YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/33685
KARAR NO : 2016/5304
KARAR TARİHİ : 08.03.2016
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalıya ait işyerinde 18/04/2008 tarihinden 30/10/2013 tarihine kadar çalıştığını, iş akdinin haksız feshedildiğini, hafta tatili , resmi tatil ve dini tatillerde çalıştırılıp ücret ödenmediğini ileri sürerek, fazla mesai ve genel tatil ücreti alacağını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, haklı olmalarına rağmen ihbar ve kıdem tazminatı toplamı olarak ödeme yapıldığını, ibraname alındığını ve ödemesinin yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacı tarafından ibraname imzalandığı ve ibranameye ihtirazi kayıt konmadığı, aylık bordroların altlarına ihtirazi kayıt konmadan bordroların imzalanması ve o ay bordroda yazılı miktarda fazla ücret alacağı ve fazla mesai alacakları konusunda ihtirazi kayıt konmadığına göre bunun fazla mesai yapılmadığını kabul anlamına geleceği, dinlenen tanıklardan davacı tanığı …’ın davalıya karşı davası olduğu, diğer davacı tanığı … ise dini bayramlarda çalışmadıklarını, fazla mesai ücretinin verilmediğini beyan ettiği, davalı tanıklarının fazla mesainin olmadığını beyan ettiği, davacının fazla mesai yapıldığını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasında davalının fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı hususunda uyuşmazlık söz konusudur.
Mahkemece davacı tarafından ibraname imzalandığı ve ibranameye ihtirazi kayıt konmadığı gerekçesiyle, davacının fazla mesai ve genel tatil alacak istemlerinin reddine karar verilmiş ise de, 05/11/2013 tarihli ibranamenin sadece kıdem ve ihbar tazminatı yönünden miktar içermekte olup, fazla mesai ve genel tatil alacağı yönünden miktar içermediği görülmektedir. Fesih tarihinde yürülükte olan 6098 sayılı Kanunun 420 nci maddesinin 3 üncü fıkrası; “Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.” Bu nedenle Mahkemece fazla mesai ve genel tatil alacağı yönünden ibranameye itibar edilmesi isabetsizdir.
Hakkın gerçek tutarda ödendiğini ihtiva etmeyen ibra sözleşmeleri veya ibra beyanını muhtevi diğer ödeme belgeleri, içerdikleri miktarla sınırlı olarak makbuz hükmündedir. Bu hâlde dahi, ödemelerin banka aracılığıyla yapılmış olması zorunludur.” düzenleme nedeniyle, maddeki şartları taşımayan ibranameler hükümsüzdür. Bu nedenle Mahkemece fazla mesai ve genel tatil alacağı yönünden ibranameye itibar edilmesi isabetsizdir.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, ücret bordroları imzalı ise de fazla mesai ve genel tatil ücreti tahakkuku bulunmamaktadır. Bu nedenle tanık beyanlarına göre sonuca gidilmesi gerekmektedir. Davacı ve davalı tanıkları haftanın 6 günü 06.00-16.00 saatleri arasında çalışma olduğunu, dini bayramlarda çalışılmadığını, milli bayramlarda çalışıldığını beyan etmişlerdir.
Mahkemece yapılacak iş, bilirkişi raporunun dosyadaki tüm delillerle birlikte bir değerlendirmeye tabi tutularak davacının fazla çalışma ve genel tatil ücreti alacağı bulunup bulunmadığı konusunda bir karar verilmesidir. Eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 08/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.