YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2022/571
KARAR NO : 2023/2341
KARAR TARİHİ : 12.04.2023
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf talebinin esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yüksekova Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki Kadastro Tespitine İtiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince asli müdahillerin davasının kabulüne, davacının davasının reddine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Kadastro sırasında, … ili … ilçesi … Köyü çalışma alanında bulunan 106 ada 17 sayılı 6.135,83 m2 yüzölçümüündeki taşınmaz, mera vasfıyla orta malı olarak tespit edilmiştir.
2. Davacı … vekili dava dilekçesine; Hakkari ili Yüksekova ilçesi Köprücük Köyü 106 ada 17 parsel sayılı taşınmazın mera olarak tespit edildiğini, dava konusu taşınmazın vekil edeni olan davacıya miras yolu ile intikal ettiğini belirterek, kadastro tespitinin iptali ile dava konusu taşınmazın davacı adına tespit ve tesciline karar verilmesini istemiştir.
3. Asli müdahiller … … ve müşterekleri vekili; dava konusu taşınmazda müvekkkilleri olan asli müdahillerin hak sahibi olduklarını belirterek, taşınmazın asli müdahillerin payları oranında tapuya tescilin karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın 1963 yılında yapılan toprak tevzi çalışmaları sonucunda 53 nolu toprak tevzi komisyonunca Hazine adına 39/101 sayfa ve sıra numarasıyla tespit edilen 48 parsel sayılı taşınmaza ilişkin tapu kaydı kapsamında olduğunu, 19 belirtme numarasıyla gösterilen taşınmazın öncesinde meçhul şahıslardan metruken Hazineye intikal ettiğini, kaçak ve yitik kişilerden kalan taşınmazların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile mülk edinilmesinin olanaksız olduğunu beyan ederek, davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı Köprücük Köyü Tüzel Kişiliği temsilcisi keşifte alınan beyanında; kadastro çalışmaları sırasında dava konusu taşınmaz her ne kadar mera olarak tespit görmüş ise de taşınmazın mera olmadığını ve Yusuf … mirasçılarına ait olduğunu beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, her ne kadar dava konusu taşınmazın davalı Hazine dayanağı olan 1 numaralı toprak tevzi parseli kapsamında kaldığı tespit edilmiş ise de keşifte dinlenen mahalli bilirkişilerle kadastro tespit tutanağı bilirkişileri beyanları, bilirkişi raporları, … adına olan 16 ve 17 numaralı tahrir kayıtları, davalı köy tüzel kişiliği temsilcisinin kabul beyanı ve toplanan tüm belgeler doğrultusunda, dava konusu taşınmazın 1963 yılında yapılan toprak tevzi çalışmalarından uzun yıllar önce yaklaşık 100 yıldır asli müdahiller ve bu kişilerin evveli murisleri tarafından malik sıfatıyla nizasız ve fasılasız olarak kullanıldığı, taşınmazın hiçbir zaman mera yada harman yeri olarak kullanılmadığı, her zaman şahıs arazisi olarak kullanıldığı, hava fotoğrafları incelemesi sonucunda da taşınmazın 1955, 1968, 1988 ve 2001 tarihlerinde de tarım arazisi olarak kullanıldığının tespit edildiği, gerek belirtmelik tutanağında gerekse tablendigatif tutanağında davalı taşınmazın kaçak, yitik veya gaip kimselerden kaldığı hususunda bir beyana yer verilmediği, davalı Hazinenin ise dava konusu taşınmazın mera olduğunu ispatlar nitelikte 53 Nolu Toprak Tevzii Komisyonu çalışmalarına dayanak belirtmelik ve tablendigatif tutanakları haricinde bir delil sunamadığı, aynı şekilde davacı … mirasçılarının dava konusu taşınmazın kendilerine ait olduğunu ispatlar nitelikte herhangi bir delil sunmadığı ve davacı … vekilinin sehven davacı adına dava açtıklarını beyan ettiği anlaşılmakla, asli müdahiller …, …, … ve …’in evveli zilyetleri ile birlikte davaya konu taşınmaz üzerinde 1963 tarihinde belirlenen mera kaydının öncesinde 3402 Sayılı Kadastro Kanunu’nun (3402 Sayılı Kanun) 14 üncü ve 46 ncı maddelerinde belirlenen 20 yıl süreyle nizasız ve fasılasız olarak malik sıfatıyla zilyet olma koşulunu lehlerine olacak şekilde ispatladığı gerekçesi ile, asli müdahiller …, …, …, … tarafından açılan davanın kabulüne, davacı … mirasçılarının davalarının reddine, … ili … ilçesi Köprücük Köyü 106 ada 17 parsel numaralı taşınmazın kadastro tespitinin iptali ile dava konusu taşınmazın 1/5 hissesinin Yüsüf oğlu … … adına, 1/5 hissesinin Yüsüf oğlu … adına, 1/5 hissesinin Yüsüf oğlu … adına, 1/5 hissesinin Mecit kızı … adına, 1/5 hissesinin Osman oğlu … adına tarla vasfı ile tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı tarafın çekişmeli taşınmazla ilgili vergi kaydı ibraz etmesi ve eklemeli zilyetliğe dayanmakta ise önceki zilyetlerden kendisine olan geçişleri somut belgelerle ispatlaması gerektiğini, aynı çalışma alanı içerisinde zilyetlikle iktisap edilen taşınmazların araştırılmadığını, sulu ve kuru toprak ayrımının 3083 sayılı Yasa hükümlerine göre belirlenmesi gerektiğini, taşınmazın Hazinenin özel mülkiyetinde olup 1927 yılından bu yana Hazinenin hüküm ve tasarrufu altında bulunduğunu, Hazine dışında kimsenin zilyet ve tasarrufunun bulunmadığını, 3402 sayılı Kanun’un 14 üncü ve 46 ncı maddelerine göre belirlenen zilyetlik koşullarının davacı lehine gerçekleştiğinin ispatlanamadığını ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile, kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle ilk derece mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmemesine göre, davalı Hazine temsilcisinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve numarası belirtilen kararı, süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen nedenleri tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
1. Dava, kadastro tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, dava konusu taşınmaz üzerinde asli müdahiller lehine zilyetlik yoluyla taşınmaz mülk edinme koşullarının oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 3402 sayılı Kanun’un 14, 16/B, 17 ve 46 ncı maddeleri,
3. Değerlendirme
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kurallarına, 6100 sayılı Kanun’un 369/1 inci maddesi de gözetilerek yapılan incelemede aynı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden biri de bulunmadığına göre, İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarındaki gerekçeler dikkate alındığında temyizen incelenen karar usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürdüğü nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Hazine harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.04.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.