YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2023/1107
KARAR NO : 2023/2369
KARAR TARİHİ : 13.04.2023
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 37. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddine
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, bu talep kabul edilmez ise taşınmazın tapu kaydına vakıf taviz bedeli şerhi verilmesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın, davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davacı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı … … Paşa Vakfının, galle fazlası almaya müstehak vakıf evladıdır.
2. İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, 1038 ada, 102 parselde kayıtlı 455.207,252 metrekarelik taşınmazın evveliyatının; … Çiftliği olarak bilinen özel orman kapsamında 06.09.1940 tarihli tahdit zabıtnamesi ile orman sınırları içine alındığı, 13.07.1945 tarihli ve 4785 sayılı Orman Kanununa Bazı Hükümler Eklenmesine ve Bu Kanunun Birinci Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (4785 sayılı Kanun) ile özel orman olduğu gerekçesi ile devletleştirildiği, son olarak 22.02.2016 tarihli hükmen tevhit kararı ile Hazine adına, dava açıldıktan sonra ise 11.09.2018 tarih ve 16579 yevmiye numaralı “Tashih” işlemi ile S.S. Ata 2 Konut Yapı Kooperatifi adına tescil edilmiştir.
3. Davacı vekili dava dilekçesinde; Davacı …’ın mazbut vakıf olan … Paşa Vakfı’nın vakıf evladı olduğu, İstanbul ili, … ilçesi, … Mahallesi, 1038 ada, 102 parselde kayıtlı 455.207,252 metrekarelik taşınmazın evveliyatının; … Çiftliği olarak bilinen özel orman kapsamında 06.09.1940 tarihli tahdit zabıtnamesi ile orman sınırları içine alındığı, 13.07.1945 tarihli ve 4785 sayılı Kanun ile özel orman olduğu gerekçesi ile devletleştirildiği, daha sonra yolsuz tescil ile tapu kaydı oluştuğu ileri sürülerek Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile evladı olduğu vakfın adına 1/100 pay oranında tescili, bu talep kabul görmez ise “vakıf taviz bedeli şerhi” konulmasını istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu 1038 ada 102 parsel sayılı taşınmazın diğer davalı S.S. Ata 2 Konut Yapı Kooperatifi adına kayıtlı iken 2/B kapsamında orman sınırları dışına çıkarılan taşınmaz olduğu gerekçesi ile 16.02.1999 tarihli mahkeme kararı ile Hazine adına tescil edildiği, 6292 sayılı Kanun’un 7 nci maddesi kapsamında eski malik adına yeniden tescil edildiği, taşınmazın tapu kaydında herhangi bir vakıf belirtmesinin olmadığını açıklayarak davanın reddini savunmuştur.
2.Yargılama devam ederken 11.09.2018 tarih ve 16579 yevmiye numaralı “Tashih” işlemi ile S.S. Ata 2 Konut Yapı Kooperatifi adına tescil edilmesi nedeni ile yeni malik davaya dahil edilmiştir.
3. Dava, davacı vekilinin talebi üzerine … Genel Müdürlüğüne ihbar edilmiştir. … Genel Müdürlüğü vekili davacı yanında davaya fer’i müdahil olarak katılma talepli dilekçe vermiş, daha sonra fer’i müdahil olarak davaya katılma talebinden vazgeçmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 5737 sayılı … Kanun’un (5737 sayılı Kanun) 6/1 inci madde/fıkrasında mazbut vakıfların, … Genel Müdürlüğünce yönetilip, temsil edileceği hüküm altına alındığı, iş bu hüküm kapsamında, mazbut vakıf niteliğindeki … Paşa Vakfının yönetim ve temsilinin … Genel Müdürlüğe ait olduğu, vakıf adına dava açma hak ve yetkisinin de Genel Müdürlükte olduğu, her ne kadar davacı galle fazlasına müstahak vakıf evladı ise de; iş bu sıfatın, ilgili vakıftan galle fazlasını talep edebilme hakkı vermekte olduğu, vakıf adına dava açma hakkını içeren nitelikte olmadığı, bu vakfa ait taşınmazlar üzerinde temlik ve diğer tasarruf hakkının bulunmadığı, kanundan kaynaklı olarak tasarruf hakkının … Genel Müdürlüğünde olduğu, dolayısıyla davacının dava ehliyeti de bulunmadığı gerekçesi ile açılan davanın usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde; vakıf evladı olan davacının, incelemeye konu davayı … Genel Müdürlüğü adına açmadığını, … İdaresinin kanuni temsilcisi olmadığını, davayı hukuki yarar nedeniyle açtığını, davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) /114-1-d kapsamında reddinin doğru olmadığını, mahkemenin … İdaresinin asli müdahil olarak davaya katılmasının sağlanması için süre vermesinin gerektiğini, süre vermeyip usulden reddedilmesinin kanuna uygun olmadığını, … İdaresinin Başbakanlığa bağlı olduğunu bu yüzden Hazine’ye resen dava açması gerekirken açmadığını, davanın açılmasında hukuki yararın kesinlikle olduğunu tüm bu hususlar nedeni ile yerel mahkeme kararının kaldırılarak talepleri hakkında yeniden karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosya kapsamından, … Paşa Vakfı’nın mazbut vakıflardan olduğu, 5737 sayılı … Kanunu’nun 6 ncı maddesine göre vakfın, … Genel Müdürlüğü tarafından temsil ve idare edilmekte olduğu, davacının her ne kadar vakfın galle fazlasından istifade etmeye müstahak vakıf evladı ise de; bu vakfa ait taşınmazlar üzerinde temlik, tasarruf hakkının bulunmadığı, dolayısıyla dava ehliyetin de bulunmadığı, bu nedenle davanın, aktif husumet yokluğundan reddine yönelik ilk derece mahkemesi kararında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesi ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353/(1)-b.1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
1.Dava, vakıf evladı tarafından açılan, davaya konu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile vakıf adına tescili, olmadığı takdirde tapu kaydına vakıf adına şerh verilmesi istemlerine ilişkindir.
2.Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın evveliyatının mazbut vakfa ait olup olmadığı, vakfa ait ise yolsuz tescil ile tapu kaydı oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 106, 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı … Kanunu’nun (5737 sayılı Kanun) 3, 4 ve 6 ncı madde,
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, Bölge Adliye Mahkemesi kararındaki gerekçeye, 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri bulunmadığına göre, temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
54,40 TL peşin harcın onama harcına mahsubu ile kalan 125,50 TL’ni temyiz edenden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.04.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.