YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/364
KARAR NO : 2023/5982
KARAR TARİHİ : 08.11.2023
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1838 E., 2022/1949 K.
…
…
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : … Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/142 E., 2019/301 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen kullanım kadastrosuna itiraz davasında Bölge Adliye Mahkemesince verilen karar, yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce bozulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda, istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, dahili davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
1. … ili … ilçesi … Mahallesi çalışma alanında yapılan kullanım kadastrosu sonucunda, 120 ada 26 parsel … 417,18 m2 yüz ölçümündeki taşınmaz, beyanlar hanesine, “6831 … Orman Yasa’sı 2/B maddesi uyarınca Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmıştır ve iş bu taşınmaz bahçe ve üzerindeki 1 ve 2 katlı bina …’in kullanımındadır.” şerhi verilerek, bahçe vasfıyla, Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
2. Davacı … dava dilekçesinde; … ili …,… parsel … taşınmazı davalı … ile birlikte 1988 yılında 1/2 hisse olarak satın aldıklarını, 417.18 metrekarelik taşınmazın yarısının kendisinin olması gerekirken davalının bu yerin tamamını kendi üzerine yazdırdığını ileri sürerek, taşınmazın 1/2 hissenin davalı adına olan kaydın iptaline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı … cevabında; davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.07.2019 tarih ve 2016/142 Esas, 2019/301 Karar … kararıyla; davanın kısmen kabulüne, … ili …,… ada 26 parsel … dava konusu taşınmazın beyanlar hanesindeki “işbu taşınmaz bahçe ve üzerindeki bir ve iki katlı bina …’in kullanımındadır” şeklindeki kullanım şerhinin iptali ile “işbu taşınmazın 130 metrekarelik kısmı …’ın, 287,18 metrekarelik kısmı ise …’in fiili kullanımındadır” şeklinde şerh verilmesine, fazlaya dair istemin reddine, dava konusu taşınmazın tapu kaydında olduğu gibi Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararına karşı dahili davalı Hazine vekili ve katılma yolu ile davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 20.05.2021 tarih ve 2021/568 Esas, 2021/1131 Karar … kararıyla; davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, dahili davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile … Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.07.2019 tarihli ve 2016/142 Esas, 2019/301 Karar … kararının 6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 353/(1)-b.2 nci maddesi gereğince kaldırılmasına, dava konusu taşınmazın devri sağlanmamış ise de idarece yapılan satış işlemi iptal edilmediğinden davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen 20.05.2021 tarih ve 2021/568 Esas, 2021/1131 Karar … kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Temyiz incelemesi neticesinde, Dairemizin 18.05.2022 tarih ve 2021/16583 Esas, 2022/4691 Karar … ilamı ile, “… somut olayda, her ne kadar … Bölge Adliye Mahkemesince, taşınmazın devri sağlanmamış ise de idare tarafından dava konusu taşınmazın satış sözleşmesinin yapıldığı ve idarece yapılan satış işlemi de iptal edilmediği gerekçesi ile ilk derece mahkemesi tarafından verilen kabul kararı kaldırılarak, davanın usulden reddine karar verilmiş ise de bu görüşe katılma olanağının bulunmadığı, şöyle ki, 4721 … TMK’nin 705/1. maddesi; “Taşınmaz mülkiyetinin kazanılması tescille olur. Miras, mahkeme kararı, cebri icra, işgal, kamulaştırma halleri ile kanunda öngörülen diğer hallerde mülkiyet tescilden önce kazanılır. Ancak bu hallerde malikin tasarruf işlemleri yapabilmesi, mülkiyetin tapu kütüğüne tescil edilmiş olmasına bağlıdır.” hükmünü amir olup, bahsi geçen madde uyarınca, taşınmaz mülkiyetinin kazanılması için tapu kütüğüne tescil şart olduğundan, idarece satış sözleşmesi yapılmış olması davanın dinlenme olanağını ortadan kaldırmayacağından, Bölge Adliye Mahkemesince, tarafların iddia ve savunmaları çerçevesinde toplanmış delillere göre işin esasının incelenmesi gerekirken, davanın usulden reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu” gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma İlamına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, somut olayda, iddia, savunma, mahallinde yapılan keşif, tanık beyanları ve dosya kapsamına göre, davacının davalı gerçek kişi lehine şerh verilen taşınmazın keşfen belirlenen bölümünde tespit tarihi itibariyle kullanımının bulunduğu saptandığına göre, İlk Derece Mahkemesince yazılı gerekçeyle kısmen kabul kararı verilmiş olmasında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile dahili davalı Hazine vekili ve davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, dahili davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Dahili davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; bilirkişi raporunun eksik olduğunu, eksik inceleme ile karar verildiğini, davada zorunlu olarak yer almaları nedeni ile vekalet ücretinden sorumlu tutulmamaları gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kullanım kadastrosu kesinleşerek tapuya tescil edilen taşınmazın uyuşmazlık konusu kısmının zilyetlik hukuksal nedenine dayanılarak, zilyetliğin tespiti ve şerhin düzeltilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 … Kanun’un 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 3402 … Kadastro Kanunu’nun (3402 … Kanun) Ek-4 üncü maddesi, 6292 … Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun’un (6292 … Kanun) 6 ncı maddesi, 4721 … Türk Medeni Kanunu (4721 … Kanun),
3. Değerlendirme
1. 6100 … Kanun’un 353/(1)-b maddesinde yer alan “b) Aşağıdaki durumlarda davanın esasıyla ilgili olarak; 1) İncelenen mahkeme kararının usul veya esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığı takdirde başvurunun esastan reddine, 2) Yargılamada eksiklik bulunmamakla beraber, kanunun olaya uygulanmasında hata edilip de yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde veya kararın gerekçesinde hata edilmiş ise düzelterek yeniden esas hakkında, 3) Yargılamada bulunan eksiklikler duruşma yapılmaksızın tamamlanacak nitelikte ise bunların tamamlanmasından sonra yeniden esas hakkında, duruşma yapılmadan karar verilir” düzenlemesi uyarınca, Bölge Adliye Mahkemeleri, bir yandan hukuki denetim yapan mahkemeler iken diğer yandan da vakıa incelemesi yapan mahkemelerdir.
İlk Derece Mahkemelerince yapılan vakıa incelemesi, Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yerinde bulunmadığı takdirde İlk Derece Mahkemesi kararı bütünüyle ortadan kaldırılmalı ve infazda tereddüt oluşturmayacak şekilde yeniden bir hüküm kurulmalıdır. Aksi halde, aynı dosyada infazı kabil birden fazla kararın ortaya çıkması tehlikesine ve buna bağlı olarak, 6100 … Kanun’un 297 nci ile 359 uncu maddelerine aykırı olarak infazda tereddüte sebebiyet verilebilecektir.
Somut olayda; … Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesinin 02.07.2019 tarih ve 2016/142 Esas, 2029/301 Karar … davanın kısmen kabulüne ilişkin kararı, istinaf incelemesi neticesinde, … Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 20.05.2021 tarih ve 2021/568 Esas, 2021/1131 Karar … ilamıyla kaldırılmış ve yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karar, davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemizce, yukarıda açıklanan gerekçelerle bozulmuş ve Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bozma ilamına uyularak yapılan inceleme sonunda bu kez istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi’nce verilen bu kararın 6100 … Kanun’un 297 nci ile 359 uncu maddelerine aykırı olduğu ortadadır.
Şöyle ki; İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm ortadan kalktığından, Dairemizin bozma ilamı sonrası Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak istinaf incelemesi sonucu, tüm talepler hakkında yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmekle yetinilip, yeniden hüküm kurulmamış olması usule ve yasal düzenlemelere uygun bulunmamaktadır.
2. Hal böyle olunca; Bölge Adliye Mahkemesince, anılan yasal düzenlemelere aykırı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden, hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Bozma nedenine göre, dahili davalı Hazine vekilinin sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi
…