YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/1707
KARAR NO : 2021/5695
KARAR TARİHİ : 08.03.2021

MAHKEMESİ : Sakarya 10. Hukuk Dairesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılardan … Lojistik Ltd. Şti. vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının, davalı Maktaş Gıda Dağıtım Pazarlama Otomotiv İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nde 25.02.2011-11.08.2017 tarihleri arasında ağır vasıta tır şöförü olarak çalıştığını, net 2.300,00 TL ücret aldığını, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğunu, iş akdinin haksız feshedildiğini, kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai alacaklarının olduğunu ileri sürerek, davanın kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … Limited Şirketi vekili, diğer davalı şirket ile aralarında hizmet alımı olduğunu, asıl işveren altı işveren ilişkisinin olmadığını, davacının iş sözleşmesinin nasıl sona erdiği ve çalışma düzeni ile ilgili bilgilerinin olmadığını, Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre araç şoförlerinin araç üzerindeki çalışmalarının toplam dokuz saati geçemeyeceğini, zamanaşımı itirazında bulunduklarını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin, fazla mesai alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı … Limited Şirketi vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalı tarafından yapılan istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresinde davalı … Limited Şirketi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı ve ara dinlenme süresi konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı işçi, davalı işyerinde çift vardiya sistemi ile çalışıldığını, sabah vardiyasının saat 07.30-08.00’da başlarken akşam vardiyasının ise 19.30-20.00 saatleri arasında başladığını iddia ederek fazla mesai talebinde bulunmuştur.
Mahkemenin hükme esas aldığı bilirkişi raporunda ise; tanık beyanlarının dikkate alındığı, davacının ayda iki hafta birinci vardiyada 08.00-20.00 saatleri arası çalışma yaptığı, günlük 12 saat çalışmanın 1,5 saatinin ara dinlenme süresi olduğu, bu şekilde haftalık 18 saat, ayda ise iki hafta birinci vardiyada çalışan davacının toplam 36 saat fazla mesai yaptığı, ikinci vardiyada ise 20.00-08.00 saatleri arası yapılan 12 saatlik çalışma diliminde 1,5 saat ara dinlenme süresinin tenzili ile davacının haftalık 18 saat, iki haftada ise 36 saat olmak üzere ayda toplam 72 saat fazla mesai yaptığı belirtilerek hesaplama yapılmıştır.
Davacı tanıkları aracın yüklenmesi ve boşaltılmanın 30 dakika ile 60 dakika arasında gerçekleştiğini, bu süre zarfında şoförlerin aracın başında olduklarını ve günde dört sefer yapıldığını belirtmişlerdir. Aracın yüklenmesi ve boşaltılmasının 30 dakika ile 60 dakika arasında sürdüğü ve bu esnada davacının çalışmadığı dikkate alındığında ara dinlenme süresinin 2 saat olarak kabul edilmesi ve hesaplamanın buna göre yapılması gerekirken, 1,5 saat olarak dikkate alınması hatalı olup gerekirse ek hesap raporu alınarak 2 saatlik ara dinlenme süresini tenzili ile sonuca gidilmelidir.
3-Davacı yıllık izinlerini kullanmadığı iddiası ile izin alacağı talebinde bulunmuştur.
Hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davacının 50 yaş üzeri olması nedeni ile her yıl için 20 gün toplamda ise hizmet süresi dikkate alınarak 120 gün izin hakkı olduğu ve izinlerini kullandığına dair belge olmadığını belirterek, davacının izin alacağı hesaplanmıştır.
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene aittir. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalıdır. Bu konuda ispat yükü üzerinde olan işveren, işçiye yemin teklif edebilir.
Sözleşmenin feshi halinde kullanılmayan yıllık izin sürelerine ait ücret işçinin kendisine veya hak sahiplerine ödenir. Böylece, iş sözleşmesinin feshinde kullanılmayan yıllık ücretli izin hakkı izin alacağına dönüşür. Bu nedenle zamanaşımı da, iş sözleşmesinin feshinden itibaren işlemeye başlar.
Yıllık izin hakkı anayasal temeli olan bir dinlenme hakkı olup, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında ücrete dönüşmez ve bu haktan vazgeçilemez. İşçinin iş sözleşmesinin devamı süresinde kullanmadığı yıllık izinlere ait ücreti istemesi mümkün değildir. Bu nedenle, işçinin iş sözleşmesinin devamı sırasında izin hakkının bulunduğunun tespitini istemesinde hukuki menfaati vardır.
Somut uyuşmazlıkta, hükme esas alınan bilirkişi raporunda davalı işyerinde 6 yılı aşkın çalışması olduğu tespit edilen davacının tüm çalışma süresi boyunca hak ettiği yıllık ücretli izin süresinin 120 gün olduğu belirtilmiş ve mahkemece de davacının hiç izin kullanmadığı kabul edilerek karar verilmiştir. Davacının 6 yıl boyunca yıllık ücretli izin kullanmadan çalışması hayatın olağan akışına aykırıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 31. maddesi uyarınca hakimin davayı aydınlatma ödevi çerçevesinde; Mahkemece, davacı asil çağrılarak yıllık izinlerle ilgili beyanının alınmasından sonra sonucuna ve tüm dosya kapsamına göre değerlendirme yapılarak bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 08.03.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.