YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/246
KARAR NO : 2023/5642
KARAR TARİHİ : 30.10.2023
MAHKEMESİ : Bursa Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1601 E., 2022/1457 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : … 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/437 E., 2020/408 K.
Taraflar arasındaki 6292 … Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun (6292 … Kanun) kapsamında yapılan ve reddedilen iade başvurusu nedeniyle tapu iptali ve tescil olmadığı takdirde bedelin iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Kullanım kadastrosu sonucu, … ili … ilçesi … Köyü çalışma alanında bulunan Yalı Mevkii 988 ada 14 parsel … taşınmaz üzerindeki binanın bağımsız bölümlerinden 2 nci kat 3 numaralı meskenin beyanlar hanesine, 6831 … Orman Kanunu’ nun (6831 … Kanun) 2/B maddesi uyarınca orman sınırları dışarısına çıkarıldığı ve 1/2 hissesinin … ve 1/2 hissesinin ise Nilüfer …’ in kullanımında olduğu şerhi verilerek, 03.09.2010 tarihinde Hazine adına hükmen tescil edilmiştir.
2. Davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; … ili … ilçesi … Köyü Yalı Mevkii 988 ada 14 parsel üzerinde kayıtlı binanın bağımsız bölümlerinden 2 nci kat 3 numaralı meskene müvekkili olan davacının yarı yarıya malik olduğunu, taşınmaza ilişkin … 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2004/681 Esas ve 2005/151 Karar … kararıyla 6831 … Kanun’ un 2/B maddesi gereğince tapu kaydının iptal edilerek Hazine adına tescilinin yapılması yönünde karar verildiğini, daha sonra davacının, 6292 … Kanun kapsamında taşınmazın bedelsiz olarak devredilmesi için … Mal Müdürlüğüne 03.08.2018 tarihinde başvuruda bulunduğunu, başvuruya verilen cevapta 6292 … Kanun’un 7 nci maddesinin birinci fıkrasında ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten 19.04.2012 itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması halinde, bedelsiz olarak önceki kayıtlı maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir denildiği, belirtilen süre içerisinde idareye başvurmayan ilgililerin bu süre sonunda haklarının sona erdiği, bu kişilerin idareden başkaca talepte bulunamayacakları, hak ve tazminat talep edemeyecekleri ve dava açamayacakları belirtilerek söz konusu taşınmaz için iade başvurusu geçmiş olup başvurunun geçersiz olduğunun ve iadesinin mümkün olmadığının bildirildiğini, oysa ki 26.04.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 6292 … Kanun’un 6 ncı maddesinde başvuru süresinin 01.03.2014 tarihi itibari ile 6 ay uzatıldığını, bu Kanuna göre başvuru yapmayanların başvuru süresinin 30.11.2018 tarihine kadar uzatıldığının bildirildiğini, … Mal Müdürlüğünün taşınmaz hakkındaki kararının 6292 … Kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile dava konusu … ili … ilçesi … Köyü Yalı Mevkii 988 ada 14 parsel üzerinde kayıtlı binanın bağımsız bölümlerinden ikinci kat 3 numaralı meskenin davacıya ait 1/2 hissesinin tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline ya da bedelinin iadesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı … Defterdarlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın haksız ve mesnetsiz olarak açıldığını ve reddinin gerektiğini, dava süresinde açılmadığından zamanaşımı nedeniyle davanın reddinin gerektiğini, ayrıca davanın … Defterdarlığına yöneltilemeyeceğini bu nedenle husumet nedeniyle de reddinin gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, ilgililerin 6292 … Kanun’ un 7 nci maddesine göre taleplerine idarece değerlendirme ve araştırma yapılarak karar verilmesi gerekmekte olup, idarenin yetki ve tasarrufunda olan bir konunun yargısal faaliyet alanı 2577 … İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (2577 … Kanun) 2 nci maddesi kapsamında kaldığı, menfaatleri ihlal edilenlerce açılacak davaların İdare Mahkemesinde açılması gerektiği (Danıştay 8. Dairesinin 07.11.2014 tarih ve 2014/6630 Esas, 2014/8309 Karar … kararı) gerekçesiyle, davacının davasının yargı yolu yönünden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararına karşı davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; davacının yarı yarıya maliki olduğu taşınmaz bedelsiz olarak davacıya iade edilmediği gibi taşınmazın bedelinin de ödenmediğini, kamu yararı ile mülkiyet hakkından kısmen veya tamamen yoksun bırakılan kişinin hakkı arasında makul, kabul edilebilir, hak ve adalet dengesini sağlayacak bir oranın kurulması asıl olup, dava konusu taşınmazın orman olarak sınırlandırılması ile malikin mülkiyet ve tasarruf imkanının ortadan kaldırıldığını, tapu kaydı incelendiğinde davacının taşınmazı satın alarak malik olduklarının ve taşınmaz üzerinde herhangi şerh kaydının bulunmadığının görüleceğini, dosyadaki tebligatların davacı ve diğer hissedar olan eski eşine ne şekilde yapıldığının bilinmediğini, bu konuda bir bildirimde yapılmadığını, 4721 … Türk Medeni Kanunu’nun (4721 … Kanun) 1007 nci maddesinde özel bir düzenleme bulunmadığından, Hazineye karşı açılacak tapu sicilinin tutulmasından kaynaklı tazminat davalarında da Asliye Hukuk Mahkemelerinin görevli olduğunu bildirerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, incelenen dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye göre, davacının davasının yargı yolu dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesinde usûl ve yasaya aykırı bir durum bulunmadığı anlaşıldığından bahisle, davacının yerinde görülmeyen istinaf istemlerinin reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçelerle ve re’sen belirlenecek nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, 6292 … Kanun kapsamında yapılan ve reddedilen bedelsiz iade başvurusu nedeniyle tapu kaydının iptali olmadığı takdirde bedelin iadesi talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 6292 … Kanun’un 7 inci maddeleri,
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçeye, 6100 … Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri bulunmadığına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 … Kanun’un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
80,70 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 189,15 TL’nin temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.