YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/4315
KARAR NO : 2023/5597
KARAR TARİHİ : 26.10.2023
MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2023/16 E., 2023/12 K.
KARAR : Davanın karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasındaki kadastro tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonunda Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Kadastro sırasında … ili … ilçesi … Mahallesi çalışma alanında bulunan 172 ada 35, 36, 43 ve 334 ada 1 parsel … muhtelif yüzölçümdeki taşınmazlar … Paşa Vakfına ait 1228 tarihli vakfiye hudutnamesinin kapsamında kalmakta olup, vakıf mallarının kazandırıcı zaman aşımı zilyetliği ile iktisaplarının mümkün bulunmadığı belirtilerek … Paşa Vakfı adına tespit edilmiştir.
2.Davacı … dava dilekçesinde, çekişmeli taşınmazların vakıf malı olmayıp, dedesinden babasına, babasından da kendisine kaldığını, 50 – 60 yılı aşkın süredir zilyetliklerinde olduğunu ileri sürerek taşınmazların kadastro tespitinin iptali ile adına tescilini istemiştir.
3.Davacı Orman İdaresi müdahale dilekçesinde, çekişmeli 334 ada 1 parsel … taşınmazın evveliyatının orman olduğunu ileri sürerek davaya katılmıştır.
II. CEVAP
Davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Bölge Müdürlüğü vekili cevap dilekçesinde; çekişmeli taşınmazların … Paşa vakfına ait olup, vakfıye kapsamında kaldığını, vakfiye sınırlarının 1/25000 ölçekli haritada yer aldığını, vakıf mallarının zilyetlikle iktisabı mümkün olmayıp, kazandırıcı zaman aşımı zilyetliği ile edinim koşulları bulunmadığını ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 13.06.2012 tarihli ve 2007/1470 Esas, 2012/59 Karar … kararı ile çekişmeli taşınmazların vakfiye hudutnamesinin kapsamında kalmadığı ve 172 ada 35, 36 ve 43 parsel … taşınmazlarda davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği, 334 ada 1 parsel … taşınmazın ise orman niteliğinde olduğu gerekçesi ile davacı …’nın davasının kısmen kabulüne, müdahil davacı Orman İdaresinin davasının kabulüne, çekişmeli taşınmazların kadastro tespitlerinin iptali ile 172 ada 35, 36 ve 43 parsel … taşınmazların …; 334 ada 1 parsel … taşınmazın ise “orman” vasfı ile Hazine adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 20 nci Hukuk Dairesinin 05.03.2013 tarihli ve 2012/13631 Esas, 2013/2311 Karar … kararıyla; çekişmeli 334 ada 1 parsel … taşınmaz yönünden davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün onanmasına, 172 ada 35, 36 ve 43 parsel … taşınmazlar yönünden ise İlk Derece Mahkemesince yapılan uygulamada … Paşa Vakfına ait hudutnamenin çekişmeli taşınmazları kapsamadığının belirlendiği gibi dosya içerisinde bulunan Kavak Asliye Hukuk Mahkemesinin 1973/128 Esas, 1991/318 Karar … dosyasında Vakıflar Genel Müdürlüğünün vakfiye kapsamında kaldığı iddiasıyla açtığı tescil davasında, dava edilen taşınmazların bu yerlere ilişkin vakfiye kapsamı belirlenemediğinden davasının reddine karar verildiği, bu kararın Yargıtay 8 inci Hukuk Dairesince onanarak kesinleştiği, dolayısı ile dava konusu taşınmazların bu haliyle söz konusu vakfiye kapsamında kalmadığının anlaşıldığı ve bu hususun İlk Derece Mahkemesinin de kabulünde olduğu, öte yandan hükme dayanak alınan Prof. Dr. … , Prof. Dr. … ve Doç. Dr. … tarafından hazırlanan müşterek rapor içeriği dikkate alındığında, çekişmeli taşınmazların bu vakfiye kapsamında kaldığı kabul edilse dahi, üzerinde vakfa ait cami, medrese, yapı, kalıntı bulunmayan gayri sahih nitelikteki vakıf arazilerinin Devlete ait miri arazi niteliğinde olması nedeniyle vakıf kullanımında olmayan bu nitelikteki taşınmazların zilyetlikle kazanılmasının mümkün olduğu ancak somut olayda, çekişmeli taşınmazlara ilişkin olarak … ile gerçek kişiler arasında düzenlenmiş kira sözleşmeleri sunulduğu halde, İlk Derece Mahkemesince bu sözleşmelerin uygulanmadığı, bu kapsamda dava konusu taşınmazlara ait olup olmadıkları, ait ise kiralayan gerçek kişiler ile davacı taraf arasında akdi, fiili ve irsî irtibat olup olmadığı, halefiyet yoluyla bu kişileri bağlayıp bağlamayacağının değerlendirilmediği, ayrıca, raporu hükme esas alınan ziraat bilirkişi raporlarında çekişmeli taşınmazların eğimi belirtilip, ekili veya ekili olmadığı bildirildikten sonra bir kısım taşınmazlar yönünden “davalı parselde kadimden beridir tarımsal faaliyette bulunulmadığı toprak profil derinliğinin pulluk tabakasının daha üstünde olduğundan, profilin bitki üretimi ve gelişimi için yeterli düzeyde bulunmamasından anlaşılmaktadır”, bir kısım taşınmaz için ise “davalı parselde kadimden beridir tarımsal faaliyette bulunulduğu toprak profil derinliğinin pulluk tabakasının daha altında olduğundan, profilin bitki üretimi ve gelişimi için yeterli düzeyde bulunmasından anlaşılmaktadır” denilip, sonuç kısmında ise “dava konusu parsellerin tarım arazisi olarak kullanıldıkları ve halen ekilip biçildikleri kanaatine varıldığı” bildirildiğine göre bu haliyle ziraat bilirkişi raporunun çekişmeli taşınmazların niteliği konusunda yetersiz olduğu halde bu rapor ile yetinildiği açıklanarak İlk Derece Mahkemesince davalı … Müdürlüğüne çekişmeli taşınmazlarla ilgili tüm kira sözleşmeleri, kira bedelleri ödenmiş ise makbuzları ile kiraya ilişkin tüm belgeleri sunmak üzere süre verilmesi, daha sonra yerel bilirkişiler, tutanak bilirkişileri, taraf tanıkları, ziraat mühendisi bilirkişi ile teknik bilirkişinin katılımı ile keşif yapılması, ibraz edilen kira sözleşmelerinin yerel bilirkişi yardımı, uzman bilirkişi eliyle yerine uygulanması, mahalli bilirkişi ve tanıklardan zilyetliğin ne zaman başladığı, kaç yıl, ne şekilde devam ettiği sorulup, kesin tarih ve olgulara dayalı, açık yanıtlar alınıp; tespit tarihine kadar davacı taraf yararına zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi, ziraat mühendisi bilirkişiden taşınmazların zilyetlikle kazanılabilecek kültür arazisi olup olmadığı yönünde rapor alınması, bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gereğine değinilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B.İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile çekişmeli taşınmazların vakıfname hudutları kapsamında kaldığının beyan ve bilirkişi raporları ile belirlendiği, ancak sözü edilen vakfın niteliği gözetildiğinde, taşınmazların zilyetlikle iktisabının mümkün olduğu ve davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne, çekişmeli 172 ada 35, 36, 43 ve 334 ada 1 parsel … taşınmazların kadastro tespitinin iptali ile … adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1.İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Dairenin 07.04.2022 tarihli ve 2022/1339 Esas, 2022/3468 Karar … kararıyla çekişmeli 172 ada 35, 36 ve 43 parsel … taşınmazlar yönünden dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına ve uyulan bozma ilâmında açıklandığı üzere işlem yapılıp sonucu dairesinde hüküm tesis edildiğine göre bu taşınmazlara yönelik temyiz itirazları yerinde olmadığı açıklanarak, bu taşınmazlara ilişkin hükmün onanmasına, 334 ada 1 parsel … taşınmaz yönünden ise bozma ilamı öncesinde Kavak Kadastro Mahkemesinin 2007/1470 Esas, 2012/59 Karar … kararı ile, davacı …’nın bu taşınmaza yönelik davasının reddine, davacı Orman İdaresi’nin davasının ise kabulüne ve çekişmeli taşınmazın “orman” vasfıyla Hazine adına tesciline karar verildiği, iş bu kararın … tarafından temyiz edilmeyip, davalı … tarafından temyiz edildiği ve sözü edilen taşınmaza yönelik hükmün Yargıtay (Kapatılan) 20 nci Hukuk Dairesinin 05.03.2013 tarihli ve 2012/13631 Esas, 2013/2311 Karar … kararı ile “onanmasına” karar verildiğinin anlaşıldığı, dolayısı ile bu taşınmaza yönelik önceki tarihli hükmün kesinleştiği, buna karşın önceki hükümle çekişmeli taşınmaza yönelik karar kesinleştiği halde, İlk Derece Mahkemesince bu husus göz ardı edilerek çekişmeli taşınmaza yönelik davacı …’nın davasının kabulü ile taşınmazın bu kişi adına tesciline karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
D.İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın konusuz kalması nedeniyle esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, çekişmeli 334 ada 1 parsel … taşınmazın Yargıtay 20 inci Hukuk Dairesinin 05.03.2013 tarihli ve 2012/13631 Esas, 2013/2311 karar … ilamı ile onanmasına karar verildiği anlaşıldığından bu parsel yönünden karar verilmesine yer olmadığına, çekişmeli 172 ada 35, 36 ve 43 parsel … taşınmazların Yargıtay 8 inci Hukuk Dairesinin 07.04.2022 tarihli ve 2022/1339 Esas, 2022/3468 Karar … ilamı ile onanmasına karar verildiği anlaşıldığından bu parseller yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekili temyiz başvuru dilekçesinde, … Paşa vakfının sahih vakıf olduğunu ve vakıf mallarının kazandırıcı zaman aşımı zilyetliği ile kazanılmasının mümkün bulunmadığını, karar verilmesine yer olmadığına karar verildiği halde yargılama giderlerinin üzerilerinde bırakıldığını ileri sürerek ve resen dikkate alınacak sebeplerle hükmün bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, çekişmeli taşınmazların tespit maliki … Paşa Vakfının hukuki niteliğinin ne olduğu, dayandığı vakfiye kaydı ya da hudutnamenin taşınmazları kapsayıp kapsamadığı, bu kapsamda taşınmazların zilyetlikle kazanılıp kazanılamayacağı ve taşınmazlar zilyetlikle iktisaba elverişli yerlerden ise zilyetlikle kazanım koşullarının davacı taraf yararına gerçekleşip gerçekleşmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 3402 … Kadastro Kanunu’nun (3402 … Kanun) 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, yapılan yargılama ve uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirmesine, uyulan bozma ilamı doğrultusunda hüküm verildiğine ve 6100 … Kanun’un Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerin biri de bulunmadığına göre, uyulan bozma ilamında ve İlk Derece Mahkemesi kararında yazılı gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı … Müdürlüğüne İzafeten Samsun Vakıflar Bölge Müdürlüğü vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
179,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 89,95 TL’nin temyiz eden davalı … Müdürlüğünden alınmasına,
1086 … Kanun’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yoluna başvurulabileceğine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
26.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.