YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2016/17156
KARAR NO : 2016/14403
KARAR TARİHİ : 15.06.2016
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılardan …. avukatı ve … tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davalı şirkete ait değişik işyerlerinde çımacı (liman hizmetlisi) olarak çalıştığını, 1.11.2007 tarihinde iş akdinin hiçbir sebep gösterilmeksizin haksız olarak feshedildiği 1.3.2014 tarihine kadar çalıştığını iddia ederek davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … Belediye Başkanlığı vekili, müvekkili belediyenin ihale makamı ve asıl işveren sıfatının olmadığını, davacının diğer davalı firma tarafından ihale konusu işlerde çalıştırılmış olması durumunda husumetin diğer davalı firmaya yöneltilmesi gerektiğini savunarak yerinde bulunmayan davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … vekili, davacının müvekkili şirket çalışanı olmadığını, davacının çımacı olup müvekkili şirketin hizmet alımı yaptığı dava dışı yüklenici şirket çalışanı olduğunu savunarak yerinde bulunmayan davanın reddini talep etmiştir.
İhbar olunan vekili, davacının müvekkili firma çalışanı olarak 01.08.2011 tarihinden iş akdinin haklı ve geçerli nedenle feshedildiği 28.2.2014 tarihleriarasında terminal hizmetlisi olarak çalıştığını, müvekkili firma ile davacı arasında olan iş sözleşmesi, davalı … yönetiminin almış olduğu tasarruf kararı doğrultusunda sonlandırıldığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davacının diğer davalı … ve işçisi olarak çalıştığı, taraflar arasındaki hizmet alım sözleşmelerinin dosyaya sunulmadığı, davalı tarafından alınan işletmesel karar ile ilgili belgelerin dosyaya sunulmadığı, davalı … ve genelinde güvenlik gözetim ve denetim hizmeti verdiği, davacının işe giriş çıkış bildirgesinde temizlik görevlisi olarak gösterildiği, gerçekte terminal hizmetlisi olarak çalıştığı, davalı … ile davalı … arasındaki ilişkinin işçi teminine yönelik olduğu, davacının baştan itibaren işçisi olduğu ve iş akdinin feshinin haklı ve geçerli olduğu ispat edilemediği gerekçesiyle davacının asıl işvereni işe iadesine, mali haklardan ise dahili davalı … şirketi ile davalı …’nun sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı … vekili ile vekili ayrı ayrı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
6100 sayılı HMK ve yargılama hukukumuzda zorunlu dava arkadaşlığı dışında, bir kişinin dahili dava yolun ile davaya dahil edilmesi ve hakkında hüküm kurulması mümkün değildir. Sadece husumette yanılma halinde gerçek tarafa dava dilekçesi tebliğ edilir ve taraf teşkili sağlanır.
Feshin geçersizliği ve işe iade davasında, asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğu takdirde, her iki işverene birlikte dava açılmasında işçi açısından yarar vardır. Muvazaa olmadığı sürece, alt işveren işçisi ile ilgili davada istemin ve verilecek kararın, feshin geçersizliği ve işe iade yönünden alt işveren, ancak feshin geçersizliğine bağlanan işe başlatmama tazminatı ve boşta geçen süre ücretinden her iki işverenin birlikte sorumluluğu kapsamında olması gerekir. Asıl işveren ve alt asıl işveren arasındaki sözleşmenin muvazaalı olması halinde ise, asıl işveren başlangıçtan beri gerçek işveren olduğundan, davanın tarafı asıl işveren olmalıdır. Alt işverenin bu anlamda işverenlik sıfatı bulunmadığından, taraf sıfatı olmayacaktır. Feshin geçersizliği ve işe iade davasının alt ve asıl işveren ilişkisinde, her iki işverene birlikte açılması halinde, davacı işçi alt işveren işçisi olup, iş sözleşmesi alt işveren tarafından feshedildiğinden, feshin geçersizliği ve işe iade yükümlülüğü alt işverenindir. Asıl işverenin iş ilişkisinde, sözleşmede taraf sıfat bulunmadığından, işe iade yönünde bir yükümlülüğünden sözedilemez. Asıl işverenin işe iade kararı sonrası işçinin işe başlamak için başvurması ve alt işverenin işe almamasından kaynaklanan işe başlatmama tazminatı ile dört aya kadar boşta geçen süre ücretinden yukarda belirtilen hüküm nedeni ile alt işverenle birlikte sorumluluğu vardır.
Davanın sadece asıl işverene karşı açılması halinde ise, husumetten yanılmaya göre durum değerlendirilmelidir. Asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olmadığı, kısaca asıl-alt işveren ilişkisi bulunduğu iddia edildiğinde, husumetin tevcihinde hata kabul edilerek, alt işverene dava dilekçesi tebliğ edilerek, davalı taraf olarak davaya kabul edilmelidir. Davacı tarafın muvazaa veya asıl işveren alt işveren ilişkisinin 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/6-7 maddesindeki koşulları kapsamında kalmadığı iddia edildiğinde ise, davaya asıl işveren bakımında devam edilmeli ve sonuçta muvazaa bulunmadığı, asıl alt işveren ilişkisinin yasaya uygun kurulduğu kabul edildiği takdirde, iş ilişkisinin tarafı olmayan asıl işveren yönünden feshin geçersizliği ve işe iade davasının husumetten reddi gerekir.
Dosya içeriğine göre davacının muvazaalı olarak dahili davalı … şirketinin işçisi olarak çalıştığı ancak davalı …’nun asıl işinden çalıştığı ve bu nedenle… nezdindeki işine iade kararı isabetli ise de, aleyhine usulüne uygun dava açılmayan, ancak dahili davalı olarak davaya dahil edilen …. aleyhine işe iade kararının mali haklarından sorumlu olacak şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) HÜKÜM :
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1) Davalı … Belediye Başkanlığı aleyhine açılan davanın husumet yokluğundan reddine,
2) Dahili davalı … AŞ aleyhine usulüne göre açılmış bir dava bulunmadığından dahili davalı hakkındaki davanın usulden reddine,
3)Davalı … leyhine açılan davanın kabulü ile, davalı işveren …. tarafından yapılan feshin geçersizliğine ve davacının … de İŞE İADESİNE,
4) Davacının yasal süre içerisinde başvurusuna rağmen işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde, ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi ve fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 aylık brüt ücret tutarı kadar BELİRLENMESİNE,
5)Davacının işe iade için süresi içinde işverene başvurması halinde kararın kesinlemesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diger haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin TESPİTİNE, davacının işe başlatılması halinde varsa ödenen ihbar ve kıdem tazminatının bu alacaktan mahsubuna,
6) 27,70 TL karar harcından peşin olarak alınan 25,20 TL harcın düşümü sonucu kalan 2,50 TL harcın davalı …’dan alınarak hazineye irat kaydına
7) Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden 1.800 TL avukatlık parasının davalı ….’den alınıp davacıya verilmesine, davalı … Belediye Başkanlığı lehine de 1.800 TL avukatlık parasının da davacıdan alınıp davalı … Belediye Başkanlığı’na verilmesine,
8) Davacı tarafından yapılan 86,20 TL yargılama giderinden davalı … Belediye Başkanlığı için yapılan 9,00 TL yargılama giderinin düşümü sonucu kalan 77,20 TL ‘nin davalı ….’den alınıp davacıya verilmesine, davalı … tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, karar kesinleştiğinde artan avansın iadesine , peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 15.06.2016 tarihinde oybirliği ile karar verildi.