YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2014/15005
KARAR NO : 2014/31937
KARAR TARİHİ : 30.10.2014

MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 14. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 28/02/2014
NUMARASI : 2013/391-2014/71

DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine, işe iadesine ve yasal sonuçlarına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 10/06/2009 tarihinde davalı iş yerinde makineci olarak çalışmaya başladığını, en son aylık ücretinin net 2000 TL olduğunu, iş akdinin 11/05/2013 Cumartesi günü saat 12:00’de feshedildiğini, 13/05/2013 tarihinde pazartesi günü haklarının kendisine ödeneceğinin belirtildiğini, fesihten önce kendisinden herhangi bir savunma istenmediği gibi, fesih ihbarnamesinin de tebliğ edilmediğini, 13/05/2013 tarihinde kıdem ve ihbar tazminatının asgari ücret üzerinden hesaplanarak, bankadaki hesabına yatırıldığını, feshin usule uygun yapılmadığını, şirket tarafından ibranamenin imzalanması sırasında şirketin küçülmeye gitmesi sebebiyle iş sözleşmesinin feshedildiğinin şifaen bildirildiğini, şirketin küçülmeye gittiğine dair işletmesel karar bulunmadığını, feshin son çare olması ilkesine aykırı hareket edildiğini, bu yönleriyle feshin hem usul hem de esas açısından geçersiz olduğunu, feshin sendikal nedenle yapıldığını, davacının deri iş sendikası ile irtibata geçerek sendikal faaliyet yürütmeye başladığını, sendikanın faaliyetlerini davacının önderliğinde sürdürdüğünü, davacının 14/04/2013 tarihinde sendika üyesi olduğunu, işverenin bunu öğrenmesi üzerine 11/05/2013 tarihinde iş akdini feshettiğini belirterek feshin geçersizliğine, davacının işe iadesine, feshin sendikal nedenle yapılmış olması sebebiyle işe başlatmama tazminatının 6356 sayılı sendikalar kanunu ve TİS kanunu 25. Maddesi gereğince davacının 3 yıllık brüt ücreti tutarında belirlenmesine, boşta geçen süreye ilişkin 4 aylık ücret alacağının ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının 01/11/2009-11/05/2013 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığını, davacının en son aylık ücretinin brüt 993,13 TL olduğunu, iş akdinin tarafların karşılıklı anlaşması sonucu ikale ile sona erdirildiğini, anlaşmaya dair 15/05/2013 tarihli ibraname başlıklı belgenin imzalandığını, kıdem ve ihbar tazminatının ödendiğini, ikale anlaşması sebebiyle davacıya 2500 TL ödeme yapıldığını, davalı işveren tarafça davacının sendika üyesi olduğunun bilinmediğini, feshin davacının sendika üyesi olmasıyla ilgisi olmadığını, bu iddiasının davacı tarafça ispat edilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin geçersizliği hüküm altına alınmakla birlikte feshin sendikal nedene dayanmadığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda mahkemece yargılama sonucunda sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmiş ise de, söz konusu karar eksik araştırmaya dayanmaktadır.
Mahkemece feshin yapıldığı dönemde sendikaya üye olmayan ancak iş sözleşmesi feshedilen işçilerin bulunup bulunmadığı, sendikaya üye olan ve davalı iş yerinde çalışan toplam işçi sayısı ve üyelik tarihleri, sendika üyeliğinden istifa etmesine karşın iş akdi sonlandırılan işçilerin olup olmadığı, sendikalı olup iş sözleşmeleri feshedilen işçilerin yerlerine yeni işçi alınıp alınmadığı ve yetki prosedürünün başlatılıp başlatılmadığı hususları araştırılmamıştır.
Mahkemece, yukarıda belirtilen hususlar araştırılmaksızın sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 30/10/2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.