapsamı uyarınca sabit olup bu hâlde davacının kıdeminin alt işveren bünyesinde çalıştığı dönemin davalı Emniyet Genel Müdürlüğündeki çalışma süresine dâhil edilmesi suretiyle bütün olarak değerlendirilmesi sonucu itibarıyla yerinde görülmüştür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle kararın Değerlendirme bölümünün (2) numaralı paragrafında açıklanan gerekçeyle usul ve kanuna uygun olup davalı … Başkanlığı ile davalı Emniyet Genel Müdürlüğü vekillerince temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı Emniyet Genel Müdürlüğü harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,07.11.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.