YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/3432
KARAR NO : 2021/8438
KARAR TARİHİ : 26.04.2021

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen karar, süresi içinde davacı vekili ile davalılardan …, …, … vekilleri ve … tarafından temyiz edilmiş ve davalı … tarafından duruşma talep edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, dava ve birleşen dava ile Kağızman … Elektrik tesisi işinin 1999 birim fiyatları ile dava dışı … A.Ş.’ne demir direkli olarak ihale edilerek elektrik tesis sözleşmesinin 09.12.1999 tarihinde imzalandığını, tesis işlerinin devamı sırasında yer teslim protokolünün de bu yönde tasdik edilmesine rağmen uygulama talimatı ve kanuni mevzuata uyulmadan yapılan değişiklikle demir direklerin bir kısmının beton direk olarak değiştirilerek kurumun ek maliyet ile zarara uğratıldığını ileri sürerek bu zararın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalıların Cevabının Özeti:
Bir kısım davalılar ile davalı vekilleri ; davacı idareye bağlı Kars Kağızman Elektrik Tesisi işinde demir direğin beton direğe dönüşümü işinin kurumun muhtelif tesislerinde teknik heyetlerin uygun bulması halinde rutin olarak yapılmakta olan bir işlem olduğunu, Kars Kağızman’da da bölgenin terör bölgesi ve kayıp kaçak oranının da çok fazla olması sebebiyle talep edildiğini, davacı kurumla yapılan yazışmalar sonunda DAPT Daire Başkanlığına bağlı bir teknik heyetin yerinde yaptığı inceleme ve araştırma sonucunda uygun bulunması ile demir direklerin beton direğe dönüşümünün kurum menfaatine olacağına karar verildiğini, yapılan değişiklikte davacı kurumun bir zararının olmadığı gibi davalıların da herhangi bir kusurunun olmadığını savunarak davanın reddini talep etmişlerdir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece dosyadaki delillere, bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verilmiş, verilen bu karar davacının temyizi üzerine Yargıtay (kapatılan) 22.Hukuk Dairesi’nin 06.07.2015 tarih, 2014/8058 esas 2015/23227 kararı sayılı ile bozulmuş, bozma üzerine yapılan yargılama sonucunda davalı … yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Bu kararın da davacı … Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğü ve davalılardan … tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 11.10.2017 tarih, 2017/39126 esas 2017/21394 karar sayılı ilamı ile bozma kararı verilmiş, bozma üzerine mahkemece davalı …, …, … ve … yönünden davanın kısmen kabulüne, diğer davalılar yönünden reddine hükmedilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili ile davalılar …, …, … vekilleri ve … tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık dava dışı … A.Ş.’ye demir direkli olarak ihale edilen Kağızman … Elektrik tesisi işine ait şebeke direklerinin bölgedeki kaçak kullanım ve terör olayları gerekçe gösterilerek beton yapılmasında davacı kurumun zararı olup olmadığı hususundadır.
Hükmüne uyulan Yargıtay (kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 11.10.2017 tarih, 2017/39126 esas 2017/21394 karar sayılı ilamında özetle ; “…. 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2004/337 esas 2013/499 karar sayılı dosyası, 09.12.1999 tarihli Elektrik Dağıtım Şebekeleri Tesis Sözleşmesi ile Kağızman … Elektrik şehir şebekesi tesisi işini üstlenen … Elektrik İnşaat A.Ş.’nin demir direkli olarak yapılması gereken bir kısım güzargahlara beton direk getirdiği gerekçesi ile, hakedişlerden yapılan kesintiler nedeniyle, hakediş bedellerinin eksik ödendiği iddia edilerek iş bedelinin ödenmeyen kısmının tahsili istemiyle kurum alehine başlatılan icra takiplerine yapılan itirazın iptaline ilişkindir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, temyiz üzerine, karar Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 17.02.2016 tarih, 2015/5303 esas-2016/1022 karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmıştır.
Bu durumda anılan dosyada hükme dayanak olan bilirkişi raporları ile ihale konusu işe ilişkin proje ve yükleniciye yapılan ödemelere ilişkin tüm belgeler temin edilmeli ve denetime açık bilirkişi raporu ile kurum müfettişinin zarar tespitine ilişkin değerlendirmeleri de irdelenerek davacı kurumun olaya ilişkin zararı açıklığa kavuşturulmalıdır. Ayrıca, davalıların dava konusu olayın gerçekleştiği dönem içerisindeki hukuki statüleri ayrı ayrı tespit edilmeli, görev tanımları temin edilerek bu tanımlamalara ve yasal düzenlemelere göre sorumlulukları yeniden değerlendirilmelidir.” hususları yer almıştır.
Yargıtay 15. Hukuk Dairesinin 17.02.2016 tarih, 2015/5303 esas 2016/1022 karar sayılı ilamı ile icra inkar tazminatı yönünden düzeltilerek onanmasına karar verilen … 4. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2004/337 esas 2013/499 karar sayılı kararında, projesi demir direk olarak hazırlanan güzergahlarda beton direk uygulamasına geçilmesinde yüklenici şirketin herhangi bir kusurunun bulunmadığı, bu değişikliğin usulüne uygun yapıldığı ve aşamalardan geçerek onaylandığı, onay makamının bu değişiklikten herhangi bir menfaat elde etmediği, yine bu değişikliğin davacının yararına, davalı kurumun zararına olmadığı tespit edilmiştir.
Davacı kurumun ihale demir direkli olarak yapılmasına rağmen sonradan sözleşme konusu 3825 adet demir direkten 146 adetinin beton direkliye dönüştürülmesi işleminde zarara uğrayıp uğramadığını değerlendiren birden fazla bilirkişi raporunda da demir direklerin ana caddeler üzerinde, kaldırımlarda daha çok yer kapladığı, paslanma ve korozyon neticesi kullanılamaz duruma geldikleri, demir direklerin kullanım ömürlerinin yaklaşık 25 yıl iken bu sürenin beton direklerde 40 yıla kadar çıkabildiği, dava konusu direklerin dikileceği yerin terör etkisinde kalmış olması sebebiyle demir direklere kolayca çıkılarak hatların kesilmesinin sağlandığı, ayrıca kaçak elektrik kullanımında demir direklere çıkılarak kanca atılabildiği, demir direklerin canlılar için de tehlike yarattığı, arıza esnasında direk gövdelerinde oluşan gerilimlerin dolaylı dokunma üst değerinin çok üzerinde olması neticesinde metal gövdeye dokunan veya bu gerilimin toprakta oluşturduğu adım gerilimlerine maruz kalan canlıların yaralanmalarına ve ölümlerine yol açabildiği, maliyet artışı bulunmakla birlikte gerek kullanım ömürlerinin uzun, gerekse bakım masraflarının az olması ve canlıların can ve mal emniyetlerinin sağlanması açısından zarar bulunmadığı tespit edilmiştir. Bu tespitler doğrultusunda maliyet artışının doğrudan zarar olarak nitelendirilmesi mümkün olmadığından davanın reddi yerine kısmen kabulü bozmayı gerektirmiştir.
Ayrıca haklarında davanın reddi kararı verilen … mirasçıları lehine vekalet ücreti takdir edilmiş olup yeni kurulacak hükümde vekili bulunmayan davalılar lehine vekalet ücreti takdir edilmemesi gerektiği de gözden kaçırılmamalıdır.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 26.04.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.