YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1975
KARAR NO : 2023/3397
KARAR TARİHİ : 31.05.2023
İNCELENEN KARARIN :
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi
KARAR : Davanın usulden reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : Antalya 6. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen tapu iptali ve tescil davasında Bölge Adliye Mahkemesi tarafından verilen karar, yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce bozulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın yargı yolu dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Kadastro sırasında, Antalya ili … ilçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 533 parsel sayılı 1.319,00 metrekare (uygulama kadastrosu sonucunda … ilçesi … Mahallesi 28120 ada 3 parsel sayılı 1.307,35 m2) yüzölçümündeki taşınmaz, vergi kaydı, taksim, ifraz, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenleriyle … adına tespit ve 19.02.1992 tarihinde tescil edildikten sonra, Hazinenin açtığı dava sonucunda Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 15.11.1995 tarih ve 1995/249 Esas, 1995/874 Karar sayılı kararıyla 27.01.1997 tarihinde Hazine adına tapuya tescil edilmiştir.
2. Davacı … Ağırca vekili dava dilekçesinde; Antalya ili … ilçesi … Köyü 533 parsel (uygulama kadastrosu sonucunda … ilçesi … Mahallesi 28120 ada 3 parsel) sayılı taşınmazın evveliyatında tapuda müvekkili olan davacı adına kayıtlı olduğunu, 6292 sayılı Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi İle Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun (6292 Sayılı Kanun) uyarınca davacının iade hakkının bulunduğunu, bu hususta davacının 15.06.2012 tarihinde idareye başvuruda bulunmasına karşın henüz taşınmazın kendisine iade edilmediğini ileri sürerek, 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi uyarınca taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; görevli mahkemenin idare mahkemesi olduğunu, davacının talebinin yerinde olmadığını, hukuki yararının bulunmadığını ve dava şartlarının mevcut olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 20.04.2018 tarih ve 2016/464 Esas, 2018/120 Karar sayılı kararıyla; dosyada yapılan keşifte dinlenen orman bilirkişisi raporunda dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu’nun (6831 sayılı Kanun) 1 inci maddesine göre orman sayılmayan yerlerden olduğu, kültür arazisi içerisinde kaldığının belirtildiği gerekçesiyle davanın kabulüne, Antalya ili … ilçesi … Mahallesi 28120 ada 3 parselin 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi kapsamında kaldığının tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili ve katılma yoluyla davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 25.02.2019 tarih ve 2018/519 Esas, 2019/27 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın orman sınırı dışına çıkarıldığı ve 6292 sayılı Kanun’un 7/1-a ve 7/4 maddeleri kapsamında kaldığının tespiti yönünde hüküm kurulmasının usul ve kanuna uygun olduğu, ancak taraflarca yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılması ve tarafların leh ve aleyhine vekalet ücreti takdir edilmemesi gerektiği gerekçesiyle, istinaf başvurularının kabulü ile esas hakkında yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, Antalya ili … ilçesi … Mahallesi 28120 ada 3 parselin 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi kapsamında kaldığının tespitine, taraflarca yapılan yargılama giderlerinin kendileri üzerinde bırakılmasına, davacı lehine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davalı Hazine vekili, ve katılma yoluyla davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yapılan temyiz incelemesi neticesinde Dairemizin 14.09.2022 tarih ve 2021/10482 Esas, 2022/6965 Karar sayılı ilamıyla; “davanın 2577 sayılı Kanun’un 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtildiği üzere; ‘ İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları ‘ ve ‘ İdari eylem ve işlemlerden dolayı kişisel hakları doğrudan muhtel olanlar tarafından açılan tam yargı davaları ‘ kapsamında, idari yargı yerince çözümlenmesi gerektiği, nitekim Uyuşmazlık Mahkemesinin 25.02.2019 tarihli ve 2018/820 Esas, 2019/117 Karar ile 28.05.2020 tarihli ve 2020/56 Esas, 2020/309 Karar sayılı kararlarının da bu doğrultu olduğu açıklanarak, davacının davasının yargı yolu dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esasına girilerek kabulüne karar verilmesinin isabetsizliğine” işaret edilerek Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozma ilamına Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.01.2023 tarih ve 2022/2130 Esas, 2023/63 Karar sayılı kararı ile, her ne kadar Dairelerinin ve Yargıtayın önceki tarihli içtihatları uyarınca talebin adli yargının görevine girdiği gerekçesiyle davaların görülüp sonuçlandırılması yoluna gidilmiş ise de, Yargıtay 8. Hukuk Dairesinin son tarihli içtihatlarında 6292 Sayılı Kanun uyarınca yapılan iade taleplerinin idari yargının görev alanına girdiğinin kabul edilerek kararın bozulduğu ve bozma ilamına uyulduğu açıklanarak, davanın yargı yolu dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; açtıkları davanın mülkiyet hakkına dayalı tapu iptali ve tescil davası olup adli yargının görev alanına girdiğini, idari yargı mercilerinin tapu iptali ve tescil kararı veremeyeceğini, Uyuşmazlık Mahkemesi kararlarına göre de davanın adli yargıda görülmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazın 6292 sayılı Kanun kapsamında önceki malikine iadesi gereken yerlerden olduğunu, davanın kabulüne karar verilerek dava konusu taşınmazın belirlenen değeri üzerinden davacı lehine nispi vekalet ücreti takdiri gerektiğini, Bölge Adliye Mahkemesindeki duruşmalara katılmış olmaları nedeniyle hesaplanacak vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesi gerektiğini açıklayarak Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını veya talepleri yönünde düzeltilerek onanmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, bedelsiz iadeye ilişkin 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi kapsamında tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 6831 sayılı Kanun, 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi,
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, yapılan yargılama ve uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirmesine, uyulan bozma ilamı doğrultusunda hüküm verildiğine ve 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de bulunmadığına göre, uyulan bozma ilamı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Davacının yatırmış olduğu 179,90 TL peşin harcın onama harcına mahsubuna,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
31.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.