YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/8515
KARAR NO : 2015/23752
KARAR TARİHİ : 01.07.2015

MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile fazla mesai ücreti, genel tatil ücreti, hafta tatili ücreti, ikramiye, yıllık izin ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacı gemiadamının 02.05.2006 tarihinde davalı şirkette fiter olarak çalışmaya başladığını, 07.07.2010 tarihinde iş akdinin devamı sırasında, davacının hastalanmasına ve gemide çalışamayacak hale gelmesine rağmen yerine çalışacak fiter gelene kadar bekletildiğini ve 17.07.2010 tarihinde gemiden inebildiğini, dinlendikten sonra işe başlayabileceğini bildirmek için aradığında iş sözleşmesinin gemiden ayrıldığı gün davalı tarafından feshedildiğinin söylendiğini, gemide haftanın 7 günü boyunca sabah 08:00’de işbaşı yaptığını, gece saat 20:00-21:00’e kadar çalıştığını, hatta ihtiyaç halinde uykusundan uyandırılarak haftada en az 2-3 gece 1 ila 3 saat arası çalıştırıldığını, hafta sonu izin kullanmadığını, milli ve dini bayramlarda dahi hiç ara vermeksizin çalıştığını, fakat fazla mesai ve hafta sonu ücreti alacaklarının ödenmediğini, ayrıca çalıştığı sürece yıllık ücretli izin hakkını da hiç kullanmadığını iddia ederek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, hafta tatili ücreti, ikramiye, fazla çalışma ücreti, dini ve milli bayram ücreti ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacının iş sözleşmesinin feshedilmediğini, davacının kendi arzu ve isteği ile işi bıraktığını, davacıya bütün sosyal ve işçi alacaklarının ödendiğini, davacının hiçbir alacağının bulunmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının istifa ederek ayrıldığı, fazla mesai ve tatillerde çalışmadığı, ikramiye alacağı ve kullandırılmayan yıllık izni bulunduğu gerekçesi ile davacının ikramiye ve yıllık izin ücreti alacağı taleplerinin kısmen kabulüne, kıdem ve ihbar tazminatı ile diğer işçilik alacaklarının reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında iş sözleşmesinin kim tarafından feshedildiği uyuşmazlık konusudur. Davacı iş sözleşmesinin işveren tarafından feshedildiğini iddia ederken, davalı, gemi adamının rahatsızlığı nedeniyle kendisinin gemiyi terk ettiğini ve işe dönmediğini savunmuş, mahkemece davacının istifa etmek suretiyle iş sözleşmesini sona erdirdiği gerekçesiyle kıdem ve ihbar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Gemiadamı ile işvereni olan gemi sahibi veya işleteni arasındaki uyuşmazlıklar 854 sayılı Deniz iş Kanunu kapsamında incelenmelidir. İş sözleşmesinin feshine ilişkin düzenleme de aynı kanunun 14. Maddesinde kurala bağlanmıştır.
Anılan hükme göre;
Süresi belirli olan veya olmıyan yahut da sefer üzerine yapılan hizmet akti:
I – İşveren veya işveren vekili tarafından:
a) Gemiadamının herhangi bir limanda geminin hareketinden önce gemiye dönerek hizmete girmemesi veya gemiye hiç dönmemesi,
b) Gemiadamının gemide hizmet görmesinin tutukluluk, hapis veya gemide çalışmaktan menolunması gibi sebeplerle imkansız bir hal alması,
c) Gemiadamının işveren veya işveren vekiline karşı, kanuna, hizmet akitlerine sair iş ve çalışma şartlarına aykırı hareket etmesi,
ç) Gemiadamının işveren veya işveren vekiline karşı denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi,
II – Gemiadamı tarafından:
a) Ücretin kanun hükümleri veya hizmet akti gereğince ödenmemesi,
b) İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı, kanuna, hizmet akitlerine veya sair iş şartlarına aykırı hareket etmesi,
c) İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi,
III – İşveren, işveren vekili veya gemiadamı tarafından:
a) Geminin herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre seferden kaldırılması,
b) Gemiadamının herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalışmasına engel bir hastalığa veya sakatlığa uğraması,
Hallerinde feshedilebilir.
Dosya içeriğine göre davacı 07.07.2010 tarihinde kalp rahatsızlığı nedeniyle… Limanında gemiden inmek istemiştir. Davacının rahatsız olduğu tanık beyanlarıyla anlaşılmaktadır. Davacı indikten sonra tekrar gemiye döndüğünü, ancak alınmadığını iddia etmiş, davalı ise davacının mazeret bitiminde işe gelmediğini belirterek iş sözleşmesinin 17.07.2010 tarihinde sona erdirdiğini savunmuştur. Ortada bir istifa söz konusu değildir. Davacının rahatsızlığı ile ilgili mazereti üzerinde durularak, Deniz İş Kanununun 14/III.b maddesi kapsamında feshin değerlendirilmesi gerekmektedir. Davacı gemi adamı mazereti nedeniyle gemiden inmiştir. Gerekirse bu rahatsızlığı nedeniyle hastane kayıtları, sağlık kurulu raporu temin edilmeli, davacının bu rahatsızlığının gemi adamı olarak görev yapmasını engelleyip engellemediği saptanmalı ve sonucuna göre yukarıda belirtilen madde uyarınca gemi adamının herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalışmasını engelleyen bir hastalığı söz konusu ise, bu durumun her iki taraf açısından zorunlu haklı fesih nedeni olduğu kabul edilerek davacı lehine kıdem tazminatına hükmedilmelidir. Davacı gemi adamının bu yönde çalışmasına engel bir durum bulunmadığı yönünde rapor alınması halinde ise, ortada istifa bulunmadığından işveren feshinin haklı nedene dayanıp dayanmadığı yine aynı kanunun aynı maddesi kapsamında değerlendirilmeli, sonucuna göre karar verilmelidir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 01.07.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.