YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/23587
KARAR NO : 2014/29931
KARAR TARİHİ : 16.10.2014

MAHKEMESİ : İSTANBUL ANADOLU 11. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 17/06/2014
NUMARASI : 2013/267-2014/202
DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalıya ait mağazada çalıştığını, K..–İ. Sendikasının davalı işverenlikte örgütlenmesine dahil olduğunu, çeşitli baskılara maruz kaldığını, Anayasal hakkı olan sendikal faaliyetleri ve örgütlenme çalışmaları sebebiyle hiçbir haklı neden olmaksızın, diğer sendika üyeleri işçiler gibi iş akdinin feshedildiğini, davalı tarafın bu fesihle sendikal örgütlenmenin önüne geçmeye çalıştığını, belirterek feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine, boşta geçen süre ücreti ile yasadan doğan haklarının ödenmesi ile yapılan baskı ve zorlamaların işçinin sendikal faaliyetlerinden kaynaklanması sebebiyle 1 yıllık maaşı tutarında sendikal tazminatın ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının davalı şirkete ait mağazada çalıştığını, müvekkil şirketin 2008-2012 yılları arasında toplam 70.258.042,56 TL. zarar ettiğini, 2011 yılında sermaye istihdam durumunu gözden geçirildiğini, 31.12.2011 tarihinde çalışan sayısı 1776 iken 1342 düşürüldüğünü, feshin kaçınılmaz hale geldiğini, müvekkil şirketin kaç sendikalı çalışan olduğunu bilmesine imkan olmadığını, çünkü bu konuda bir bildirimin söz konusu olmadığını, 2008 yılından beri süre gelen ekonomik sorunlar nedeniyle davacının iş akdinin son çare olarak feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davacının iş sözleşmesinin feshinin geçerli nedene dayanmadığı, ancak davacının sendikal nedenle iş sözleşmesinin sonlandırıldığı iddiasının ispatlanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının tüm davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- 4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise, işçiye ödenmek üzere en az 4, an çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi
olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (12.12.2013 gün ve 2013/8422 Esas, 2013/33052 Karar sayılı ilamımız).
Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Somut olayda davacı iş sözleşmesinin sendikal nedene dayandığını iddia etmektedir. Davacı taraf şirketin genel müdür yardımcısı ile davalı şirketin Ataköy mağazası müdürü arasında geçen 19.03.2013 tarihli elektronik posta yazışmasını sunmuştur. Söz konusu yazışma içeriğinde bir kısım mağazalarda yaklaşık 60 sendikalı çalışan olduğu, bunların isimlerinin öğrenilmesinin istendiği görülmektedir. Nitekim bu elektronik posta yazışmasından sonra işyerinde sendikalı oldukları tespit edilen işçilerin çıkarılmaya başlandığı, Dairemizce aynı gün temyiz incelemesi yapılan emsal dosyalar da gözetildiğinde ilk sendikalı işçi çıkarımının 25.03.2013 tarihinde yapıldığı, 10.05.2013 tarihine kadar çok sayıda sendikalı işçilerin iş sözleşmelerinin feshedildiği, fesih gerekçesi olarak ekonomik nedenlerin gösterildiği ancak aynı ve benzer unvanlarda işçi alındığı, alınan işçilerin sendikalı olmadığı, bu tarih aralığında sendikalı olmayan başka işçilerin de iş sözleşmeleri feshedilmişse de, anılan elektronik posta yazışması, çıkarılan sendikalı işçi sayısı ve davacı tanık anlatımları dikkate alındığında feshin sendikal nedene dayandığının anlaşıldığı bu nedenle tazminatın 6356 sayılı Kanun m.25 uyarınca belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3. Davacının başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın tazminat miktarının sendikal fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 1 yıllık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 377.75 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500 TL ücreti vekaletin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 16.10.2014 tarihinde karar verildi.