YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/1848
KARAR NO : 2015/13949
KARAR TARİHİ : 13.04.2015
MAHKEMESİ : … İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, boşta geçen süre ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davacılar avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
A)Davacı İsteminin Özeti:
Davacıların murisi oldukları …’nun davalı işyerinde 13.7.2004-22.08.2011 tarihleri arasında belirsiz süreli iş sözleşmesi ile … ve … olarak çalıştığını, miras bırakan …’nun iş akdinin işveren tarafından feshedildiği tarih olan 22.08.2011 tarihi itibarıyla son olarak aldığı brüt ücretin 5.049,60 TL olduğunu, davacıların murisi …’nun davalı şirket tarafından işten çıkartılması üzerine muris tarafından açılan işe iade davasının … iş Mahkemesi 2011/58 Esas, 2012/105 Karar nolu 14.3.2012 tarihli kararıyla …’nun iş akdinin feshinin geçersizliğine-işe iadeye, işe başlatmama halinde boşta geçen süreye ilişkin olarak 4 aya kadar ücret ve diğer hakların ve 5 aylık ücret tutarında tazminatın ödenmesine karar verildiğini, anılan kararın Yargıtay 9. Hukuk Daire’sinin 2012/18515 E. 2012/38101 K. No.lu 19.11.2012 tarihli ilamıyla onandığını, muris …’nun, dava temyiz aşamasındayken 26.8.2012 tarihinde vefat ettiğini, bu nedenle işe başlatılmak için başvurulamadığını, davalı yanın başvurulmasına rağmen … mirasçılarına, …’nun, boşta geçen süreye ilişkin 4 aya kadar ücret ve diğer haklarını ödemediğini belirterek, bu alacakların tespiti ile bunlara karşılık şimdilik 20.000.-TL’nin mirasçılarına ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, …’nun yargılama sırasında vefat ettiğinden, işe başlamak için işverene başvurması imkansız hale geldiğini, ölen işçinin mirasçıları yönünden boşta geçen en çok 4 aylık ücret ve diğer haklara yönelik alacak talebinin reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara dayanılarak, işçi işe iade davası kesinleşmeden önce vefat etmiş olması nedeni ile davalı işverene de işe iade için başvuru şansı kalmadığı, mirasçılar tarafından kişiye bağlı hakların kullanılması mümkün olmadığından davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacılar vekili yasal süresi içinde temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunun 21.maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen dört aya kadarki boşta geçen süreye ilişkin ücret ve diğer haklar işverenin işe başlatma veya başlatmamaya bağlı bir sonuç değildir.
Vefat olgusu bir hukuki ilişkide aleyhe olarak yorumlanmamalıdır. İşçi yaşamını kaybetmeseydi ne tür davranışına üstünlük tanınacak idiyse, öngörülen bu davranışa hukuki sonuç bağlanmalıdır. Öte yandan bir yasa yorumlanırken yasanın konuluş amacı dikkate alınmalıdır. Yasadaki işe iade hükümleri işçinin işe iadesini amaçlamıştır. Vefat olayına nasıl bir sonuç bağlayacağı yasada belirtilmediğine göre bu boşluğu doldurmak yargıcın görevidir (TMK m.1/II). Yargıç burada Kanun koyucu olarak davranmalıdır.
Davacı işe iade davasını açarken feshin geçerli bir nedene dayanmadığını iddia etmiştir. Geçersiz fesih var ise vefat tarihine kadarki boşta geçen süre ücretine yasal 4 aylık sınırlama dikkate alınarak hükmedilmelidir. Böyle bir sonuç genel olarak yasanın amacına da uygundur. Aksi halde işverenin haksız davranışı işçinin vefatı nedeniyle karşılıksız kalmaktadır. Bu durum da adalet duygusunu incitir.
Geçerli nedene dayanmayan feshin tespiti ile yetinilmesi, yaşamını yitiren işçinin mirasçıları yönünden hiçbir imkan sağlamayacaktır. Oysa konu, sosyal güvenlik haklarını da ilgilendirmektedir. 4 aya kadar ücret ve diğer haklar yönünden …na pirim yatırılması ve hayatını kaybeden işçinin mirasçılarının buna göre sosyal güvenlik haklarından buna göre yararlanması gerekir.
Somut olayda, davacıların murisinin açtığı feshin geçersizliği ve işe iade davasında feshin geçersizliğine ve işe iadesi ile bağlı sonuçlar olan boşta geçen süre ücret alacağı ve diğer haklara karar verilmiş ve karar onanarak kesinleşmiştir. Ancak davacıların murisi temyiz aşamasında iken vefat etmiş ve işe başlatılma için başvuru gerçekleşmemiştir. Yukarda açıklandığı gibi geçersiz bir fesih var ise başvurmadan önce işçinin vefatı aleyhine değerlendirilemez. Dava açtığına göre bu isteğin başvuruyu da kapsadığı ve bu yönde iradesinin olduğu kabul edilmelidir. O halde davacıların murisinin vefatından önce boşta geçen süresi 4 aydan fazla olduğuna göre geçersizliğe bağlı olarak verilen 4 aya kadar boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının tespit edilerek hüküm altına alınması gerekir. Mahkemece yazılı gerekçe ile bu isteğin reddi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 13.04.2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
KARŞI OY
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillere kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, yerinde bulunmayan bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün onanması gerektiğini düşündüğümden sayın çoğunluğun bozma düşüncesine katılmıyorum. 13.04.2015