YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2012/18641
KARAR NO : 2014/20500
KARAR TARİHİ : 19.06.2014

MAHKEMESİ : DÖRTYOL 1. İŞ MAHKEMESİ
TARİHİ : 21/02/2012
NUMARASI : 2009/141-2012/76

DAVA :Davacı, hafta tatili ücreti, genel tatil ücreti, dini ve milli bayram ücreti, fazla çalışma ücreti ile yıllık izin ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi .. tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, itfaiye müdürlüğüne bağlı olarak 24 saat esasına göre çalıştığını, 24 saat çalışmanın ardından 2 gün istirahat ettiğini, itfaiye müdürlüğü çalışanlarının 24 saat çalışıp, 48 saat tatil yapacağı hususunun TİS’in 59/A maddesinde düzenlendiğini, bu durumda davacının 3 günlük çalışmayı 1 günde yaptığından ve ayrıca hafta tatili verilmediğinden yıllık izinler hariç, yılın her günü çalışmış sayıldığını, davacının nöbetinin bayram tatili, hafta tatili ve genel tatil günlerine rastlaması durumunda, görevine devam ettiğini; bayram tatili, hafta tatili ve genel tatil çalışmalarının ücretlerinin davacıya ödenmeyip normal çalışma ücreti ödendiğini iddia ederek hafta tatili, genel tatil, dini ve milli bayram tatili ve fazla mesai ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını istemiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, 24 saat çalışıp 48 saat dinlendiği için hafta tatili, dini ve milli bayramlarda çalışmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar avukatları temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre tarafların aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı işçinin fazla çalışma ücreti isteklerinin kabulüne karar verilmiştir.
Fazla çalışmaların uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır (Yargıtay 9.HD. 11.2.2010 gün 2008/17722 E, 2010/3192 K; Yargıtay, 9.HD. 18.7.2008 gün 2007/25857 E, 2008/20636 K.). Ancak fazla çalışmanın tanık anlatımları yerine yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir.
Davalı işyerinde yürürlükte bulunan TİS 59/A bendinde “ İtfaiye işçisi 24 saat çalışır 48 saat tatil yapar. Çalıştığı günlerde 6 saatte bir saat ara dinlenmesi verilir. Yapılan işin özelliği ve zaruretler nedeniyle ara dinlenmelerinin verilmemesi veya çalışmalara devam edilmesi sebebiyle yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın eksik veya fazlası gözönüne alınmaksızın her ay için işçilere 90 saat fazla çalışma ödemesi % 100 zamlı yapılır.” şeklinde düzenleme mevcuttur.
Somut olayda; fazla çalışma ücreti TİS 59 maddesinin A bendi esas alınarak ayda 90 gün üzerinden davacının izin kullandığı günler mahsup edilerek hesaplanmıştır.Hal böyle olunca Mahkemece takdiri indirime gidilerek fazla çalışma alacağının hüküm altına alınması hatalıdır.
3- Davacı işçinin hafta tatili ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
4857 sayılı İş Kanununun 46 ncı maddesinde, işçinin tatil gününden önce aynı Yasanın 63 üncü maddesine göre belirlenmiş olan iş günlerinde çalışmış olması koşuluyla, yedi günlük zaman dilimi içinde yirmidört saat dinlenme hakkının bulunduğu belirtilmiş, işçinin hafta tatili gününde çalışma karşılığı olmaksızın bir günlük ücrete hak kazanacağı da 46 ncı maddenin ikinci fıkrasında hüküm altına alınmıştır.
Hafta tatili izni kesintisiz en az yirmidört saattir. Bunun altında bir süre haftalık izin verilmesi durumunda, usulüne uygun şekilde hafta tatili izni kullandığından söz edilemez. Hafta tatili bölünerek kullandırılamaz. Buna göre hafta tatilinin yirmidört saatten az olarak kullandırılması halinde hafta tatili hiç kullandırılmamış sayılır.
2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 3 üncü maddesine göre, hafta tatili Pazar günüdür. Bu genel kural mutlak nitelikte olmayıp, hafta tatili izninin Pazar günü dışında da kullandırılması mümkündür.
Hafta tatili gününde çalıştığını iddia eden işçi, norm kuramı uyarınca bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda yer alan hafta tatili ücreti ödemesinin yapıldığı varsayılır. Bordroda ilgili bölümünün boş olması ya da bordronun imza taşımaması halinde, işçi hafta tatilinde çalışma yaptığını her türlü delille ispat edebilir.
Hafta tatillerinde çalışıldığının ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları, yazılı delil niteliğindedir. Ancak, sözü edilen çalışmanın bu tür yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların dinletmiş oldukları tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. Hafta tatili çalışmalarının yazılı delil ya da tanıkla ispatı imkân dahilindedir. İşyerinde çalışma düzenini bilmeyen ve bilmesi mümkün olmayan tanıkların anlatımlarına değer verilemez.
İmzalı ücret bordrolarında hafta tatili ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından daha fazla çalışıldığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin hafta tatili alacağının bordroda görünenden daha fazla olduğu yönünde bir ihtirazi kaydının bulunması halinde, hafta tatili çalışmalarının ispatı her türlü delille yapılabilir. Buna karşın, bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda dahi, işçinin bordroda yazılı olanın dışında hafta tatillerinde çalışmaların yazılı delille kanıtlaması mümkündür. Hafta tatili ücretlerinin tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt yoksa ödenen tutarın dışında hafta tatili çalışması yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerekir.
Yukarıda ilke kararımızda da belirtildiği üzere davacı 24 saat çalışıp kesintisiz 48 saat dinlenme esasına dayalı olarak çalıştığına göre hafta tatili ücretine hak kazanamaz. Anılan isteğin reddi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile hüküm altına alınması hatalıdır.
4- Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacının tüm ulusal bayram genel tatillerde çalıştığı kabul edilerek ulusal bayram genel tatil ücretleri hesaplanmıştır.
Davacı 24 saat çalışıp 48 saat dinlendiğine ve bu çalışma şeklinde ihtilaf bulunmadığına göre tüm ulusal bayram genel tatil günlerinde çalıştığının kabulü de hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenlerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 19.06.2014 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.