YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/30224
KARAR NO : 2016/1347
KARAR TARİHİ : 20.01.2016
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile izin ücreti, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti, fazla mesai ücreti, ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalılardan ….’de 01/04/2003 tarihinden 30/09/2012 tarihine kadar, ….’de ise 30/09/2012 tarihinden 30/11/2012 tarihine kadar şoför olarak çalıştığını, davalı firmaların aynı kişilere ait olduğunu, bu firmalardan….’nin resmen devam ettiği halde üretim araçlarını ve makineleri eşi adına kurulan …’ne devrettiğini ve bizzat bu makinelerin taşınması işinde çalıştırıldıklarını, satış ve devir işlemiyle yapılmak istenilen şeyin muvazaalı olarak bir şirketin başka bir şirkete devri ve mal kaçırmak olduğunu, …’nin.. ..nin bitişiğinde olduğu ve bütün iş ve işlemlerin birlikte yürütüldüğü, işyerlerinin ortak kullanıldığını, …’nin sahibi ve ortağı olan …’in diğer davalı …’nin ortağı olan ..’in eşi olduğunun sanıldığını,….’de iki ay kadar çalıştığını, hakları verilecek diyerek iş akdinin feshedildiğini ve son ayın yarı ücretinin ödenmediğini, her iki davalının da tüm işçilik alacaklarından sorumlu olduğunu ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ücretli izin alacağı, hafta tatili ve genel tatil, fazla mesai, bakiye ücret alacağı talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar usulüne uygun tebligata rağmen davaya cevap vermemiş, delil ibraz etmemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti ve Yargılama Süreci:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş akdinin, tazminat gerektirmeyecek şekilde feshedildiğinin ispat yükü kendisine ait olan işveren tarafından kanıtlanamadığından davacının kıdem ve ihbar tazminat alacağına hak kazandığı, davacının diğer davalı…. işyerinde fiilen çalıştığını kanıtlayamadığı ve işçilik alacaklarından dolayı bu davalının sorumlu tutulamayacağı gerekçesiyle davalı …. yönünden davanın reddine, diğer davalı yönünden kıdem tazminatı, ihbar tazminatı ile ücretli izin alacağı, hafta tatili ve genel tatil, fazla mesai, bakiye ücret alacağı talebinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Organik bağ ilişkisinde işveren sıfatı olan tüzel kişinin, işçinin iş sözleşmesinden veya iş kanunundan doğan haklarını kullanmasının engellenmesi için temsilde farklı kişiliklere yer vermesi sözkonusudur. Bu durumda tüzel kişinin bağımsızlığı sınırlanır ve organik bağ içinde olunan kişi ile özdeş kabul edilir.
Bu anlamda; tüzel kişilik hakkının kötüye kullanılması, kanuna karşı hile, işçiye zarar verme(haklarının alınmasını engelleme), tarafta muvazaa(hizmeti kendisine verdiği halde başka bir kişiyi kayıtta işveren olarak gösterme) ve namı müstear yaklaşımı nedeni ile dolaylı temsil sözkonusudur. Bu durumların sözkonusu olduğu halde tüzel kişilik perdesinin aralanması sureti ile gerçek işveren veya organik bağ içinde olan tüm işverenler sorumlu tutulmaktadır. Organik bağ, şirketlerin adresleri, faaliyet alanları, ortakları ve temsilcilerinin aynı olmasından, aralarındaki hukuki ilişkilerin tespitinden anlaşılır.
Somut uyuşmazlıkta, davacı tarafından ….’nin ortağı …’in ….’nin ortağı…’in eşi olabileceği, ….’nin üretim araçlarının ve makinelerinin …’ne devredildiği ve bizzat bu makinelerin taşınması işinde çalıştırıldıkları, iki şirketin işyerlerinin yanyana bulunduğu, faaliyet alanlarının aynı olduğu, bütün iş ve işlemlerin birlikte yürütüldüğü ve işyerlerinin ortak kullanıldığı iddia edilmiş olup, davacı tanığının da; “Davacı aralarda…şirketinde de şoförlük yapıyordu.” şeklinde beyanı bulunmaktadır.
Yerel mahkemece yapılan yargılama sonucunda, adı geçen davalının davacı işçinin işçilik alacaklarından sorumlu olmadığı sonucuna varılmış ise de, mahkemenin bu kabulü yeterli inceleme ve araştırmaya dayanmamaktadır.
Davacının iddiası araştırılmadan, davalı şirketlerin ticaret sicili kayıtları ve SGK işyeri dosyası getirtilmeden, işyerinde aralarında hukukçu ve işletme konusunda uzman bilirkişilerin de bulunduğu heyetle keşif yapılarak davalılar arasındaki ilişki tespit edilip organik bağ, birlikte istihdam ve muvazaa iddiası değerlendirilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesis edilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 20/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.