YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/25593
KARAR NO : 2018/22051
KARAR TARİHİ : 03.12.2018

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

YARGITAY KARARI

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; davacının davalı işyerinde 12.01.2005-15.01.2012 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, davalının davacıya çalışmış olması nedeniyle hak etmiş olduğu fazla çalışma, hafta tatili ücreti alacağı, hafta tatili fazla mesai ücreti alacağı, ulusal tatil ücretleri ve ulusal tatil fazla mesai ücretlerinin yasal hak ve alacaklarının ödenmediğini, davacının davalı şirkette yapmış olduğu fazla çalışmalarının karşılığı olarak fazla mesai alacağının mevcut olduğunu, davacının 2005 yılında … Bölgesi … Cold Drink Satış Merkezinde satış temsilcisi olarak çalıştığı dönemde dini ve milli bayramlar dahil olmak üzere sabah O8.00 akşam 20.00 – 21.00’a kadar çalışma yapıldığını, davacının görevi gereği dünyaca ünlü organizasyonlardan F1 yarışlarında ve …organizasyonlarında ara vermeksizin çalışmış olmasına rağmen bu dönemlerde yapılan fazla mesai ücretlerinin de davacıya ödenmediğini, 2006 yılında satış geliştirme şefi olarak atanan davacının 2009 yılına kadar sabah 08.00’dan akşam 20.00-21.00 saatleri ve artan saatler arasında çalışmalarını sürdürdüğünü ve F1 yarışlarında ve … organizasyonlarında ara vermeksizin çalışmasını devam ettirdiğini, 2008 yılında davalı şirketin okul kantinlerinin ihalesini alması ile birlikte davacının Cumartesi ve Pazar günleri de kendi bölgesinde çalıştırıldığını, ancak fazla mesai ücretlerinin davacıya ödenmediğini, 2011 yılı ile iş akdinin feshedildiği tarihe kadar olan dönemde davacının Asya Satış Merkezinde çalıştırıldığını, bu departmanın yeni bir oluşumu olan özel müşteriler departmanında Gebze bölgesinde üst sınıf müşterilere hizmet eden birimde sabah 08.00 başlayan mesainin gece yarılarına kadar uzadığını ve davacının fazla mesai ücretlerinin ödenmediğini, davacının işyerindeki iş yoğunluğu nedeniyle fazla çalışma yapmak zorunda kaldığını, davalının şirket çalışanlarına maaşlarının ödenmesi için şirketin göstereceği bankalarda maaş hesabı açılması şartının koşulduğunu, davalı şirketin ücret alacağının yatırıldığı bankalar arasında anlaşmalar yapıldığını, bu anlaşmalar gereğince anlaşılan bankalardan anlaşılan kişi sayısı ve her bir kişi adına belli bir menfaat temin edildiğini, davacının onayı ve rızası dışında davalı tarafından maaş ödeme baskısı ile zorunlu koşulan hesap açma işlemi ile ilgili davalı tarafça temin edilen gelirin davacının payına düşen kısmını talep ettiklerini, fazlaya ait talep ve dava hakları saklı tutularak 2.000 TL. fazla mesai alacağının, 100 TL. hafta tatili alacağının, 100 TL. hafta tatili fazla mesai ücreti alacağının, 100 TL. ulusal tatil ücreti alacağının, 100.-TL. ulusal tatil fazla mesai ücreti alacağının, 500 TL. maddi tazminat alacağının faizleri ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili; davacının talep ettiği alacak kalemlerine karşı zamanaşımı def’inde bulunduklarını, davacının davalı şirkette 12.01.2005 – 15.01.2012 tarihleri arasında satış geliştirme şefi olarak çalıştığını ve iş sözleşmesinin davacının istifa etmesi ile sonlandığını, davacının istifa dilekçisinde fazla mesailerin ödenmediği gibi bir gerekçe ileri sürmediğini ve yeni bir kariyer planlaması sebebiyle işten ayrıldığını belirttiğini, davalı şirketin davacıya kıdem ve ihbar tazminatlarını ödediğini, davacının çalışma süresi boyunca kendi çalışma düzenini kendisinin belirlediğini, davacının prim esaslı sisteme göre çalıştığını ve son derece yüksek oranda satış primi kazanması nedeniyle fazla mesaiye hak kazanamayacağını, davalı şirkette haftada 6 gün çalışıldığını ve 1 gün izin kullanıldığını, davacının da bu şekilde çalıştığını, bu nedenle davacının hafta tatili alacağı bulunmadığını, davacının ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışması olması halinde ücretlerinin bordrolara yansıtılarak ödendiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar veirlmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Uyuşmazlık, davacının fazla çalışma alacağının hesabı noktasında toplanmaktadır.
Prim, çalışanı özendirici ve ödüllendirici bir ücret ödemesi olup işverence işçiye garanti edilmiş bir temel ücretin üzerine belirli bir usule bağlı olarak ödenen ek bir ücrettir. İşverenin istek ve değerlendirmesine bağlı olabileceği gibi, sözleşme gereği olarak da verilebilir. Genel olarak pazarlamacılık sureti ile satışlarda çalışanların ücret yanında satış bedelinden belirli oranda prim (komisyon) aldıkları bilinen bir olgudur.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 41’inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca, fazla çalışma saat ücreti, normal çalışma saat ücretinin yüzde elli fazlasıdır. İşçiye fazla çalışma yaptığı saatler için normal çalışma ücreti ödenmişse, sadece kalan yüzde elli kısmı ödenir.
Fazla mesai ise kural olarak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre, kanunda yazılı şartlar çerçevesinde, haftalık 45 saati aşan çalışmalardır. İşçi fazla mesai yapsın yapmasın prim ödemesi var ise bu ek ücrete hak kazanır. Bu nedenle de ödenen prim alacağının fazla mesai ücretinden mahsubuna gidilemez.
Ancak ister gezerek, isterse işyerinde çalışsın satış temsilcisi mesaisi arttıkça prim alacağı artacağından, bir anlamda yüzde usulü ile çalışması sözkonusu olduğundan fazla çalışma ücretinin yüzde usulünde olduğu gibi sadece zamlı kısmının (% 50) hesaplanması gerekir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının satış geliştirme şefi olarak prim usulü ile çalıştığı dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.

Mahkemece davacının fazla çalışma ücretlerinin ödenen pirimlerle karşılandığı gerekçesi ile reddine karar verilmiş ise de primlerle fazla çalışma alacağının tamamının ödenmesi mümkün olmayıp hesaplamanın %150 zamlı ücret yerine %50 zam kısmına göre yapılması gerekir. Dosya içinde bulunan bilirkişi raporu bir değerlendirmeye tabi tutularak belirtilen hesap yöntemine göre fazla çalışma ücretleri belirlenmeli indirim hususu da düşünülerek bir karar verilmelidir.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgilisine iadesine, 03/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.