YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4452
KARAR NO : 2023/5256
KARAR TARİHİ : 17.10.2023

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 1979/19 E., 1980/1 K.
KARAR : Davanın kabulüne

Taraflar arasında görülen kadastro tespitine itiraz davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının, davanın tarafı olmayan üçüncü kişi konumundaki … vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine 14.01.2022 tarihli ek kararla, temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
İş bu ek karar, davanın tarafı olmayan üçüncü kişi konumundaki … vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Kadastro sırasında, … ili … ilçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 181 ve 182 parsel … 55,900 ve 51.600 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar, vergi kaydı, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle, 3/12′ şer payı (… evlatları) … ve … ile (… evladı) … adına, 1/12′ şer payı ise (… evlatları) …, … ve … adlarına tespit edildikten sonra; …’un itirazı kadastro komisyonunca kabul edilerek, taşınmazın 72 hisse itibariyle 4/72′ şer hissesi (… evlatları) …, … ve … adına; 12/72 hissesi (… oğlu) … adına, 24/72 hissesi (… kızı) … Kar; 9/18’er hissesi … evlatları … ve … adına ve 6/72 hissesi ise (… kızı) … adına tespit edilmiştir.
2. Davacılar (… oğlu) … , (… evlatları) … ve … dava dilekçelerinde özetle; Kahramanmaraş ili Merkez ilçesi Sarılar Köyü 181 ve 182 parsel … taşınmazların kendi murisleri … ile davalıların murisleri …’ın yarı yarıya zilyet ve tasarrufunda bulunduğunu, kadastro tespitinin adı geçenlerin mirasçıları adına yarı yarıya hisseli olacak şekilde yapılmışken kadastro komisyon kararı ile taşınmazların 72 hisse kabul edilerek kendilerine 24 davalı tarafa ise 48 hisse verilmek suretiyle davalılara fazla tespit yapıldığını, davalılara fazladan verilen 12 hissenin iptaline karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek, komisyon kararının iptali ile ilk tespitteki gibi tescile karar verilmesini istemişlerdir.

II. CEVAP
Davalılar …, … ve … Kar ile … ilk celseye katılarak vermiş oldukları imzalı beyanlarında özetle; taşınmazın yarı hissesinin davacı tarafa, yarı hissesinin de kendilerine ait olduğunu, davacıların iddialarının doğru olduğunu beyan etmişlerdir.

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.05.1980 tarih ve 1979/19 Esas, 1980/1 Karar … kararı ile, dava konusu 181 ve 182 parsel … taşınmazların tarafların anlaşması gereğince 72 hisse kabul edilerek 9′ ardan toplam 36 hissesinin davalılar …, … ve … Kar ile … adlarına; 18 hissesinin davacı … mirasçıları adına; 9’ardan 18 hissesinin ise davacılar … ve … adına tesciline karar verilmiştir.

IV. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen tarih ve numarası belirtilen kararı, davanın tarafı olmayan üçüncü kişi konumundaki … vekili tarafından temyiz edilmiştir.

2. İlk Derece Mahkemesinin 14.01.2022 tarihli ek kararıyla, hükmü temyiz edenin davada taraf sıfatı bulunmadığı gerekçesiyle, temyiz isteminin reddine karar verilmiş ve iş bu ek karar, yine üçüncü kişi konumundaki … vekili tarafından temyiz edilmiştir.

B. Temyiz Sebepleri
Davanın tarafı olmayan üçüncü kişi konumundaki … vekili temyiz dilekçelerinde özetle; müvekkilinin muris olan (… oğlu) … ‘ın da tespit maliki olduğunu ve eldeki davada taraf olmadığı halde ilk derece mahkemesince verilen kararla hissesinin yok sayılarak diğer … mirasçıları olan davacılar … ve … adına tescil kararı verilmesinin isabetsiz olduğunu, ayrıca temyiz isteminin reddine ilişkin ek kararında hatalı olduğunu, zira ilk derece mahkemesi kararı ile müvekkilinin hissesinin ketmedilmesi nedeniyle hükmü temyiz etme haklarınn bulunduğunu belirterek, ek kararın kaldırılmasına ve asıl karar bozularak muris (… oğlu) … ‘ a ait hissenin nazara alınması suretiyle yeniden tescil karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 766 … Tapulama Kanunu, 3402 … Kadastro Kanunu (3402 … Kanun),
3. Değerlendirme
1. İlk Daerece Mahkemesinin ek kararıyla, hükmü temyiz eden …’ ın davada taraf olmadığı gerekçesiyle temyiz talebinin reddine karar verilmiştir.
Kural olarak hükmü temyiz yetkisi davanın taraflarına aittir. Ancak, davanın tarafı olmamakla beraber hükümle açıkça aleyhine hukuki bir durum yaratılmış olanların da hükmü temyizde hukuki yararları bulunmaktadır.
Somut olayda; hükmü temyiz eden …, çekişmeli taşınmazlarda, kadastro komisyon kararıyla lehine tespit yapılan maliklerden (… evladı) … mirasçısı olduğu ve ilk derece mahkemesinin asıl kararıyla aleyhine hukuki bir durum yaratılmış olması nedeniyle hükmü temyiz etmekte hukuki yararı bulunduğu anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesinin 14.01.2022 tarihli ek kararının bozularak ortadan kaldırılmasına karar verilerek, asıl karara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine geçilmiştir.
2. Hükmü temyiz eden üçüncü kişi … vekilinin, ilk derece mahkemesinin 09.05.1980 tarihli asıl hükmüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde; çekişmeli taşınmazlar, kadastro komisyon kararıyla, 72 hisse itibariyle 4/72′ şer hissesi (… evlatları) …, … ve … adına, 12/72 hissesi (… oğlu) … adına, 24/72 hissesi (… kızı) … Kar adına, 9/18′ er hissesi … evlatları … ve … adına, 6/72 hissesi ise (… kızı) … adına tespit edildikten sonra, davacılardan (… oğlu) … ile (… evlatları) … ve … , kadastro komisyon tespit maliklerinden (… evladı) … dışındaki tespit maliklerine husumet yönelterek dava açmışlardır. Buna göre, adı geçen davacıların, hükmü temyiz eden …’ ın murisi (… evladı) … ‘ın kadastro komisyon kararı ile tespit edilen 4/72 hissesine yönelik olarak açılmış bir davalarının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ne var ki; İlk Derece Mahkemesince, hükmü temyiz eden …’ ın murisi (… evladı) … ‘ın kadastro komisyon kararı ile tespit edilen hissesine yönelik olarak açılmış bir dava bulunmadığı halde, davanın tarafları olan tespit malikleri ve mirasçılarının mahkeme huzurunda 09.05.1980 tarihli celsede verdikleri beyanlar dikkate alınarak, kadastro komisyon kararı ile çekişmeli taşınmazlarda 4/72 hisse maliki olan (… evladı) … ‘ın hissesini ketmedecek şekilde hüküm kurulmuştur.
3. Hal böyle olunca; çekişmeli taşınmazların kadastro tespit tutanaklarının 22.07.1981 tarihinde kesinleştirilerek tapu müdürlüğüne gönderildiği anlaşıldığından, İlk Derece Mahkemesince öncelikle, çekişmeli taşınmazların temyiz incelemesine konu iş dosyada verilen karar sonucu sonucu oluşan ilk tapu kaydı ile bu kaydın tedavüllerini gösterir ve takibe imkan verir tapu kayıtları ve tapu kütük sayfaları getirtilip dosya arasına konulmalı; çekişmeli taşınmazların kadastro komisyon tespit malikleri, ölmüş olmaları halinde ise mirasçıları, çekişmeli taşınmazların belirtilen kişiler haricinde satış, devir gibi nedenlerle varsa güncel tapu malikleri ile kadastro komisyon kararı ile 4/72 hisse maliki olan (… evladı) … ‘ın tüm mirasçıları davaya dahil edilerek taraf teşkili (koşulu) sağlanmalı; bundan sonra, taraflardan iddia ve savunmaları sorulup, bildirmeleri halinde delilleri toplanmalı ve akabinde toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
4. İlk Derece Mahkemesince, bu hususlar gözden kaçırılarak, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun bulunmadığından, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
V. KARAR
Hükmü temyiz eden üçüncü kişi … vekilinin temyiz itirazlarının yukarıda (IV.C.3.1) nolu bentte yazılı nedenlerle kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 14.01.2022 tarihli EK KARARININ BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
Hükmü temyiz eden üçüncü kişi … vekilinin temyiz itirazlarının yukarıda (IV.C.3.2.3) nolu bentte yazılı nedenlerle kabulü ile İlk Derece Mahkemesinin 09.05.1980 tarih ve 1979/19 Esas, 1980/1 Karar … esasa ilişkin kararının, 6100 … Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi yollaması ile 1086 … Kanun’un 428 inci maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine,
1086 … Kanun’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
17.10.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.