YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/7827
KARAR NO : 2017/15989
KARAR TARİHİ : 17.10.2017
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla mesai ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, yıllık izin ücreti, yemek-yol alacağı, asgari geçim indirimi alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılardan … A.Ş. avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 04.08.2008-31.10.2013 tarihleri arasında tam zamanlı ve kesintisiz olarak davalı …’ın çeşitli bölge işletmelerinde güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, son olarak … … … Hizmetleri Ltd. Şti.’de çalıştığını, iş akdine burada son verildiğini, her yıl belirli süreli iş sözleşmesi imzalatıldığını, iş akdinin sözleşmenin sona erdiği gerekçesiyle hiçbir hak ve alacak verilmeden feshedildiğini ileri sürerek, ihbar tazminatı, kıdem tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla mesai ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yol ücreti, yemek ücreti ve asgari geçim indirimi alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı …Ş. vekili, husumet ve zaman aşımı itirazlarının olduğunu, kısmi dava açılmasına muvafakatleri bulunmadığını, … süresi boyunca yıllık izin kullandırılmadığı iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, davacının yol ve yemek ücretlerine ilişkin talebinin yasal dayanağı olmadığını, davacının dava dilekçesinde belirtildiği üzere müvekkili kurum çalışanı olmayıp, diğer davalı yüklenici firmaların işçisi olduğunu, davacı ile müvekkili şirket arasında iş akdi söz konusu olmayıp davacının tüm ücretleri ve … primleri yüklenici şirketler tarafından ödendiğinden, müvekkili kurum hakkındaki davanın husumet nedeniyle reddinin gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı … … Hiz. Ltd. Şti. savunma yapmamıştır.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalılar arasında asıl işveren alt işveren ilişkisi olduğu kabul edilmiş, iş akdinin işin sona ermesi nedeniyle sona erdiği bu nedenle davacıya kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi gerektiği gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatı, yıllık izin ücreti, fazla mesai ücreti, genel tatil ücret alacağı, asgari geçim indirimi talebi kabul edilmiş, yol ücreti, yemek ücreti, ve hafta tatili ücreti ve sair alacak taleplerinin reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı …Ş. vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı …Ş. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacı işçinin fazla … yapıp yapmadığı ve fazla … ücretlerinin hesabı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla … yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla … alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla … olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla … ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla … yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla … alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla … ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla … yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Günlük … süresinin onbir saati aşamayacağı Kanunda emredici şekilde düzenlendiğine göre, bu süreyi aşan çalışmaların denkleştirmeye tabi tutulamayacağı, zamlı ücret ödemesi veya serbest zaman kullanımının söz konusu olacağı kabul edilmelidir.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedi buçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal … sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla … ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir (Yargıtay 9.HD. 23.6.2009 gün 2007/40862 E, 2009/17766 K).
Somut uyuşmazlıkta, davacı dava dilekçesinde özel güvenlik görevlisi olarak 08.00-20.00 veya 20.00-08.00 saatleri arasında iki vardiya halinde günde 12 saat çalıştığını iddia ederek fazla mesai ücreti talep etmiş, bilirkişi raporunda davacının haftalık 7,5 saat fazla mesai yaptığı kabul edilerek hesaplama yapıldığı anlaşılmıştır.
Dosya içeriğine göre ve Dairemizin daha önce incelemesinden geçen işçilerin dosyalarındaki tanık anlatımlarından, davalı işyerinde günde 12 saat, haftada 2 gün gündüz, 2 gün gece vardiyasında çalışıldığı, geceden gündüze geçişte 2 gün tatil yapıldığı, 20.06.2013 tarihinden fesih tarihine kadar ise günde 8 saat 3 vardiya halinde … yapıldığı anlaşılmış olup hükme esas alınan bilirkişi raporu denetime elverişsizdir.
Mahkemece yapılacak iş, bu … düzenine göre hesap yapılmak üzere yeni bir bilirkişi raporu alınmak suretiyle sonuca gitmektir. Eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 17/10/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.