YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/36339
KARAR NO : 2014/31296
KARAR TARİHİ : 27.10.2014
MAHKEMESİ : İSTANBUL 13. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/10/2012
NUMARASI : 2011/1-2012/508
DAVA :Davacı, kıdem tazminatı ile fazla mesai karşılığı ücret alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, davanın reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı işçi, 2006 yılı Şubat Ayından itibaren davalıya ait kuaför işyerinde garson olarak 15/10/2010 tarihine kadar asgari ücretle çalıştığını, günlük çalışma süresi haricinde 4,5 saat fazla mesai yaptığını, her Cumartesi 12 saat çalıştığını, ücretlerinin ödenmediğini belirterek, kıdem tazminatı ile fazla mesai karşılığı ücret alacaklarının tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacı ile aralarında hiçbir şekilde iş ilişkisi kurulmadığını, davacının kuaför dükkanında mutfak kısmını kiraladığını, kiracı olduğunu savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, 2006 yılında kira aidatı adı altında ödeme yapıldığı, hazırlık soruşturmasın kira ilişkisinden sözedildiği, bu nedenle taraflar arasındaki ilişkinin hizmet ilişkisi olmayıp davacının davalıya ait iş yeri içerisinde bağımsız kendi hesabına çalıştığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
Uyuşmazlık taraflar arasındaki ilişkinin iş ilişkisi mi, kira ilişkisi mi olduğu noktasında toplanmaktadır.
4857 sayılı Kanun’un 8. maddesinin 1. fıkrasına göre, iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak iş görmeyi diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan sözleşmedir. Ücret, iş görme ve bağımlılık iş sözleşmesinin belirleyici öğeleridir.
İş sözleşmesini belirleyen ölçüt hukuki-kişisel bağımlılıktır. Gerçek anlamda hukuki bağımlılık işçinin işin yürütümüne ve işyerindeki talimatlara uyma yükümlülüğünü içerir. İş sözleşmesinde bağımlılık unsurunun içeriğini işverenin talimatlarına göre hareket etmek ve iş sürecinin ve sonuçlarının işveren tarafından denetlenmesi oluşturmaktadır. Bağımlılık iş sözleşmesini karakterize eden unsur olup, genel anlamıyla bağımlılık, hukuki bağımlılık olarak anlaşılmakta olup, işçinin belirli veya belirsiz bir süre için işverenin talimatına göre ve onun denetimine bağlı olarak çalışmasını ifade eder.
Kira sözleşmesi ise 6098 sayılı TBK.’un 299. Maddesinde tanımlanmıştır. Buna göre “Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir”. Kira sözleşmesi, sadece sözleşme konusu şeyin geçici bir süre için karşı tarafa kullanma ve yararlanma hakkını devir borcunu doğurur. Bu kullanma üzerine kiracı bağımsızca kullanma ve yararlanma hakkını kullanır. Kiracı serbest değil ve bağımsızca yararlanma hakkını kullanmıyor ise kira sözleşmesinden sözedilemez.
Dosya içeriğine ve tanık anlatımlarına göre davalının kuaför olarak işlettiği işyeri içinde bulunan mutfak kısmında gelen müşterilere içecek ikramı davacı tarafından sağlanmaktadır. Kira sözleşmesi sunulmamış olup, davacının kiralamadan dolayı kiraladığı yeri bağımsız olarak çalıştırmadığı, davalının müşterilerine hizmet için talimatı altına hareket ederek çalıştığı, kira ilişkisinin unsurlarının bulunmadığı, davacının bağımlı olarak çalıştığı ve arada iş ilişkisi bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece davanın kira ilişkisi olduğu gerekçesi ile reddine karar verilmesi hatalıdır.
Kabule göre de Mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken davanın esastan reddine karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 27.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.