YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/548
KARAR NO : 2015/8560
KARAR TARİHİ : 02.03.2015
MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 18/04/2011-21/11/2013 tarihleri arasında …’nin … deposunda makine operatörü olarak çalıştığını, Rt, forklift, TSP isimli makineleri kullandığını, davacının … üyesi olduğunu, işyerinde işçilerin sendika üyesi olduğunu öğrenen davalı işverenin işçilere baskı kurduğunu, bir süre sonra sendika üyesi birçok işçinin işten çıkarıldığını, davacının işten çıkarılmasından sonra alacaklarının ödenmediğini, davacıdan işten çıkarılmasına sebep gösterilen davranışları nedeni ile savunma alınmadığını, işten çıkarılma nedenlerinden birinin de performans düşüklüğü olduğunu, bu nedenle fesih öncesi işçiye eğitim verilmediğini, başka bir iş teklifi yapılmadığını, davacının sendikadan istifa etmediği için işten çıkarıldığını, davalı işverenin feshe gerekçe uydurduğunu, davacıdan savunma bile istenmeden sendika üyesi olduğu için feshe gerekçe uydurularak işten çıkarıldığını iddia ederek feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının sendika üyesi olduğunun bu dava sonucunda öğrenildiğini, davacının iş sözleşmesinin ekonomik ve teknolojik nedenlerle sona erdirildiğini, davacının iş sözleşmesinin geçerli nedenle feshedildiğini, davacının mesai saatleri içerisinde kullanımında bulunan kamera görüş açısı dışına çıkarak çalışmadığını ve gözden uzak bir yerde beklediğini, iş saatleri içerisinde çok uzun ve sık özel telefon görüşmeleri yapmasından dolayı amirleri tarafından sözlü bir biçimde uyarıldığını, kullandığı araç üzerinde cep telefonu ile konuşarak iş kazası riskini arttırdığını, diğer personele göre daha az verimle çalışmaya başladığını, iş sözleşmesi feshinden önce davacıdan savunma talep edildiğini, davacının savunma vermediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının performansının düşük olduğu iddiası ile iş akdinin feshedilmesine rağmen davalı işverenliğin iddiasını denetlenebilir şekilde ortaya koymadığı, dosyada davacının performansının verimliliğinin düşük olduğuna ilişkin objektif ölçüme dayalı bir bilginin yer almadığı, davalı tarafın fesih bildiriminde belirttiği gerekçesinin var olmadığı, buna göre davalı tarafça yapılan feshin geçersiz şekilde yapıldığı ve feshin sendikal nedene dayandığı gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta işverence gerçekleştirilen feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda, feshin sendikal nedenle yapıldığı kabul edilmişse de bu husus da yapılan araştırma yetersizdir.
Feshin yapıldığı dönemde sendikaya üye olmayıp, iş sözleşmesi feshedilen işçilerin bulunup bulunmadığı, sendikaya üye olan ve davalı iş yerinde çalışan toplam işçi sayısı ve üyelik tarihleri, sendika üyeliğinden istifa etmesine karşın iş akdi sonlandırılan işçilerin olup olmadığı, sendikalı olup iş sözleşmeleri feshedilen işçilerin yerlerine yeni işçi alınıp alınmadığı ve yetki prosedürünün başlatılıp başlatılmadığı hususları araştırılmamıştır.
Mahkemece, yukarıdaki ilkeler doğrultusunda araştırma yapılmadan sendikal tazminat talebinin kabulüne karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 02.03.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.