YARGITAY KARARI
DAİRE : 8. Hukuk Dairesi
ESAS NO : 2021/8129
KARAR NO : 2021/11503
KARAR TARİHİ : 22.11.2021

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, asıl ve birleşen davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacı … İdaresi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı … İdaresi, … ili … ilçesi … Köyü 101 ada 170 ve 171 parsellerin sınırında kalan taşınmazın memleket haritası ve amenajman planında ormanlık alana isabet ettiğini ve orman sayılan yerlerden olup, hukuken ve fiilen orman olduğunu, ancak yapılan kadastro çalışmalarında taşınmazın orman sınırları dışında bırakıldığını ileri sürerek, kadastro çalışmaları neticesinde orman sınırları dışında bırakılan 101 ada 170 ve 171 parsellerin sınırlarında kalan yerin orman sınırları içerisine alınmasını ve 101 ada 170 ve 171 parselin yüzölçümüne dahil edilerek orman vasfıyla Hazine adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda, 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde düzenlenen hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle asıl ve birleşen davaların reddine karar verilmiş; hüküm, davacı … İdaresi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacı … İdaresi tarafından orman vasfıyla Hazine adına tescili istenen taşınmaz bölümlerinin asıl davada … Köyü 104, 105 ve 109 parsel sayılı taşınmazlar ile birleşen davada … Köyü 15, 43 ve 62 parsel numaralı taşınmazlar içerisinde kaldığı, bu taşınmazların Hazine dışındaki gerçek kişi davalılar adına tapuda kaylı olduğu ve taşınmazların kadastro tespitinin askı suretiyle ilânını takiben 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde öngörülen hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, 5841 sayılı Kanun’un 2. maddesiyle 3402 sayılı Kanun’un 12. maddesinin üçüncü fıkrasına eklenen üçüncü cümlede yer alan “iddia ve taşınmazın niteliğine” ibaresi, Anayasa Mahkemesinin 12.05.2011 tarihli ve 2009/31-77 Esas-Karar sayılı kararıyla iptal edilmiş ve gerekçeli karar hüküm tarihinden önce 23.07.2011 tarihli ve 28003 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.
Anayasa Mahkemesinin sözü edilen iptal kararından sonra, “kamu malı” iddiasıyla açılan davalarda, 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinin uygulama olanağı bulunup bulunmayacağı konusuna gelince; … Hukuk Genel Kurulu’nun 03.12.2008 tarihli ve 2008/7-717 Esas, 2008/722 Karar sayılı içtihadında da değinildiği üzere, en geniş anlamıyla “kamu malı” kavramı, devletin veya kamu tüzel kişiliğine sahip idarelerin, kamu hizmetlerini ifa ederken kullandıkları ve yararlandıkları malları ifade etmektedir.
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16. maddesinde “kamu malları” başlığı altında, kamunun ortak kullanımına veya bir kamu hizmetinin görülmesine ayrılan yerler hakkında ayrıntılı düzenlemeler bulunmakta, eş düzenlemelere 743 sayılı Türk Kanunu Medenîsi’nde (madde 641, 912) ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu’nda (madde 715, 999) yer verilmektedir. Keza, 3402 sayılı Kanun’un 16/D maddesinde Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ormanlara da yer verilmiştir.
Kamu malları üzerinde özel mülkiyet kurulamaz. Bunlar kamu hizmeti yönünden tahsis edildikleri yetkili idarece kamu malı olmaktan çıkarılmadıkları sürece temlik edilemez; kazandırıcı zamanaşımı yoluyla da edinilemezler. Kamu malı niteliği kazanmış bir taşınmaz, özel mülkiyete konu olamayacağından tapuya bağlansa bile Mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi’nin 931 ve Türk Medenî Kanunu’nun 1023. maddeleri bu durumda uygulanmaz. (YHGK’nin 30.09.1981 tarihli ve Esas 1979/1-167, Karar 1981/656, 03.12.2008 tarihli ve 2008/7-717-722). Bu sonuçlara bağlı olarak, Hukuk Genel Kurulu’nun 21.02.1990 tarihli ve 1989/1-700 Esas, 1990/101 Karar; 18.10.1989 tarihli ve 1989/1-419 Esas, 1989/528 Karar sayılı içtihatlarında da açıklandığı üzere; kamu malı niteliği taşıyan bir taşınmazın her nasılsa özel mülk olarak tapuya tescil edilmesi bir yolsuz tescil olup, bu husus o yerin özde tescile tâbi bulunmama (kamu malı olma) niteliğini değiştirmez. (YHGK’nin 26.02.2003 tarihli ve 2003/12-116 Esas, 2003/111 Karar; 25.12.2002 tarihli ve 2002/12-1101 Esas, 2002/1113 Karar sayılı kararları). Kamu malları, özel mülkler gibi devir ve temlik edilemezler. Böyle durumlarda, iyi niyet veya tapu siciline güven ilkelerinin uygulama yeri de yoktur. (YHGK’nin 11.06.2003 tarihli ve 2003/13-414 Esas, 2003/410 Karar sayılı içtihadı).
… İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 08.05.1987 tarihli ve 1986/3 Esas, 1987/4 Karar sayılı içtihadı da, 766 sayılı Tapulama Kanunu’nun hak düşürücü süre ve kamu malına ilişkin 31 ve 35. maddeleriyle ilgili olup, içtihadı birleştirme kararıyla kamu mallarında hak düşürücü sürenin uygulanmayacağı kabul edilmiştir. 766 sayılı Kanun’un 31 ve 35. maddelerine koşut düzenlemeler 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 12 ve 16. maddelerinde de yer aldığına göre, sözü edilen İçtihadı Birleştirme Kararı 3402 sayılı Kanun’un yürürlüğü döneminde de uygulama olanağı bulacaktır.
Gerek 766 sayılı Kanun’un 31/2. maddesi ve gerekse 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde, özel mülkiyete konu olamayacak, devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler hakkında Hazine tarafından açılacak davaların 10 yıllık hak düşürücü süreye tabi olup olmadığı konusunda açık bir hüküm bulunmamakta ve özel şahıslar ile Hazine arasında bir ayrım da içermemekte ise de, “Kamu Malı” savıyla açılacak davalarda 3402 sayılı Kanun’un 12/3. maddesinde düzenlenen hak düşürücü sürenin uygulanmayacağı konusundaki … kararları yerleşik içtihat halini almıştır.
Açıklanan hususlar gözetilerek, Mahkemece yargılamaya devam edilip, davacı … İdaresinin iddiası ve davalı tarafların savunması ve her iki tarafın delilleri sorulup, toplanarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, aksine düşüncelerle, hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve kanuna aykırıdır.
SONUÇ: Açıklanan nedenlerle, davacı … İdaresi vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile Yerel Mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK’nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK’un 440/I maddesi gereğince … İlamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 22.11.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.