YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/18652
KARAR NO : 2015/27080
KARAR TARİHİ : 01.10.2015

MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davacının 05/03/2006 ile 08/08/2014 tarihleri arasında davalı şirkette mağaza müdürü olarak çalıştığını, iş akdinin usulsüz olarak haksız ve kötü niyetli feshedildiğini, fesih bildiriminde satış kotasını doldurmak amacıyla haksız ve hukuka aykırı satış sebebiyle İş Kanunu’nun 25/2-h bendi uyarınca 10/09/2013 tarihi itibariyle feshedildiğinin bildirildiğini, davalı işveren tarafından davacıya sürekli mobbing uygulandığını ileri sürerek, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, 11/08/2014 tarihine kadar davalı işyerinde çalışan davacının iş akdinin satış kotasını doldurmak amacıyla haksız ve hukuka aykırı satış yapması nedeniyle feshedildiğini, davalı şirket bünyesinde yapılan soruşturma sonrasında olayla ilgili savunmasının istendiğini, ancak yeterli ve inandırıcı bulunmadığını, mobbing iddialarının tamamen asılsız olduğunu, davalı şirketin hiçbir çalışanına psikolojik baskı uygulamadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece toplanan kanıtlara dayanılarak, somut olayda davalı işverenin davacının iş sözleşmesini feshederken davacının satış kotasını doldurmak amacıyla haksız ve hukuka aykırı satış yaptığından iş akdinin İş Kanunu 25/II-e bendi gereğince işverenin güvenini kötüye kullandığı, doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunmasını gerekçe göstermiş ise de davacının sırf satış kotasının doldurulması için satış yaptığını, satılan ürünün sonra geri alındığını, gerçekte ortada bir satış olmadığını, dolayısıyla muvazaalı bir işlem yapıldığı yönündeki savunmasını kanıtlanmadığı gibi, yalnız bu nedene dayalı olarak iş akdinin feshedilemeyeceğinin de açık olması karşısında, feshin geçerli bir nedene dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/II.c.1 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir.
İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu kanıtlayacaktır. Buna göre fesih işlemini yazılı yapmış olması, belli durumlarda işçinin savunmasını istediğini belgelemesi, yazılı fesih işleminin içeriğinde dayandığı fesih sebeplerini somut ve açık olarak göstermiş olması gerekir. İşverenin biçimsel koşulları yerine getirdiği anlaşıldıktan sonra, içerik yönünden fesih nedenlerinin geçerli (veya haklı) olduğunun kanıtlanması aşamasına geçilecektir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması olasılığından kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
İspat yükü kendisinde olan işveren, geçerli ve haklı nedende davacının davranışının veya yetersizliğinin işyerinde olumsuzluklara yol açtığını ve iş ilişkisinin çekilmez hal aldığını da ispat etmelidir.
Dosya içeriğine göre, davacının iş sözleşmesini, davalı işveren tarafından çalıştığı …. AVM mağazasında, 30.06.2014 tarihinde saat 22.00’den sonra aynı şahsa yapılan C seri 651957 sıra no ve 2.601,10 TL tutarlı fatura ile C seri 651958 sıra no ve 73,80 TL tutarlı faturaya dayalı satışlar ve akabinde bu satışlar için gelen iade taleplerinin incelenmesi sonucunda satış kotasını doldurmak amacıyla davacının haksız ve hukuka aykırı satış yaptığının tespiti üzerine 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25/II-(e) maddesi uyarınca feshedilmiştir.
Somut uyuşmazlıkta, davacının çalıştığı mağaza için 2014/Haziran ayına ilişkin belirlenen bir satış hedefi olduğu ve bu hedef gerçekleştiğinde davacı dahil çalışanların prime hak kazanacağı sabittir. Feshe konu satışların Haziran ayının son gününde, mağazanın kapanışına yakın zaman diliminde gerçekleştiği ve bu satışlarla mağazanın satış hedeflerinin üstüne çıktığı hususlarında da taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Mahkemece, davalının haksız ve hukuka aykırı satış savunmasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi eksik incelemeye dayalıdır.
Davalı savunmasını ispat için işyeri kayıtları ve kamera görüntülerini delilleri arasında göstermiş, özellikle müşteri portföyünün ve kamera kayıtlarının incelenmesiyle feshe konu olayın ortaya çıkacağını savunmuştur. Mahkemece yargılama safhasında kamera kayıtlarının incelenmesi yönündeki davalı talebinin esasa etkili görülmediği gerekçesiyle reddine karar verilmesi ispat yükünün işverende olması nedeniyle yerinde değildir.
Mahkemece yapılacak iş, davalı işyeri kayıtları ile kamera görüntülerinin incelenmesiyle elde edilecek sonucun, dosyadaki tüm delillerle birlikte değerlendirilmesi neticesinde feshin haklı mı, geçerli mi yahut geçersiz olup olmadığı hakkında karar verilmesidir.
Eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 01.10.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.