YARGITAY KARARI
DAİRE : 9. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2009/49499
KARAR NO : 2012/9407
KARAR TARİHİ : 21.03.2012
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA :Davacı, TİS’nin 66.maddesine göre “spor kesintisi” adı altında kesilen ücret alacağının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.Yerel mahkeme, isteği hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı …’de 1990 yılında işe başladığını ve halen çalıştığını,davalı … ile üyesi bulunduğu … Sendikası arasında imzalanan ve 01/03/2008-28/02/2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinde spor kesintisi adı altında bir düzenleme olduğunu, bu düzenlemeye göre spor kesintisi adı altında bir kesintinin yapılabilmesi için kesinti yapılmadan önce işçilerden muvafakatname alınması gerektiği bu düzenlemeye rağmen davalının muvafakatname almadan spor kesintisi adı altında ücretinden kesinti yaptığını ileri sürerek spor kesintisi adı altında ücretinden yapılan kesintilerin iadesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı, spor kesintisinin kesinti yapılmadan önce davacıdan alınan,muvafakatnameye dayanarak yapıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak,davacıdan “muvakatname” başlığı adı altında imzalı bir belge alındığı ancak bu belgede tarih bulunmadığı dolayısıyla belgenin geçerli olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Taraflar arasındaki uyuşmazlık,davacının üyesi bulunduğu sendika ile davalı … arasında imzalanan ve 01/03/2008-28/02/2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinde düzenlenen spor kesintisi adı altında işçilerin ücretlerinden bir kesinti yapılıp yapılamayacağı,yapılmış ise yapılan bu kesintilerin davacıya iade edilip edilemeyeceği noktasında toplanmaktadır.
Somut olayda, davacının üyesi bulunduğu sendika ile davalı … arasında imzalanan ve 01/03/2008-28/02/2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesinde düzenlenen spor kesintisi adı altında işçilerin ücretlerinden bir kesinti yapıldığı,davacı tarafından yapılan bu kesintilerin iadesinin istendiği anlaşılmıştır.
2821 numaralı Sendikalar Kanununun 2 nci maddesinde, sendikaların işçilerin veya işverenlerin çalışma ilişkilerinde ortak ekonomik ve sosyal hak ve menfaatlerini korumak ve geliştirmek için meydana getirdikleri tüzel kişiliğe sahip kuruluşlar olduğu belirtilmiştir. İşçi sendikaları işveren ile yaptıkları toplu iş sözleşmeleri ile çalışmak karşılığı işçilerin hangi hak ve alacaklardan yararlanacağını düzenlemektedirler. Diğer taraftan sendikalar toplu iş sözleşmesinden yararlanan üyesi olan işçilere sadece haklar sağlayabilirler. 2822 sayılı yasanın 5 inci maddesinde,toplu iş sözleşmelerine kanun veya tüzüklerin emredici hükümlerine aykırı hükümler konulamayacağı açıkça düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından, davacının üyesi bulunduğu sendika ile davalı … arasında imzalanan ve 01/03/2008-28/02/2010 tarihleri arasında yürürlükte bulunan toplu iş sözleşmesinin 66 ncı maddesi hükmü ile toplu iş sözleşmesinin özerkliği kapsamında kural koyma yetkilerinin dışına çıkılmış, yasalarımızın emredici hükümleri danışıklı olarak geçersiz kılınmıştır. Zira,dosya kapsamı ve toplu iş sözleşmesinin hükümleri incelendiğinde işçilere sağlanan ayni ve sosyal yardımlarda bir azalmaya gidilmediği aksine artışlar olduğu bu arada da işçilerin ücretlerinden spor kesintisi adı altında bir kesinti yapıldığı aslında bu kesintinin gerçek anlamda bir kesinti olmadığı toplu iş sözleşmesi ile fazladan yapılan diğer ayni ve sosyal yardımların bir kısmının geri alınmasına yönelik bir düzenleme olduğu bu nedenle bu düzenlemenin danışıklı bir işlem olduğu ve uygulanmasının yasalarımıza aykırı olduğu,danışıklı bu işlemin işçiye bir hak bahşetmeyeceği aksinin kabulü halinde yani yapılan kesintinin işçiye iadesinin kabulü halinde işveren Belediyenin ikinci bir kez zarara uğrayacağı açıktır.
Yukarıda izah olunan nedenlerle spor kesintisi adı altında yapılan kesintilerin davacıya iade edilmesi talebinin reddine karar verilmesi gerekirken kabulü hatalı olup, bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 21/03/2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.