YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/11540
KARAR NO : 2022/11138
KARAR TARİHİ : 04.10.2022

MAHKEMESİ :… Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : İŞE İADE

Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen işe iade davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.02.2018 tarihli ve 2018/208 Esas, 2018/4152 Karar sayılı kararı ile … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararı bozularak dosyanın sehven İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda 09.05.2019 tarihli ve 2018/270 Esas, 2019/469 Karar sayılı karar ile davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının … sözleşmesinin davalı işverence haklı ya da geçerli neden belirtilmeksizin 07.09.2016 tarihli ve 829 sayılı yazı ile davalı … Ajansının Yönetim Kurulunun ….09.2016 tarihli kararı ile 667 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınan Tedbirlere İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin (667 sayılı KHK ) 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca feshedildiğini, müvekkilinin herhangi bir terör örgütü ile ilgisi konusunda hiçbir somut delil ve bir iddia belirtilmediğini … sürerek feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; yapılan güvenlik soruşturması dikkate alınarak FETÖ/PDY yapılanması ile kamu görevi ile bağdaşmayacak şekilde bağının olduğu değerlendirildiğinden davacının … sözleşmesinin Ajans Yönetim Kurulu kararı ile 667 sayılı KHK ‘nın 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi uyarınca feshedildiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 29.05.2017 tarihli ve 2016/985 Esas, 2017/373 Karar sayılı kararıyla davalıdan terör örgütlerine ve Millî Güvenlik Kurulunca devletin millî güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen …, oluşum ve gruplarla irtibatı olduğunu değerlendirdiği işçi ile çalışmasının beklenemeyeceği, aynı zamanda 667 sayılı KHK’nın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca görevlerine son verilenlerin bir daha kamu görevinde istihdam edilemeyeceği, doğrudan ve dolaylı olarak dahi görevlendirilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
… Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 04.10.2017 tarihli ve 2017/2637 Esas, 2027/1443 Karar sayılı kararıyla konunun 667 sayılı KHK hükümlerine göre çözümlenmesi gerektiği ve 667 sayılı KHK’nın 4 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Birinci fıkra uyarınca görevine son verilenler bir daha kamu hizmetinde istihdam edilemez, doğrudan veya dolaylı olarak görevlendirilemezler;…” düzenlemesi gereğince davacının işe iadesinin yasal olarak mümkün olmadığı ve Mahkemece ulaşılan sonucun da bu gerekçeyle yerinde olduğu açıklanarak İlk Derece Mahkemesi kararının gerekçe yönünden düzeltilerek yeniden hüküm kurulmak suretiyle ortadan kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.02.2018 tarihli ve 2018/208 Esas, 2018/4152 Karar sayılı ilâmı ile;
“… feshin geçerli veya haklı nedene dayanıp dayanmadığı konusunda yapılan araştırma hüküm kurmaya yeterli değildir. Bu durumda, Mahkemece, davacı hakkında idari soruşturma evrakları, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Jandarma Genel Komutanlığı Terörle Mücadele kaçakçılık, organize suçlar ve istihbarat ile ilgili birimlerden ve Bilgi Teknolojileri Kurumundan varsa davacı ile ilgili bilgi ve belgeler ile yine Bank …’ya açılmış mevduat hesapları, hesap hareketleri ve bankacılığa ilişkin işlemler olup olmadığı sorulmalı, davacı hakkında adli bir soruşturma bulunup bulunmadığı, ceza davası açılıp açılmadığı, davacının devletin milli güvenliği aleyhine faaliyette bulunduğu belirlenen dernek, vakıf ve gazetelere üyeliği bulunup bulunmadığı ilgili yerlerden sorularak açıklığa kavuşturulmalı, tüm bilgi ve belgeler ile tarafların delilleri değerlendirilmek suretiyle geçerli veya haklı fesih olup olmadığının araştırılarak sonucuna göre işin esası hakkında karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli ve 2018/270 Esas, 2019/469 Karar sayılı kararı ile;
“… tüm dosya kapsamına göre; davacının … akdinin 667 sayılı KHK’nın 4. maddesinin birinci fıkrasının g bendi gereği 07/09/2016 tarihinde feshedilmiş olduğu, bu konuda davacıya ilişiğinin kesilmesinin 07/09/2016 tarihinde bildirildiği, … çıkış kodunun 22 olduğu, davalı tarafından yapılan bildirim karşısında işverenin yoğun şüphe duymasının makul olduğu ve terör örgütü ile irtibatı veya iltisakı bulunabilecek bir işçiyi çalıştırmasının da kendisinden beklenemeyeceği, fesih dayanağının OHAL döneminde çıkarılan KHK olması ve asıl … verence alt işverenden fesih hususunda talepte bulunulması durumunda bunun işveren yönünden en azından geçerli sebep oluşturduğuna dair Yargıtay yerleşik uygulaması dikkate alınarak davanın reddine karar vermek gerekmiş …” gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; … sözleşmesinin feshedilmesine dayanak gösterilen herhangi bir somut verinin mevcut olmadığını, müvekkilinin herhangi bir terör örgütü ile ilgisi konusunda hiçbir somut delil ve de soyut bir iddia belirtilmediğini, müvekkiline isnat edilen ne bir suç ne bir delil ve ne de adli soruşturma gerektiren örgütün mesajlaşmak için kullandığı şifreli programları kullanmasının mevcut olduğunu, müvekkilinin ne FETÖ/PDY gruplarının okullarında okumuş ne de bankalarında hesap açmış olduğunu, hakkında her hangi bir soruşturma dosyası da bulunmadığını, İlk Derece Mahkemesinin karar gerekçesinde 667 sayılı KHK kapsamında değerlendirme yapılarak davalı Kurumun Yönetim Kurulunun almış olduğu kararın hukuk ve kanunlara göre bir değerlendirmeye tabi tutulmadığını belirterek kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, bozma sonrası dosyaya bakmakla görevli mahkemenin hangi mahkeme olduğuna ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 ve devamındaki ilgili maddeleri.
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun’un 371 ve devamı maddelerinde temyiz incelemesi neticesinde bozma sebebi yapılacak hususlar ve bozma kararı üzerine yapılacak işlemler düzenlenmiştir.
2. 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre Yargıtayın bozma kararı, bölge adliye mahkemesinin ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararı kaldırıp düzelterek verdiği bir karar veya ilk derece mahkemesi kararını kaldırıp davanın esası hakkında yeniden verdiği bir karara ilişkin ise dosya, kararı vermiş olan bölge adliye mahkemesine veya uygun görülen başka bir bölge adliye mahkemesine gönderilir. Zira artık burada ilk derece mahkemesinin bir kararı mevcut olmadığından bozulan karar bölge adliye mahkemesinin kararıdır ve bu nedenle dosya kararı bozulan mahkemeye gönderilmektedir.
3. Bölge adliye mahkemesi, yaptığı değerlendirmede bozma kararının doğru olduğu kanaatine varırsa 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin üçüncü fıkrası gereğince bozma ilâmına uyma kararı verecektir. Bu kararın anlamı, alt derece mahkemesinin kendi vermiş olduğu önceki kararının hatalı olduğu ve Yargıtayın bozma kararı doğrultusunda yeniden inceleme yaparak bir karar verecek olmasıdır.
4. Bozmaya uyma kararı ile bozma kararı lehine olan taraf için bir usuli müktesep hak doğacaktır.
5. Yukarıda yapılan açıklamalar karşısında somut olayda, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.02.2018 tarihli ve 2018/208 Esas, 2018/4152 Karar sayılı ilâmı ile bozulan karar, … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin 04.10.2017 tarihli ve 2017/2637 Esas, 2017/1443 Karar sayılı kararıdır. Anılan karar, Bölge Adliye Mahkemesince … 3. … Mahkemesinin 29.05.2017 tarihli ve 2016/985 Esas, 2017/373 Karar sayılı kararının ortadan kaldırılarak gerekçenin düzeltilmesi suretiyle esasa ilişkin yeniden verilen bir karardır. Bu durumda 6100 sayılı Kanun’un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince bozma sonrasında dosyanın hükmü veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerekirken dosya maddi hata sonucu dosya İlk Derece Mahkemesine gönderilmiştir. İlk Derece Mahkemesince, bozma sonrasında davaya bakma görevi ve yetkisi Bölge Adliye Mahkemesine ait olduğu hâlde dosya Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmek yerine hukuken bakma imkânı bulunmayan davaya bakılarak nihayetinde temyize konu 09.05.2019 tarihli karar ile davanın reddine dair hüküm kurulmuştur.
6. Belirtmek gerekir ki Yargıtay İçtihatları Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 04.02.1959 tarihli ve 1957/13 Esas, 1959/5 Karar sayılı kararı ile 09.05.1960 tarihli ve 1960/21 Esas, 1960/9 Karar sayılı kararlarında açıklandığı üzere Yargıtayca maddi hata sonucu verilen bir karara mahkemece uyulmasına karar verilmesi hâlinde dahi usuli kazanılmış hak oluşmaz ve Yargıtayın hatalı bozma kararından dönülmesi mümkündür.
7. Açıklanan nedenlerle İlk Derece Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması ve Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.02.2018 tarihli ve 2018/208 Esas, 2018/4152 Karar sayılı bozma ilâmı doğrultusunda yetkili ve görevli … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi tarafından bozmaya uygun şekilde gerekli incelemenin yapılarak usulünce bir karar verilebilmesi için dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma sebebine göre davacı vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde davacıya iadesine,
Dosyanın (Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 21.02.2018 tarihli bozması üzerine inceleme yapmakla yetkili ve görevli) … Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesine iletilmek üzere İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
04.10.2022 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.