YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2015/10604
KARAR NO : 2015/14085
KARAR TARİHİ : 14.04.2015

MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, firmaya ait işyerlerinin işletme oluşturduklarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın yetkisizliğine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin “… Mah. … Sk.No:… … – … ” adresinde “Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi”nin … tarih ve … sayılı ” nüshasında yazılı bulunan ana sözleşmesi 3.maddesinde bulunduğu gibi elektrik ve elektronik sanayi için izolasyon maksatlı ürünler üretmek ve diğer işler vb imalatı sektöründe iştigal eden bir işletme olduğunu, müvekkili firmanın “…), “… ve “… adresinde ve isimli işyerleri de bulunduğunu, müvekkili firma ile birlikte bu 4 firmanın birlikte işletme oluşturduklarını, …’nün 02.10.2014 tarih ve … sayılı yetki tespit yazısı uyarınca müvekkili firmanın tek bir işyeri kabul edilerek davalı …nın yetki tespitini yaptığını, yetki tespitinin iptali için yasal süre içerisinde …, … ,… , … ve …, …ne 21.10.2014 salı günü yasal süre içerisinde kayıt ettirildiğini, dava şartının yerine getirildiğini ve 6356 sayılı yasanın 34/2 maddesinin “… Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir… ” şeklinde olduğunu, yetki tespiti sadece müvekkili nezdinde yapılmış olmakla usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkili firma ile birlikte aynı iş kolunda faaliyet gösteren bu üç yerinin ve müvekkilinin birlikte bir işletmeyi oluşturduğunu belirterek; müvekkili şirket ile …, “… ve “… ünvanlı şirketlerin birlikte işletme niteliğinde bulunduklarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle ; davacının iddialarının kabul edilebilir olmadığını, … Sendikasının davacı işyerinde toplu iş sözleşmesi yapmak amacıyla müvekkili kuruma başvuru yapması üzerine 6356 sayılı kanunun 41/7. Maddesi gereğince işyerlerine ilişkin bildirimler doğrultusunda alınan dökümlerde 29.09.2014 başvuru tarihi itibari ile söz konusu işyerinde 54 işçinin çalıştığı ve bunlardan 29 işçinin adı geçen sendikaya üye olduğunun tespit edildiğini, buna ilişkin 02.10.2014 tarih ve 17834 sayılı yetki tespit yazısının taraflara gönderildiğini,…’na yapılan işyerlerine ilişkin bildirimlerde dava dilekçesinde bahsi geçen … ve … ve …. şirketlerinin kayıtlarına rastlanılamadığını, ayrıca 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 34/2 maddesinde “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletpıe düzeyinde yapılabilir.” düzenlemesi yer aldığından şirketlerin aynı işverene ait ve aynı adreste faaliyet gösterseler dahi ünvanları ve tüzel kişilikleri farklı olduğu için … işyeri için yapılan yetki tespitinde dikkate alınmasının mümkün olmadığını belirterek; davanın reddini savunmuştur.
Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle ; davacı şirketin işletme niteliğinin tespitine yönelik talebinin haksız yasal dayanaktan yoksun olduğunu, 6356 SK 34 .md. 4.fıkrasının ” İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır.” şeklinde düzenlendiğini, davacının dava dilekçesinde 21.10.2014 Salı günü yetki tespitine ilişkin yasal süre içinde yetki tespitine itiraz davası açıldığını beyan ettiğini, dava dilekçesinde bu davanın nerede açıldığını ne dava dilekçesindeki maddi vakıalarda ne deliller kısmında belirtmediğini, davacı dava dilekçesinde belirttiği üzere … Mh… Sk.No:.. …../… adresinde faaliyet göstermekte olduğunu, yasal süre içerisinde açtıklarını iddia ettikleri yetki tespitine itiraz davasını … İş Mahkemelerinde açmalarının, yetkisiz yerde açılan bu davadan da anlaşılacağı üzere, yetkili sendikanın işyerinde örgütlenmesi, çalışanların sendikal haklarını kullanmasını engellemek, süreci uzatmaya bir hakkın kötüye kullanıldığının açıkça kanıtı olduğunu, iktisadi ve hukuki açıdan “işletme” kavramı ile işletme toplu iş sözleşmesindeki “işletme” kavramının özdeş olmadığını, davacı işyerinde çalışan işçi sayısının, … tarafından … bildirgelerine göre tespit edildiğini, bu tespitin toplu iş hukukunda yer alan işletme kavramı ile hüküm ve sonuç doğurduğunu, davacının, davacı firma ile aynı işkolunda faaliyet gösteren …, … ve Türkiye de bulunan işyerlerinin işletme oluşturdukları yönündeki talepleri ve istenen tespitte: müvekkili sendikanın faaliyetlerini engellemeye, …, … de bulunan diğer işletmelerin Türkiye Cumhuriyeti Devletinin coğrafi alanları dışında kaldığı gibi davacının talebinde herhangi bir hukuki yararı olmadığını, her işletmenin, topraklarında kurulu bulduğu ülkenin hukukuna tabi olduğunu, davacının farklı ülkelerdeki işletmelerini bir bütün olarak göstermesinin, mahkemeden bu yönde bir kararın oluşturulmaya çalışılmasının, diğer ülkelerin aynı zamanda yargı yetkisi yoluyla egemenlik alanlarına müdahale niteliğinde olduğunu belirterek; davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, 6356 sayılı Yasanın 34/4. maddesi uyarınca ” İşletme toplu iş sözleşmesi yapılacak işyerlerinin aranılan niteliğe sahip olup olmadıklarına ilişkin uyuşmazlıklar, işletme merkezinin bulunduğu yerdeki mahkemede on beş gün içinde karara bağlanır. Kararın temyizi hâlinde Yargıtay on beş gün içinde kesin olarak karar verir.” Hükmü gereğince dosyanın yetkili ve görevli … İş Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre davacı şirketin işyerinin bulunduğu yer iş mahkemesinde Türkiye dışında işyerleri bulunduğunu belirterek, işletme niteliğinin bulunduğunun tespitini talep etmiştir. Ancak davacı şirketin yetki tespitine itiraz ederek, … İş Mahkemesinin 2014/712 Esasında dava açtığı, mahkemece işyerinin bağlı bulunduğu …nün bulunduğu … İş Mahkemelerinin görevli olduğu iş mahkemesinin yetkili olduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verdiği, bu kararın Dairemiz tarafından incelenerek onandığı anlaşılmaktadır.
Yargılamaya konu tespit talebinin yetki tespitine itiraz dosyası kapsamında incelenmesi gerekmektedir. Zira davalı şirketin Türkiye’deki tek işyeri … ilçesindedir. İşyerinin bağlı bulunduğu … ise … ilidir. Davacının tespit talebine bakmakla görevli mahkemenin … İş Mahkemeleri olduğunun gözetilmemesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 14/04/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.