YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/6475
KARAR NO : 2022/8517
KARAR TARİHİ : 26.10.2022

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Yenileme Kadastrosu

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
2859 sayılı Tapulama ve Kadastro Paftalarının Yenilenmesi Hakkında Kanun gereğince yapılan yenileme kadastrosu sırasında …İlçesi … Köyü çalışma alanında bulunan ve tapuda … ve müşterekleri adına kayıtlı bulunan eski 265 parsel sayılı 1200 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 60 parsel numarasıyla 1779.05 metrekare yüzölçümlü olarak; … …, adına kayıtlı bulunan eski 266 parsel sayılı 10600 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 59 parsel numarasıyla ve 10246.10 metrekare yüzölçümlü olarak; … ve müşterekleri adına kayıtlı bulunan eski 274 parsel sayılı 2400 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 56 parsel numarasıyla 2860.23 metrekare yüzölçümlü olarak; müştereken …… ve … adına kayıtlı bulunan eski 275 parsel sayılı 5260 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 57 parsel numarasıyla 4351.96 metrekare yüzölçümlü olarak; … oğlu … ve müşterekleri adına kayıtlı bulunan eski 276 parsel sayılı 4110 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 103 ada 1 parsel numarasıyla 4015.51 metrekare yüzölçümlü olarak; … adına kayıtlı bulunan eski 277 parsel sayılı 5460 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 103 ada 2 parsel numarasıyla 4515.41 metrekare yüzölçümlü olarak; … adına kayıtlı bulunan eski 278 parsel sayılı 3620 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 103 ada 3 parsel numarasıyla 3709.05 metrekare yüzölçümlü olarak; … ve müşterekleri adına kayıtlı bulunan eski 280 parsel sayılı 4500 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 50 parsel numarasıyla 4401.24 metrekare yüzölçümlü olarak; … adına kayıtlı bulunan eski 281 parsel sayılı 3940 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 51 parsel numarasıyla 3842.90 metrekare yüzölçümlü olarak; … adına kayıtlı bulunan eski 282 parsel sayılı 2540 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 105 ada 52 parsel numarasıyla 2786.96 metrekare yüzölçümlü olarak tespit edilmiştir.
Davacı … Vulkan ve …, yenileme kadastrosu sırasında kendilerine ait 275 parsel sayılı taşınmazın yüzölçümün eksildiği, bu eksilmenin 265, 266, 274, 276, 277, 278, 280, 281 ve 282 parsel sayılı taşınmazlardan kaynaklandığı iddiasına dayanarak dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, amacına ve yöntemine uygun bir araştırma yapılabilmesi için öncelikle, denetime veri teşkil etmek üzere, tesis kadastrosunun yapıldığı tarihe en yakın tarihli hava fotoğrafları, temin edilebilen en eski ve güncel ortofoto ve uydu fotoğrafları, tesis kadastrosuna ait pafta haritası, varsa bu haritada değişiklik yapan ifraz haritaları, mahkeme ilamları ve eki olan haritalar, varsa yenileme kadastrosu sırasında yararlanıldığı anlaşılan diğer haritalar, çekişmeli taşınmaza ilişkin tesis kadastrosu ve yenileme kadastrolarına ait ölçü çizelgesi, hesap cetveli ve ölçü krokileri gibi bilgi ve belgelerin toplanması gerekmektedir. Bundan sonra mahallinde, yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, harita ya da jeodezi mühendisi fen bilirkişisinin katılımı ile keşif yapılmalıdır. Keşif sırasında çekişmeli taşınmaz ve çevresinin toprak yapısı, bitki örtüsü, zeminde mevcut ağaçların yaşı gibi hususlar ile zeminin jeolojik yapısının değerlendirilmesine ihtiyaç duyulan hallerde uzman ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişi de keşif heyetine dahil edilmelidir. Yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve tanıklardan tesis kadastrosu sırasında da zeminde mevcut olan sabit sınır ya da yapılar bulunup bulunmadığı sorularak varsa yerleri fen bilirkişisine işaretlettirilmeli, fotoğrafları çekilmeli, taraflar keşif sırasında hazır bulunmakta ise zeminde ortak sınır üzerinde uzlaşıp uzlaşmadıkları tespit edilip gerektiğinde imzaları ile beyanları tevsik edilmeli, uzlaşılan sınırlar ile iddia edilen sınırlar fen bilirkişisi tarafından haritasında işaretlenmeli, keşif sırasında hazır edilmeleri halinde ziraat bilirkişisi ile jeoloji mühendisi bilirkişisinden, taşınmazlar arasında değişmeyen doğal ya da yapay sınırlar bulunup bulunmadığı, sınırlarda mevcut ağaçların yaşları gibi hususlarda bilgi alınmalı, fen bilirkişisinden denetime veri teşkil etmek üzere dosya içine getirtilen bilgi ve belgeler ile bilirkişi ve tanık anlatımlarından yararlanarak yenileme kadastrosunu denetlemesi istenmelidir. Fen bilirkişisinden, tesis kadastrosunun, paftaların üretim yılı, üretim tekniği, altlığı ve ölçeği gibi hususları da açıklar tarzda hangi yöntem ve tekniklerle yapıldığı, uygulanan yöntemlerin hata paylarının ne olduğu, üretilen haritaların zeminle uyumsuz bulunması halinde farklılığın nereden ve hangi sebeplerden kaynaklandığı, sırasıyla tersimat hatası, hesap hatası, ölçü hatası ve sınırlandırma hatası bulunup bulunmadığı, yenileme kadastrosu sonucu tespit edilen yeni sınırların niteliğinin ne olduğu ve yönetmelik hükümlerine uygun olarak belirlenip belirlenmediği, yenileme kadastrosunda hata yapılmış ise doğru sınır ve haritanın nasıl olması gerektiği gibi hususlarda ve “ada raporu” ile “yenileme tutanağı ve haritasını” irdeler şekilde, teknik ve bilimsel verilere dayalı, gerekçelendirilmiş, denetlenebilir ve ayrıntılı rapor ve haritalar alınmalıdır. Raporun denetime elverişli olması için fen bilirkişisinden, düzenleyeceği haritalardan iki tanesinde hava fotoğrafı üzerinde, iki tanesinde ise ortofoto (yoksa uydu fotoğrafı) üzerinde ilk tesis kadastrosu paftası ve yenileme kadastrosu paftasını çakıştırması istenmeli; çakıştırmaların birer tanesinin ada bazında değerlendirme yapmaya elverişli geniş ölçekli olması, diğerinin ise çekişmeli taşınmaz ve çevresini gösterir şekilde daha dar ölçekli olması istenmelidir. Fen bilirkişi haritasında, yenileme kadastrosunda yanlışlık varsa, infazı kabil bir hükme esas olmak üzere doğru sınırların nasıl olması gerektiği de gösterilmelidir. Açıklanan yönteme uygun inceleme ve araştırma yapıldıktan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmeli; değerlendirme yapılırken yenileme kadastrosunun amacının mülkiyet ihtilaflarını çözmek olmadığı ve mülkiyet uyuşmazlıklarının yenileme kadastrosuna ilişkin davalarda tartışma konusu yapılamayacağı göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda mahkemece, çekişmeli 275 (yeni 105 ada 57) parsel sayılı taşınmaza ait tesis kadastro tutanağı, ada raporu, çekişmeli taşınmazların tesis ve yenileme kadastrosuna ait ölçü krokisi, hesap ve ölçü cetvelleri, hava fotoğrafı getirtilmemiş, fen bilirkişisinden açıklandığı şekilde denetime elverişli rapor ve harita alınmamış, beyanlarda ve bilirkişi raporunda taşınmazın çevresinde bulunduğu belirtilen ahşap direkli telin ne zaman, kim tarafından çekildiği, tesis kadastrosundan evvel bulunup bulunmadığı, sabit sınır olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği üzerinde de durulmamıştır.
Ayrıca, davacı tarafa ait 275 (yeni 105 ada 57) parsel sayılı taşınmaz ile davalı 276 (yeni 103 ada 1), 277 (yeni 103 ada 2) ve 278 (yeni 103 ada 3) parsel sayılı taşınmazlar arasında paftasında yol bulunduğuna göre Hazine ve …Belediye Başkanlığının da davada taraf olması gerektiği dikkate alınmamıştır.
Hal böyle olunca; mahkemece öncelikle, dava konusu 275 (yeni 105 ada 57) parsel sayılı taşınmaz ile batısında yer alan davalı taşınmazlar arasında tescil harici yol bulunması nedeniyle Hazine ve …Belediye Başkanlığını davaya dahil etmek üzere davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, dahil edildikleri takdirde savunma ve delilleri sorulmalı, bildirmeleri halinde delilleri toplanmalı, ayrıca üstte sayılan eksik belgelerin onaylı örnekleri ilgili yerlerden getirtilerek dosya içerisine konulmalı, bundan sonra harita mühendisi sıfatına sahip üç kişilik uzman bilirkişi kurulu eliyle yukarıda belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmalı ve toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmadan davanın reddine karar verilmiş olması isabetsiz olduğu gibi, kabule göre de; Kadastro hakiminin sicil oluşturmakla yükümlü olduğu dikkate alınmaksızın ret kararı ile birlikte yenileme tespiti gibi tescile dair hüküm kurulmamış olması da isabetsiz olup, usul ve yasaya aykırı hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde bulunduğundan kabulü ile yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacılara iadesine 26.10.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.