YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/39494
KARAR NO : 2014/31145
KARAR TARİHİ : 27.10.2014
MAHKEMESİ : ANKARA 7. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/10/2012
NUMARASI : 2010/780-2012/1449
DAVA :Davacı, ihbar tazminatı, ücret, fazla mesai ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davacı ve davalılardan T.. B..ı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalılar Y.. İnşaat Şirketi ve Ekit İnşaat Şirketi işçisi olarak diğer davalı TOKİ’nin yaptırdığı yol inşaatında çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını iddia ederek, ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma ücreti ulusal bayram ve genel tatil ücretinin ödetilmesini istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı TOKİ vekili, işi anahtar teslimi yoluyla davalı E.. İnşaat Şirketine verdiklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Y..İnşaat Şirketi vekili, TOKİ’ye danışmanlık hizmeti verdiklerini ve davacı ile iş ilişkilerinin olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı E.. İnşaat Şirketi, davaya cevap vermemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davalı Y… İnşaat Şirketi yönünden husumet yokluğundan davanın reddine, asıl işveren TOKİ ile alt işveren E..İnşaat Şirketi yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı, davacı vekili ve davalılardan TOKİ vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davacının tüm, davalı Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 36 ncı maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler.” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Dairemizin kararlılık kazanmış olan uygulamasına göre, anahtar teslimi suretiyle ihale edilen işlerde, kamu makamlarının fazla çalışma, hafta tatili ile bayram ve genel tatili alacakları yönlerinden sorumluluğu bulunmamaktadır (Yargıtay 9.H.D. 19.1.2010 gün, 2009/12074 E, 2010/378 K.).
Somut olayda, davalı TOKİ ile diğer davalı E.. İnşaat Şirketi arasında düzenlenen anahtar teslimi ihale sözleşmesinde, A..T.. Vadisi Genel Altyapı İnşaatı işi kapsamında yol inşaatının mekanik altyapısı ve kaplanmasının yapımı, doğalgaz, arıtma, su deposu inşaatı işi anahtar teslimi yoluyla E.. İnşaat Şirketine verilmiştir.
Yine TOKİ ile Y.. İnşaat Şirketi arasında düzenlenen danışmanlık sözleşmesine göre, Ankara ilindeki 4426 adet konut, altyapı, çevre düzenlemesi işlerinin inşaatı ve inşaat sonrası danışmanlık hizmetleri işi, davalı Y.. İnşaat Şirketine verilmiştir.
Davacı, davalı E.. İnşaat Şirketi işçisi olarak, A..T.. Vadisi yol yapımı işinde düz işçi-tırmıkçı olarak 15.06.2008-25.01.2010 arasında çalışmış ve iş sözleşmesi, işverence önelsiz olarak feshedilmiştir.
Davacı, dava dilekçesinde, davalılar Y.. İnşaat Şirketi ve E.. İnşaat Şirketi işçisi olarak diğer davalı TOKİ’nin yaptırdığı yol inşaatında çalışırken haksız şekilde işten çıkarıldığını iddia ederek, ihbar tazminatı, ücret, fazla çalışma ücreti ve genel tatil ücretinin ödetilmesini istemiştir.
Davalı TOKİ vekili, işi anahtar teslimi yoluyla davalı E..İnşaat Şirketine verdiklerini ve İş Kanunu anlamında asıl işveren olmadıklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Y..İnşaat Şirketi vekili, TOKİ’ye danışmanlık hizmeti verdiklerini ve davacı ile iş ilişkilerinin olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı E.. İnşaat Şirketi, davaya cevap vermemiştir.
Mahkemece, davalı Y..İnşaat Şirketi yönünden husumet yokluğundan davanın reddine, asıl işveren TOKİ ile alt işveren E.. İnşaat Şirketi yönünden davanın kabulüne karar verilmiştir.
Somut olayda davalı TOKİ, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 36. maddesi anlamında işi anahtar teslimi yoluyla veren kamu ihale makamı durumundadır. Bu sebeple, sadece her hakediş dönemine ait ödenmeyen üç aylık ücret miktarından sorumlu tutulabilir.
Mahkemece, davalı TOKİ’nin asıl işveren kabul edilerek davacının ödenmeyen bütün alacaklarından sorumlu tutulması hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine, 27.10.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.