YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/3861
KARAR NO : 2023/6030
KARAR TARİHİ : 09.11.2023
…
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/79 E., 2023/483 K.
…
…
…
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Diyarbakır 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/458 E., 2022/398 K.
Taraflar arasındaki nafaka ve giysi yardımı almaya müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın, davalı…Vakıf vekili ile davalı … vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalılardan … vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılar …,…,…’in üst soyları vakıf evladı olan …’den dolayı Diyarbakır’da kurulu … Vakfı’ndan nafaka ve giysi yardımı almaya müstahak vakıf evladı olduklarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı … vekili cevap dilekçesinde, davaya konu vakfın, mülhak vakıf olduğunu, davaya konu vakfın vakfiyesi incelendiğinde batın tertibi üzere erkek evlada pay verilmek üzere şart konulduğunu, Cumhuriyet öncesi vakıfların vakfiyelerinde çok çeşitli evlat ve galle fazlasına ilişkin hükümler bulunabildiğini, vakıf gelirlerinin şart ve tahsis edildiği hizmetlerin yerine getirilmesinden sonra arta kalan gelir fazlasına çocuklarım ve çocuklarımın çocukları, kuşaktan kuşağa erkek ve kız çocukları alabilir denilerek batın şartı getirildiğini, kuşaktan kuşağa denilerek üst batın da bir evlat mevcutken alt batındakinin galleden yararlanamayacağı anlamına gelen kuşaktan kuşağa kelimesi kullanıldığını, davacıların vakıf evladı olduğu ile ilgili iddiaları konusunda davasını kanıtlamasına; aksi halde davasının reddini savunmuştur.
2. Davalı…Vakıf vekili cevap dilekçesinde; davacıların vakfın ölmüş erkek evladının kız çocukları olduğunu, babaları … öldüğü sırada ön batında yer almadığından gale alamadığını, ön batında yer almayan erkek veya kız evlat olsun batın tertibi taşıyan davalı Vakfın gallesinden ve diğer unsurlarından yararlanamayacağını, vakfiye uyarınca ön batında yer alan erkek evlatların vakfın gelirinden eşit oranda yararlandığını, ön batında yer alan kız evlatları ise vakıf gelirinden nafaka ve giyim yardımı adı altında yararlandıklarını, davacıların ön batındaki kız evlatlar olmadığı için nafaka ve giyim yardımından da yararlanamayacağını, yasal dayanaktan yoksun davanın reddini savunulmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı iledavanın, davacılar … … ve …’in … Vakfının nafaka ve giysi yardımı almaya müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine yönelik olduğu, bu kapsamda alınan bilirkişi raporunda, davacıların dava konusu vakfın, nafaka ve giysi yardımı almaya müstehak vakıf evladı olduklarının tespit olunduğu, hükme esas bilirkişi raporunun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olduğu gerekçesi ile ” davanın kabulü ile; davacıların … Vakfının nafaka ve giysi yardımı almaya müstehak evlatları olduklarının tespitine,” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … vekili ile davalı…Vakıf vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı … vekili istinaf başvuru dilekçesinde; eksik incelemeye dayalı karar verildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, sunulan ve resen dikkate alınacak sebeplerle eksik inceleme nedeni ile verilen kararın kaldırılarak davanın reddi istenmiştir.
2. Davalı…Vakıf vekili istinaf başvuru dilekçesinde; davacıların vakfın birinci batın erkek evladının kız çocuğu olup olmadığının belirlenmesini, birinci batın erkek evladının kız çocuğu olmadığı anlaşılması halinde davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, vakfın, kararda da belirtildiği üzere muaraza çıkarmadığını ve davanın niteliğinin tespit davası olmasından ötürü davalı vakıf aleyhine yargılama giderlerine hükmedilemeyeceğini, verilen karar usule ve yasaya uygun olduğunu, ancak diğer davalı …’nün yanında zorunlu taraf olduğundan ve kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden lehine vekalet ücreti takdir edilmesi gerektiğini gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu vakfın birden fazla vakfiyesinin bulunduğu, vakfiyelerdeki ifadeler bir bütün olarak değerlendirildiğinde, batın şartının erkek evlat için öngörüldüğü, erkek evladın kız çocukları için şart koşulan giyim ve nafaka yardımı için batın şartının bulunmadığı, davacıların erkek evlat soyundan gelen kız evlat oldukları, Diyarbakır Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.04.1944 tarihli, 1944/391 Esas, 1944/202 Karar … kararı ile davacıların dedeleri …’in babası …’in adı geçen Vakfın galleye müstehak vakıf evladı olduğunun tespit edildiği, davacıların dedelerinin babasının vakıf evladı olduğuna ilişkin mahkeme kararı, nüfus kayıtları ve vakfiyedeki hükümler, bilirkişi raporu ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde vakfeden ile davacılar arasında soy bağı ilişkisinin kanıtlandığı gerekçesi ile davalı vekillerinin yerinde olmayan istinaf başvurularının 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 353/(1)-b.1 maddesi gereğince ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir .
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı … vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı … vekili temyiz dilekçesinde, istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, mülhak vakfın vakfiyelerinde kız evlada şart koşulan nafaka ile giysi yardımını almaya yönelik tespit kararı verilmesi istemine ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacıların vakfın erkek evladının soyundan gelen kız evlat olup olmadıkları ile kız evlatları için batın şartı olup olmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 … Vakıflar Kanunu’nun (5737 … Kanun) 3, 6 ve 76 ncı maddeleri, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar … Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kurallarına, 6100 … Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de bulunmadığına göre, İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı … vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR :
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 … Kanun’un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
179,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 89,95 TL’nin temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
…