YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/34205
KARAR NO : 2014/27313
KARAR TARİHİ : 19.09.2014

MAHKEMESİ : İSTANBUL 11. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 02/05/2012
NUMARASI : 2009/585-2012/292

DAVA :Taraflar arasındaki, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalılar avukatınca istenilmesi ve davalılardan 1-S.. S.. Deniz İşletmeciliği ve Acentelik A.Ş., 2-S.. Denizcilik A.Ş., 3-P.. Deniz İşletmeciliği ve Acentecilik A.Ş., 4-E.. S.. avukatınca duruşma talep edilmesi üzerine üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.09.2014 Cuma günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalılardan 1-S.. S.. Deniz İşletmeciliği ve Acentelik A.Ş., 2-S.. Denizcilik A.Ş., 3-.. Deniz İşletmeciliği ve Acentecilik A.Ş., 4-E.. S.. adlarına Avukat ile karşı taraf adına Avukat geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, 18/09/1981-16/05/2006 tarihleri arasında davalı şirketlerde gemi kaptanı olarak çalıştığını, aralarında organik bağ bulunduğunu, iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı alacaklarını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı E.. S.., davacının işvereni olmayıp davalı şirketlerden bir kısmının ortağı olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı S.. S.. Deniz işletmeciliği, P.. Deniz İşletmeciliği ve S.. Denizcilik, davalı şirketin pasif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddi gerektiği, şirketin P.. Deniz İşletmeciliği A.Ş. olarak unvan değiştirdiği, davacının bilindiği kadarı ile yabancı bandıralı gemilerde çalıştığı, davacının kaptan olduğunu, yasal anlamda gemi adamı sayılmadığını, kaptan ile işveren arasında hizmet akdinden doğan uyuşmazlıklarda iş mahkemesinin görevli mahkeme olmaması nedeni ile de davanın reddi gerektiğini, davanın zaman aşımı yönünden de reddi gerektiğini, açıklanan nedenlerle davanın reddini savunulmuştur.
Davalı S.. Denizcilik San.ve Tic. A.Ş., davalı ile diğer davalılar arasında hiçbir iş ilişkisi veya ortaklık olmadığını, organik bağ bulunmadığını, iddia edildiği gibi 1981 yılında çalışması olsa dahi zaman aşımı yönünden talep hakkı bulunmadığını, müvekkil şirket ile davacı arasında bir ilişki bulunmadığını, davalı şirketin işveren sıfatı bulunmadığını, husumet yokluğu nedeni ile davanın reddini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalıların iş sözleşmesini feshetmekte haksız olduğu, aralarında organik bağ bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılar temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davalılardan E.. S.. diğer davalılardan S.. S.. Deniz işletmeciliği, P.. Deniz İşletmeciliği ve S.. Denizcilik firmalarının ortağıdır. Davacının çalışması bu şirketlerde gerçekleştiği halde işçilik alacaklarından şirket ortağı olarak sorumlu tutulması hatalıdır.. Mahkemece davalı E.. S.. yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddi gerekir.
3-Davacı, davalılardan S.. Denizcilik San.ve Tic.A.Ş. de 18.09.1981-15.09.1982 tarihleri arasında 11 ay 27 gün çalışmıştır. Davalı S.. Denizcilik ile diğer davalı şirketlerin ortakları aynı kişiler değildir. Yalnızca tüm şirketlerin ticari merkezlerinin aynı adreste yer alması organik bağ için tek başına yeterli değildir. Davacının 25.09.1982 tarihinden sonra davalı S.. Denizcilik de bir çalışması bulunmamaktadır. Mahkemece davalının zamanaşımı savunmasıdaki dikkate alınarak davalı S.. Denizcilik San.ve Tic.A.Ş. yönünden davanın reddi gerekirken kabulü hatalıdır.
4-Deniz İş Kanunu 1. Maddesinin 1. fıkrası uyarınca, bir geminin Deniz İş Kanunu’nun kapsamına girebilmesi için denizlerde, göllerde ve akarsularda çalıştırılması, bu geminin Türk Bayrağı taşıması, geminin yüz ve daha yukarı grostonilatoluk olması gerekir. Maddenin 2. Fıkrasına göre de:
a) Aynı işverene ait gemilerin grostonilatoları toplamı yüz veya daha fazla olduğu takdirde, bu gemilerle, bu gemilerde çalışan ve çalıştıranlar Deniz İş Kanunu hükümlerine tabi olacaklardır.
b) İşverenin çalıştırdığı gemi adamı sayısı beş veya daha fazla bulunduğu takdirde başka bir şart aranmaksızın, başka bir anlatımla geminin grostonilatosuna bakılmaksızın, bu gemi Deniz İş Kanunu kapsamına giren bir işyeri olacaktır.
Gemi yabancı ülke bayrağı taşıyor veya gemi Türk bayraklı olsa dahi yüz grostonalitonluk değilse yada diğer belirtilen istisnai şartları taşımıyor ise bu gemide çalışanlar hakkında Deniz İş Kanunu uygulanamaz. Taşıma işinde çalışan bu gemideki işçiler de 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışında kaldığından, haklarında Borçlar Kanunu hükümleri uygulanır.
Dosya içendeki fesih bildiriminde davacının Deniz İş Kanuna tabi olarak çalıştığı açıkça belirtilmiştir. Yine dosya içindeki iş sözleşmesi ile gemi adamı belgesine göre davacının usta gemici olarak çalıştığı belirtilmiştir.
Davacının 01.05.2002-16.05.2006 tarihleri arasındaki çalışmaları yabancı bayraklı gemilerde gerçekleşmiştir. Bu gemileri işleten firmalar ile davalılar arasında muvazaa bulunduğuna ilişkin dosya içinde bir belge ve bilgi bulunmamaktadır. Davalı S.. S.. Deniz işletmeciliği, P.. Deniz İşletmeciliği ve S.. Denizcilik firmalarının davacının kıdem ve ihbar tazminatından dolayı sorumluluğu 01.05.2002 tarihinden önceki dönemle sınırlıdır. Mahkemece bilirkişi raporu yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak davacının kıdem süresi tespit edilmek suretiyle kıdem ve ihbar tazminatı yeniden hüküm altına alınmalıdır.
SONUÇ:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, davalılardan S.. S.. Deniz İşletmeciliği ve Acentelik A.Ş.,S.. Denizcilik A.Ş., P.. Deniz İşletmeciliği ve Acentecilik A.Ş, E.. S.. yararına takdir edilen 1.100.00 TL.duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 19.09.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.