YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6687
KARAR NO : 2023/4765
KARAR TARİHİ : 28.09.2023
MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
SAYISI : 2021/8 E., 2022/64 K.
KARAR : Davacı Hazinenin davasının kabulüne, müdahilin davasının
reddine
Taraflar arasında görülen kadastro tespitine itiraz davasında İlk Derece Mahkemesi tarafından verilen karar, yapılan temyiz incelemesi sonucunda Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamına uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davacı Hazinenin davasının kabulüne, müdahilin davasının reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davacı Hazine vekili ve davalı – müdahil vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. … ili Menderes ilçesi … mahallesi çalışma alanında 3402 … Kadastro Kanunu’nun (3402 … Kanun) Geçici 8 inci maddesine istinaden yapılan kadastro sırasında, 1122 ada 48 parsel … taşınmazın ifrazı sonucu oluşan 1122 ada 78 parsel … 2.341,36 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, kadastro komisyon tutanağında 20 yılı aşkın süredir …’nin kullanımında olduğu, beyanlar hanesinde de taşınmaz üzerindeki zeytin ağaçlarının …’ye ait olduğu belirtilmek suretiyle, tarla vasfıyla, Hazine adına tespit edilmiştir.
2. Davacı Hazine dava dilekçesinde; … ili Menderes ilçesi … mahallesi 1122 ada 78 parsel … taşınmazın kadastro komisyon tutanağında belirtilen kullanıcı adı ve süresi ile tutanağın beyanlar hanesindeki şerhin kaldırılmasını istemiştir.
3. Müdahil … müdahale dilekçesinde; kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, kadastro tespitinin iptali ile taşınmazın adına tescili istemiyle davaya katılmıştır.
II. CEVAP
Davalı … cevap dilekçesinde; davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 05.05.2015 tarih ve 2013/760 Esas, 2015/198 Karar … kararı ile, “davacı Hazine’nin davasının reddine, katılan … davasının kabulüne, çekişmeli 1122 ada 78 parsel … taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile katılan davacı … adına tapuya tesciline reddine, çekişmeli taşınmazın komisyon kararı gibi tesciline” karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 05.05.2015 tarih ve 2013/760 Esas, 2015/198 Karar … kararı, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Temyiz incelemesi neticesinde, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 27.10.2015 tarih ve 2015/17150 Esas, 2015/12590 Karar … ilamıyla hükmün onanmasına karar verildikten sonra; davacı Hazine vekilinin karar düzeltme talebinde bulunması üzerine aynı Dairenin 18.04.2016 tarih ve 2016/1335 Esas, 2016/4330 Karar … ilamıyla; “Mahallinde yapılan keşifte dinlenen bilirkişi ve tanıkların sözlerinin soyut ve hüküm vermeye yeterli olmadığı gibi, dosyaya sunulan uzman bilirkişi raporlarının da hükme yeterli bulunmadığı, tespite aykırı sonuca ulaşıldığı halde tüm tespit bilirkişileri dinlenilmeden ve dinlenen bilirkişi ve tanıkların sözleri komşu taşınmazlara ait tutanak örnekleri ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmeden karar verilmesinin de hatalı olduğu belirtilerek; çekişmeli taşınmazın kadastro tespit gününden 15 – 20 – 25 yıl öncesinde çekilmiş hava fotoğrafları ile çekişmeli taşınmaza komşu olan tüm taşınmazlara ait onaylı kadastro tutanağı örnekleri, varsa kadastro tespitlerinin dayanaklarını oluşturan kayıtları (tesislerinden itibaren oluşum belgeleri ve bütün tedavülleriyle) ve kadastro sonucunda oluşmuş sicil kayıtlarının dosya içine getirildikten sonra, yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile tüm tespit bilirkişileri, üç kişiden oluşacak ziraatçı bilirkişi kurulu, uzman jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişi ve uzman fen bilirkişi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılması; yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu, ilk olarak ne zaman kullanılmaya başlandığı, varsa imar-ihyanın ne zaman tamamlandığının sorulup saptanmaya çalışılması; çekişmeli taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin şekli ve süresi hususlarında olaylara dayalı bilgi alınması, bilirkişi ve tanıkların sözlerinin komşu taşınmazlara ait tutanak örnekleri ve dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmesi, ziraatçı bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olup ne zaman imar-ihya edildiğini, ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldığını bildirir, bitki örtüsü, eğim ve toprak yapısı yönlerinden komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini irdeler, gerektiğinde çekişmeli taşınmazın değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenmiş ayrıntılı rapor alınması; jeodezi veya fotogrametri uzmanı bilirkişiden; çekişmeli taşınmazın kadastro tespit gününden 15-20-25 yıl öncesinde çekilmiş hava fotoğrafları üzerinde özel aletlerle inceleme yapılarak ve üç boyutlu hale getirilerek, çekişmeli taşınmazın öncesinin ne olduğu ile üzerindeki imar-ihyanın ne zaman tamamlandığını bildirir, üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini irdeler ve ilgili hava fotoğrafı ile kadastro paftasını çakıştırılmış şekilde gösteren ayrıntılı rapor alınması; fen bilirkişisinden yapılacak keşif ve uygulamaları izleyip denetlemeye olanak verir, bilirkişi ve tanıklarca gösterilen hususların işaretlendiği ayrıntılı rapor alınması ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilerek ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozma ilamına Uyularak Verilen Karar
Bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesinin 03.10.2017 tarih ve 2017/5741 Esas, 2020/5177 Karar … kararı ile; “Davacı Hazine’nin davasının reddine, katılan … ‘nin davasının kabulüne, çekişmeli 1122 ada 78 parsel … taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile katılan davacı İsmail Özdemirci adına tapuya tesciline,” karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen 03.10.2017 tarih ve 2017/5741 Esas, 2020/5177 Karar … kararı, davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesince yapılan yargılama neticesinde, 06.11.2020 tarih ve 2017/5741 Esas, 2020/5177 Karar … ilamıyla; “Bozma ilamının gerekleri tam olarak yerine getirilmediği, bozmaya uyulmakla taraflar yararına usuli müktesep hak oluştuğu açıklanarak; bozma ilamı uyarınca, çekişmeli taşınmazın niteliğinin belirlenmesi amacıyla 1988-1993-1998 tarihli hava fotoğraflarının incelenmesi gerektiği halde, Mahkemece, 1964-1975-1995 tarihli hava fotoğrafları üzerinde inceleme yaptırıldığı ve hava fotoğraflarının incelenmesi sonrası sunulan bilirkişi raporunda, dava konusu taşınmazın 1964 ve 1995 tarihli hava fotoğraflarında açık yeşil renkli, 1975 tarihli hava fotoğrafında ise koyu yeşil renkli olduğu belirtilmesine rağmen, bu ifadelerin ne anlama geldiğini açıklanmadığı, bu haliyle hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmadığı açıklanarak, İlk Derece Mahkemesince öncelikle, kadastro tespit tarihinden 15 – 20 – 25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Komutanlığından getirtilmesi, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile fen bilirkişisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılması ve yapılacak bu keşifte, dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin kime ait olduğu, kimden intikal ettiği ve ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın imar-ihyaya konu edilip edilmediği, edilmiş ise imar-ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, beyanları arasında çelişki doğması halinde çelişkiler yöntemince giderilmeye çalışılması; fen bilirkişisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişisine hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılmak suretiyle, dava konusu taşınmazın konumunun hava fotoğrafı üzerinde gösterilmesi ve taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin ve üzerinde ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğe ne zaman başlanıldığının belirlenmesine ve keşfi izlemeye ve denetlemeye elverişli ayrıntılı harita ve rapor düzenlemeleri istenilmesi ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince İkinci Bozma ilamına Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesince bozma ilamı uyarınca yapılan yargılama sonunda, yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararla; “memleket haritaları, hava fotoğrafları, uydu görüntüleri, dosya içerisinde bulunan komşu
parsellere ilişkin mahkeme kararları ve bilirkişi raporları
dikkate alınarak dava konusu1122 ada 78 parsel … taşınmazda imar ihya işlemlerinin 1977 yılı veya birkaç yıl öncesinde maki bitki örtüsünü temizleme
çalışmaları ile başladığı, ancak 1993 ve 1995 yıllarına ait hava fotoğraflarında kuzey ve güney sınırlarındaki maki bitki örtüsünün kadastro tespit tarihi olan 2013
yılından 18 yıl öncesinde dahi temizlenmesinin tamamlanamadığının görüldüğü, 2000 yılı memleket
haritasında tamamlandığının görüldüğü, buna göre imar ihyanın 2000 yılından birkaç yıl önce, 1995 yılından sonra, en erken 1996
yılında tamamlandığı, imar ihyanın tamamlandığı 1996 yılı ile kadastro tespit tutanak tarihi arasında geçen sürenin 17 yıl olduğundan Kadastro Kanunun 14. Maddesinde aranan 20 yıllık sürenin dolmadığı ve kanunun aradığı zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle;
1. Davacı … tarafından açılan davanın kabulüne;
2. Asli müdahil … tarafından açılan davanın reddine;
Dava konusu1122 ada 78 parsel … taşınmazın tespit gibi … adına tapuya kayıt ve tesciline, beyanlar hanesinde yer alan kullanıcı şerhinin iptaline, beyanlar hanesine yaş, cins ve sayıları hükme esas alınan 13.12.2021 havale tarihli bilirkişi raporunda belirtilen ağaçların …’ye ait olduğu şerhinin yazılmasına,” karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, davacı Hazine vekili ve davalı – müdahil Özdemirci vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı – davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporlarının eksik ve hatalı olduğunu, 1995 tarihli uydu görüntüsünde çekişmeli taşınmazın kullanılmadığının anlaşıldığını, müdahil lehine kazandırıcı zamanaşımı ve imar ihya ile mülk edinme şartlarının oluşmadığını, müdahil lehine verilen şerhin kaldırılması gerektiğini belirterek, bu nedenlerle ve resen belirlenecek sebeplerle ilk derece mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davalı – müdahil vekili temyiz dilekçesinde özetle; hükme esas alınan bilirkişi raporlarının eksik ve hatalı olduğunu, müdahil lehine kazandırıcı zamanaşımı ve imar ihya ile mülk edinme şartlarının oluştuğunu, bilirkişi raporuna göre küçük bir kısımda gerçekleşmeyen imar ihyanın tüm taşınmazı etkilemeyeceğini, ek raporun da bu hususu açıklığa kavuşturmadığını belirterek, bu nedenlerle ve resen belirlenecek sebeplerle ilk derece mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro tespitine itiraza ilişkin olup, taraflar arasındaki uyuşmazlık, çekişmeli taşınmaz üzerinde davalı – müdahil lehine kazandırıcı zamanaşımı zilyetlik koşullarının oluşup oluşmadığı ve taşınmaz üzerindeki ağaçların aidiyetinin kime ait olduğu noktasında noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 … Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 … Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 … Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 3402 … Kanun’un 4,17,18,19 Geçici 8 inci maddeleri
3. Değerlendirme
1. Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyulan bozma ilamı doğrultusunda hüküm verildiğine ve 6100 … Kanun’un Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 … Kanun’un 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerin biri de bulunmadığına göre davacı – davalı Hazine vekili ve davalı – müdahil vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Ancak; İlk Derece Mahkemesince, müdahilin davası yönünden davanın reddine karar verildikten sonra, dava konusu 1122 ada 78 parsel … taşınmazın tespit gibi tesciline karar verilmiş ise de, dava konusu 1122 ada 78 parsel … taşınmazın, kadastro komisyonu kararıyla aynı çalışma alanında bulunan 1122 ada 48 parsel … taşınmazın ifrazı sonucu oluştuğu anlaşılmakta olup, dava konusu 1122 ada 78 parsel … taşınmaz hakkında söz konusu komisyon kararına atıf yapılmak suretiyle tescil hükmü kurulması gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak yazılı şekilde kadastro tespiti gibi tescil kararı verilmesi isabetsiz ve bozmayı gerektirmekte ise de, açıklanan bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, bozma nedeni yapılmamış ve hükmün düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı – davalı Hazine vekili ve davalı – müdahil vekilinin sair temyiz itirazlarının yukarıda (V.C.3.1) nolu bentte yazılı nedenlerle REDDİNE,
Davacı – davalı Hazine vekili ve davalı – müdahil vekilinin temyiz itirazının (V.C.3.2) nolu bentte yazılı nedenlerle kabulü ile temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (3.) bendinin ikinci satırında yer alan “tespit” kelimesinin hüküm yerinden çıkartılarak yerine “komisyon kararı” ibaresinin yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Harçtan muaf olduğundan Hazineden harç alınmasına yer olmadığına, peşin harcın istek halinde temyiz eden …’ye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
28.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.