YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2013/15726
KARAR NO : 2014/8747
KARAR TARİHİ : 18.03.2014

MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 10. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/10/2013
NUMARASI : 2013/201-2013/731

DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı isteminin özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin, 01.10.1994 tarihinde davalı şirkette makineci olarak çalışmaya başladığını, davalı şirkete ait iş yerindeki çalışanların, yasal haklarının daha iyi korunacağı ve daha iyi çalışma şartlarına kavuşacakları ümidiyle D. Sendikası ile irtibata geçerek sendikaya üye olmaya başladıklarını, çalışanların sendikaya üye olduğunu öğrenen işverenin bu gelişmelerden son derece rahatsız olduğunu ve sendikadan istifa etmeleri için işçiler üzerinde baskı kurduğunu, davalı şirketin baskılarına rağmen müvekkilinin sendikadan istifa etmemesi üzerine iş akdinin feshedildiğini ileri sürerek, davacının iş sözleşmesinin sendikal sebeplerle feshedilmiş olması nedeniyle işe iadesine ve işe başlatmama tazminatının 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Yasası uyarınca belirlenmesine, işe iade kararı kesinleşinceye kadar geçecek süre icin 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalı şirketten tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B)Davalı cevabının özeti:
Davalı vekili; davacının iş akdinin, karşılıklı anlaşma ve davacının davalıyı ibra etmesi ile sona erdiğini, davacıya tüm haklarının ödendiğini, müvekkil iş yerinde halen sendikalı çalışanların bulunduğunu, sendikalı çalışanlara herhangi bir baskının olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)Yerel Mahkeme kararının özeti:
Mahkemece; D. Sendikasının 07.05.2013 tarihli cevabi yazısında, davalıya ait iş yerinde çalışan 11 işçinin baskılar nedeni ile sendika üyeliğinden istifa ettiklerinin, istifa etmeyen 4 işçinin ise çeşitli bahanelerle işten çıkartıldıklarının bildirilmesi ve davacı tanıklarının, davacının sendika temsilcisi olduğununu ve bu nedenle işten çıkartıldığını beyan etmeleri nedeniyle davacının iş akdinin sendikal nedenle feshedildiği kabul edilerek, davacının işe iadesine ve işe başlatmama tazminatının 2821 sayılı yasanın 30/II maddesi uyarınca bir yıllık ücreti tutarında belirlenmesine karar verilmiştir.
Ç)Temyiz:
Karar süresi içinde taraflarca temyiz edilmiştir.
D)Gerekçe:
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25’inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Mahkemece yargılama sonucunda feshin sendikal nedene dayandığı kabul edilmişse de, söz konusu karar eksik araştırmaya dayanmaktadır.
Mahkemece feshin yapıldığı dönemde sendikaya üye olmayıp, iş sözleşmesi feshedilen işçilerin bulunup bulunmadığı, sendikaya üye olan ve davalı iş yerinde çalışan toplam işçi sayısı ve üyelik tarihleri, sendika üyeliğinden istifa etmesine karşın iş akdi sonlandırılan işçilerin olup olmadığı, sendikalı olup iş sözleşmeleri feshedilen işçilerin yerlerine yeni işçi alınıp alınmadığı ve yetki prosedürünün başlatılıp başlatılmadığı hususları araştırılmamıştır.
Yukarıdaki ilkeler doğrultusunda; mahkemece, belirtilen hususlar araştırılmaksızın feshin sendikal nedene dayandığının kabulü ile sonuca gidilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3- Kabule göre de, fesih tarihinde yürürlükte bulunan 6356 Sayılı Kanun’un 25/5 maddesine aykırı olarak sendikal tazminatın işe başlatmama şartına bağlanması hatalı olup, ayrı bir bozma nedenidir.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 18.03.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.